Σήμερα θα ταξιδέψουμε σε μια περιοχή που η λέξη «σύνορο» μόνο τυπικά μπορεί να

χρησιμοποιηθεί. Είναι τέτοια η «συνέχεια» του φυσικού τοπίου, είναι τέτοια η

συνοχή των ανθρώπων με τον τόπο, που μονάχα η σύγχρονη ιστορία και η νοητή

συνοριακή γραμμή κρατών έρχεται να χωρίσει. Από το Μπουραζάνι, αν κοιτάξεις

ψηλά, θα αντικρύσεις ένα επιβλητικό βουνό. Πώς το λένε; Νεμέρτσικα, σου

απαντούν, και βρίσκεται στην Αλβανία. Και αυτή η ψηλή κορυφή που βλέπω, πώς

λέγεται; Πάπιγκο. Μα το Πάπιγκο είναι χωριό και βρίσκεται στο Ζαγόρι. Έχει κι

άλλη ψηλή κορυφή η Νεμέρτσικα που λέγεται «Μικρό Πάπιγκο», σου απαντούν! Μετά

πηγαίνεις στο χωριό Μολύβι και οι φαντάροι σού δίνουν τα κιάλια, εξηγώντας την

νοητή τεθλασμένη γραμμή των συνόρων με τις πυραμίδες. Απέναντι δεν υπάρχει

φυλάκιο ούτε ασφάλτινος δρόμος, παρά ένα μονοπάτι που χρησιμοποιούν οι Αλβανοί

για να πάνε στο χωριό τους. Να και ο Αώος που ενώνεται με τον Σαραντάπορο και

φεύγουν μαζί μπαίνοντας σε αλβανικό έδαφος. Σε ποιον ανήκει το ποτάμι; Σε

κανέναν, είναι η απάντηση. Και οι γέφυρες, αυτές που έπεσαν κι αυτές που

μένουν; Στους ανθρώπους όλους, είναι η απάντηση. Και συνεχίζεις να

σκέφτεσαι… μήπως πρέπει να φοβηθώ τώρα που είμαι πάνω στα σύνορα; Δεν

υπάρχει κάτι να φοβηθείς, καλύτερα να το απολαύσεις, γιατί είναι όμορφα εδώ!

Η γέφυρα της Μέρτζανης

Σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης Ιστορίας της Ελλάδας είναι ετούτη η παλιά

πεσμένη γέφυρα της Μέρτζανης. Δύο βάθρα έχουν απομείνει στις όχθες του ποταμού

Σαραντάπορου, λίγο πριν αυτός ενωθεί με τον Αώο και ξενιτευτούν μαζί για την

Αλβανία. Ελληνικό τραγούδι που να αναφέρεται στην παλιά γέφυρα της Μέρτζανης

δεν υπάρχει… υπάρχει όμως ιταλικό! Αν γυρίσουμε πίσω στα 1940, θα δούμε

ετούτη τη γέφυρα να θεωρείται ως θριαμβική αψίδα εισόδου των Ιταλών στο

ελληνικό έδαφος. Έναν μήνα μετά, όμως, η φωτογραφία που δημοσιεύθηκε στις

ιταλικές εφημερίδες, δείχνει τη γέφυρα κατεστραμμένη, μια πρόχειρη από ξύλα να

έχει κατασκευαστεί όπως όπως και την Τρίτη Μεραρχία των Αλπινιστών «Τζούλια»

να περνάει από πάνω επιστρέφοντας αποδεκατισμένη. Ponte di Perati ονόμαζαν οι

Ιταλοί τη γέφυρα της Μέρτζανης (από το τότε κοντινό αλβανικό χωριό Perat) και

το τραγούδι λέει: «Πάνω στη γέφυρα Περάτι, μαύρη σημαία. Ανεμίζει το πένθος

της «Τζούλια» που πήγε στον πόλεμο, με τον ανθό της νιότης της τώρα κάτω από

το χώμα…». Μπορεί η παλιά πέτρινη, τραγουδισμένη γέφυρα να μην υπάρχει πια,

αλλά μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο κάτω, η ιστορία του περάσματος της

Μέρτζανης δείχνει να συνεχίζεται. Μια νέα σύγχρονη γέφυρα είναι στημένη και

απομένει να ολοκληρωθεί η κατασκευή του τελωνείου, για να λειτουργήσει ξανά η

δίοδος της Μέρτζανης προς την Αλβανία.

Διπαλίτσα ή Μολύβι

Ο ακριτικός οικισμός στα ελληνοαλβανικά σύνορα μπορεί επισήμως να πήρε το

όνομα του μοναστηριού Μολυβδοσκέπαστου, όμως αν πεις ότι πας στο Μολύβι ή στη

Διπαλίτσα (όνομα που είχε από την εποχή του Βυζαντίου), όλοι θα καταλάβουν. Οι

φαντάροι στο φυλάκιο του στρατού δίπλα από την ονομαστή εκκλησία των Αγίων

Αποστόλων είναι πάντα πρόθυμοι (και εξαιρετικά ευγενικοί) να δείξουν στους

επισκέπτες την περιοχή της συνοριακής γραμμής με την Αλβανία, στην ένωση των

ποταμών Αώου και Σαρανταπόρου. Από αυτό εδώ το σημείο περνούν επίσημα όσοι

Αλβανοί – Βορειοηπειρώτες κατευθύνονται προς το Λεσκοβίκι. Έως εδώ φτάνει

συνήθως ένα ταξί και οι δικοί τους περιμένουν πίσω από έναν βράχο, για να

κουβαλήσουν αυτούς και τα πράγματά τους πάνω σε ζώα. Αμαξιτός δρόμος από

Μολύβι προς Λεσκοβίκι δεν υπάρχει, μονάχα μονοπάτι… ούτε και φυλάκιο του

αλβανικού στρατού! Όλα, όμως, θα αλλάξουν με το τελωνείο στη Μέρτζανη.



Μπουραζάνι

Όλοι χαρακτηρίζουν την περιοχή ως «εξαίρετου φυσικού κάλλους», χάρις στον

ποταμό Αώο που δημιουργεί ένα ειδυλλιακό τοπίο περνώντας ανάμεσα από βράχια.

Οι περισσότεροι γνωρίζουν το Μπουραζάνι από το ομώνυμο ξενοδοχείο και το

εκτροφείο άγριων ζώων, που τώρα ονομάζεται περιβαλλοντικό πάρκο και είναι

επισκέψιμο. Και πραγματικά, αν αυτοί οι άνθρωποι δεν είχαν επενδύσει στην

παραμεθόρια περιοχή, το όνομα δεν θα έλεγε τίποτε σε κανέναν… εκτός ίσως από

εκείνους που ήταν στην πρώτη γραμμή μετώπου στον πόλεμο του ’40. Εκεί που

βρίσκεται η σημερινή σιδερένια στρατιωτική γέφυρα Μπουραζανίου, βρισκόταν η

παλιότερη, που δεν κατάφεραν να ανατινάξουν οι Έλληνες του Μηχανικού, λόγω

κακής πυροδότησης. Κατέστρεψαν όμως την πέτρινη τοξωτή Μεσογέφυρα λίγο πιο

κάτω, δίπλα στον δρόμο προς Μονή Μολυβδοσκέπαστου. Από τη Μεσογέφυρα περνούσε

ο παλιός αμαξιτός δρόμος προς Κορυτσά και σήμερα απομένουν μονάχα τα βάθρα

στις όχθες. Η περιοχή Μπουραζάνι απέχει μόλις 12 χλμ. από την Κόνιτσα και 60

από τα Γιάννινα.



Μονή Μολυβδοσκέπαστου

Χαρακτηρίζεται σαν ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Ηπείρου. Το βυζαντινό

μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου λέγεται (και αναγράφεται στη δυτική θύρα

του ναού) ότι ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Πωγωνάτο. Το όνομά του

οφείλει στα φύλλα μολύβδου που κάλυπταν τη στέγη του καθολικού. Πάντως, ο

αρχιτεκτονικός τύπος του ναού είναι αρκετά σύνθετος και φανερώνει πολλές

οικοδομικές φάσεις. Αρχικά, θα πρέπει να χτίστηκε το τρίκογχο τμήμα του ναού

με τον ψηλό τρούλλο και αργότερα (πιθανότατα τον 14ο αιώνα) το στεγασμένο με

δύο καμάρες, σε σχήμα σταυρού, τμήμα της δυτικής πλευράς. Τον 16ο αιώνα έγινε

επισκευή και ανοικοδόμηση του μοναστηριού και πάνω στις τοιχογραφίες του 14ου

αιώνα έγιναν νέες. Από τα αξιολογότερα κειμήλια που μπορεί κανείς να δει στη

Μονή Μολυβδοσκέπαστου είναι η ξυλόγλυπτη βυζαντινή πόρτα (που είχε πέσει σε

χέρια αρχαιοκάπηλων παλαιότερα) και η εικόνα του Χριστού Παντοκράτορα, έργο

του μοναχού Παχωμίου.



ΤΗΛΕΦΩΝΑ

(Κωδικός 06550)

Περιβαλλοντικό Πάρκο: 61.283

Αστυνομία Κόνιτσας: 22.202

Κ. Υγείας Κόνιτσας: 22.222


ΔΙΑΜΟΝΗ

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το ξενοδοχείο «Μπουραζάνι»

(06550-61.283/61.230) είναι υψηλών προδιαγραφών για τα δεδομένα της περιοχής

και ελκύει τους επισκέπτες. Για όσους, όμως, θα ήθελαν εξίσου όμορφη θέα,

λογικές τιμές και καλά δωμάτια, υπάρχει σε μικρή απόσταση (προς τη γέφυρα της

Μέρτζανης) ο ξενώνας «Βίλλα Ρέα» (06550-61.110 και 06550-23.777), που

προτείνεται ανεπιφύλακτα. Περισσότερες επιλογές έχετε στην πόλη της Κόνιτσας.


ΦΑΓΗΤΟ

Για «άγρια» εδέσματα από το εκεί εκτροφείο (π.χ. ελάφι, αγριογούρουνο), φυσικά

θα πάτε στο εστιατόριο του ξενοδοχείου «Μπουραζάνι». Λίγο μετά τη γέφυρα όμως

(στο «Τ» του δρόμου) στα δεξιά σας, υπάρχει μια πολύ συμπαθητική ταβέρνα («Η

Γέφυρα») με καλό φαγητό και χαμηλές τιμές. Πολύ καλή, επίσης, είναι η κουζίνα

στο εστιατόριο του ξενοδοχείου «Βίλλα Ρέα».


ΔΡΑΣΗ

Rafting για αρχάριους. Για όσους θέλουν να κάνουν τις πρώτες τους βαρκάδες σε

ποτάμι, ο Αώος από τη γέφυρα Μπουραζανίου μέχρι τη Μεσογέφυρα προσφέρεται. Η

απόσταση είναι μόλις 5 χιλιόμετρα και καλύπτεται σε 1,5 ώρα με ενδιάμεση

στάση. Η εταιρεία που αναλαμβάνει να σας κάνει την «εισαγωγή» στο άθλημα,

είναι η Νο Limits τηλ.: 06550-23.977.