Ευκαιρία για ταξίδι στον χώρο, στον χρόνο και σ’ έναν από τους πλέον

ευαίσθητους νομούς της Ελλάδας. Ο ακριτικός Νομός της Φλώρινας «κεντήθηκε» με

ένα έντονα ορεινό ανάγλυφο, αλλά επάνω στον δύσκολο αυτόν «καμβά» θα

συναντήσει κανείς πολύ γαλάζιο χρώμα. Είναι το χρώμα του ουρανού που

αντικατοπτρίζεται στην υγρή ατάραχη επιφάνεια των 6 λιμνών του Βορρά. Εκεί θα

ταξιδέψουμε σήμερα γυρίζοντας τον χρόνο πίσω, τότε που τα διοικητικά

διαμερίσματα της αρχαίας Μακεδονίας ακολουθούσαν το γεωγραφικό ανάγλυφο των

ορεινών όγκων και πεδινών εκτάσεων. Μπορούμε να θεωρήσουμε τον σημερινό Νομό

Φλώρινας σαν ένα τεράστιο οροπέδιο, που στα βόρεια και δυτικά ορίζεται από το

όρος του Βαρνούντα και τη λίμνη Μεγάλη Πρέσπα, στα νότια από το όρος Βέρνο και

τη λεκάνη της Πτολεμαΐδας και στα ανατολικά από τα όρη Βόρας, Βέρμιο και τις

λίμνες Πετρών και Βεγορίτιδας. Στην κλειστή αυτή περιοχή συναντιόντουσαν τρία

αρχαία διαμερίσματα, της Λυγκηστίδος, της Ορεστίδος και της Εορδαίας. Με τον

ίδιο τρόπο δηλαδή που σήμερα συναντιούνται η Ελλάδα, η Αλβανία και η ΠΓΔΜ

(λίγο πιο ψηλά), η περιοχή αυτή του ταξιδιού μας ήταν πολύ «ευαίσθητη» στους

αιώνες που πέρασαν και εξακολουθητικά πολύ όμορφη και ποθητή για όλους!

Βεγορίτιδα

Τις ομορφότερες εικόνες στον ταξιδιώτη τις προσφέρει η Βεγορίτιδα, είτε μέσα

από το αυτοκίνητο ακολουθώντας την παραλίμνια διαδρομή είτε μέσα από το βαγόνι

του σιδηροδρόμου, επάνω στη γραμμή που ενώνει το Αμύνταιο με την Άρνισσα. Η

Βεγορίτιδα έχει τη δική της πρωτιά. Είναι η βαθύτερη λίμνη της Ελλάδας (81

μέτρα) και η δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση (πρώτη, εάν δεν κάνω λάθος, είναι η

Τριχωνίδα στην Αιτωλοακαρνανία) και μπορεί να τη συναντήσετε με το όνομα

Οστρόβουν (έτσι λεγόταν παλιότερα η Άρνισσα). Τρεις μεγάλοι οικισμοί, ο Άγιος

Παντελεήμων, η Βεγόρα και η Άρνισσα διεκδικούν (και κάποιες φορές μαλώνουν

κιόλας) τις εύφορες παραλίμνιες εκτάσεις. Όμως την εντυπωσιακότερη θέα στη

Βεγορίτιδα κατέχει το χωριό Περαία. Αξίζει μόνο και μόνο γι’ αυτό να βρεθείτε

εκεί. Έναν από τους λαϊκούς θρύλους δημιουργίας της Βεγορίτιδας αναφέρει ο

Θωμάς Βρακάς στο περιοδικό «Αριστοτέλης» του 1958. Ήταν, που λέτε, ένα μεγάλο

πηγάδι ανάμεσα στην Άρνισσα και την Περαία που έβγαζε πολύ νερό. Όλοι έπαιρναν

απ’ αυτό, αλλά κάθε βράδυ το έκλειναν καλά. Λησμόνησε να το σφραγίσει όμως μια

κοπέλα και τη νύχτα εκείνη πλημμύρισε ο κάμπος και άρχισε να σχηματίζεται η

λίμνη!



Χειμαδίτιδα και Ζάζαρη

Από μακριά μοιάζουν με αδελφές, αλλά δεν είναι. Η Ζάζαρη είναι μικρή, γλυκιά,

γραφική και περισσότερο βαθιά, ενώ η Χειμαδίτιδα είναι μεγαλύτερη σε έκταση,

πολύ ρηχή (το βάθος της δεν ξεπερνά τα 1-2 μέτρα) και είναι σχεδόν ολόκληρη

καλυμμένη με πυκνούς καλαμιώνες στους οποίους φωλιάζουν τα πουλιά. Μεταξύ τους

χωρίζονται από μια στενή λωρίδα γης, πλάτους 2 χιλιομέτρων, υπογείως

επικοινωνούν και, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, αποτελούν κατάλοιπο της

παλιάς Εορδαίας λίμνης. Η Ζάζαρη ανέκαθεν φημιζόταν για να νόστιμα ψάρια της

(παρομοίαζαν τη γεύση τους με αυτήν της πέστροφας). Στην περιοχή που

καταλαμβάνει σήμερα η Χειμαδίτιδα ένας βυζαντινός χρονικογράφος τοποθετεί την

πόλη Ρουδνίκη (το παλιότερο όνομα της λίμνης είναι πάντως Ρούδνικ), της οποίας

οι κάτοικοι υπέφεραν από ελονοσία. Για να δείτε πανοραμικά και τις δύο λίμνες

θα πρέπει από το χωριό Αετός να πάρετε τον δρόμο για το ονομαστό Νυμφαίο. Η

αποκάλυψη ολόκληρης της λεκάνης των λιμνών θα σας εντυπωσιάσει.



Λίμνη Πετρών

Μια μικρή και όμορφη λίμνη παίρνει το όνομά της από το χωριό Πέτρες που

ακουμπάει στην όχθη της. Τροφοδοτείται από νερά βροχής και χιονιού, υπάρχει

μεγάλη πηγή πάνω από το χωριό, και επικοινωνεί μέσω απαγωγού τάφρου με τη

λίμνη Χειμαδίτιδα, ενώ ανάμεσα σ’ αυτήν και τη Βεγορίτιδα υπάρχει φυσική

τάφρος και υπόγεια σήραγγα. Πέρα από τις ωραίες εικόνες που αντικρύζει κανείς

ακολουθώντας τον παραλίμνιο χωματόδρομο, το πιο σημαντικό στοιχείο εδώ

βρίσκεται στον λόφο Γκρατίστα. Εκεί βρέθηκαν τα ερείπια μεγάλης πόλης των

Ελληνιστικών Χρόνων ενώ, σύμφωνα με τις ανασκαφές, η πρώτη κατοίκηση του λόφου

εντοπίζεται από την εποχή του σιδήρου. Ανάμεσα στα όρια των αρχαίων

διαμερισμάτων της Εορδαίας και της Λυγκηστίδος, η πόλη αυτή των Πετρών με τη

στρατηγικής σημασίας θέση κρατάει ακόμα κρυφό το όνομά της. Εκείνο πάντως που

σίγουρα γνωρίζουμε είναι ότι οι κάτοικοί της ήταν σπουδαίοι αγγειοπλάστες.



Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα

Οι συστάσεις εδώ περιττεύουν. Απ’ όπου κι αν φθάνει κανείς στην περιοχή της

Πρέσπας έχει την αίσθηση ότι φθάνει! Ότι δεν γίνεται να προχωρήσει άλλο, δεν

έχει πού αλλού να πάει. Φθάνει στην άκρη της ελληνικής γης, μια άκρη που δεν

είναι άκρη και ­ κυρίως ­ δεν είναι γη. Μια νοητή ευθεία μέσα στα νερά της

Μεγάλης Πρέσπας μόνο καταχρηστικά μπορεί να θεωρηθεί σύνορο. Απ’ αυτό όμως το

ακαθόριστο όριο πρέπει να αρχίσει κανείς την περιήγηση στην Πρέσπα. Το

ελληνικό κομμάτι καταλαμβάνει 330 τετρ. χλμ., βρίσκεται στο βορειοδυτικότερο

άκρο της χώρας μας και ανήκει στη Δυτική Μακεδονία. Οι λίμνες είναι σε

υψόμετρο 850 και η Μικρή είναι πιο ψηλά από τη Μεγάλη κατά 3,5 μ. Η περιήγηση

στην ευρύτερη περιοχή των λιμνών είναι μια μοναδική εμπειρία που κανένας μας

δεν πρέπει να χάσει. Αρχίζοντας από τα σπάνια είδη πουλιών, την αξεπέραστη

φυσική ομορφιά, τους μικρούς οικισμούς και τις δραστηριότητες των κατοίκων έως

τα δεκάδες βυζαντινά μνημεία, οι λίμνες των Πρεσπών είναι ένα «όνειρο» που

πρέπει να ζήσετε.



ΧΡΗΣΙΜΑ

Οι βασικοί οδικοί άξονες που περνούν από την περιοχή των λιμνών (εκτός των

Πρεσπών) και καταλήγουν στη Φλώρινα, ξεκινούν από την Καστοριά, την Κοζάνη, τη

Βέροια και την Έδεσσα. Αν χρειάζεστε έναν κατατοπιστικό οδηγό για την περιοχή,

πρόσφατα κυκλοφόρησε η «Ανεξερεύνητη Δυτική Μακεδονία» του αγαπητού

συνοδοιπόρου Αντώνη Ιορδάνογλου, από τις Εκδόσεις Road.


ΔΙΑΜΟΝΗ

Στην περιοχή των Πρεσπών θα αναζητήσετε δωμάτια στα χωριά Άγιος Γερμανός

(ενδεικτικά: «Οι Πελεκάνοι» 03850-51442-3) και Ψαράδες (ενδεικτικά:

«Συντροφιά» 03850-46107), όπου βρίσκονται τα περισσότερα. Στη λεκάνη των

τεσσάρων άλλων λιμνών μπορείτε να αναζητήσετε δωμάτια στο χωριό Άγ.

Παντελεήμων, στο τουριστικό Νυμφαίο (πολλοί ξενώνες με κορυφαίο το «La Moara»,

03860-31388)), ενώ στο Αμύνταιο υπάρχει το ξενοδοχείο «Μοναστήρι»

(03860-22242) και στο χωριό Περαία λειτουργεί ο ξενώνας «Βεγορίτιδα»

(03810-33298).


ΦΑΓΗΤΟ

Τα λιμνίσια ψάρια έχουν τη δική τους νοστιμιά και υπάρχουν ολοένα περισσότεροι

που τα τιμούν δεόντως. Στην περιοχή του Αμύνταιου φτιάχνεται εξαιρετικό κρασί,

το οποίο μπορείτε να γευτείτε ακόμα και στη μικρότερη ταβέρνα της περιοχής.

Αρκετές επιλογές έχετε στο χωριό Άγ. Παντελεήμων, στο Νυμφαίο (εξαιρετικά

κρεατικά και τοπικές λιχουδιές) και στην Άρνισσα. Τη μεγαλύτερη εντύπωση

πάντως μου έκανε η «Λαογραφική ταβέρνα: Οι κυνηγοί» στην Περαία, με ιδιαίτερο

μενού και ατμόσφαιρα.

Τελευταία Νέα