Οι εντεινόμενες επιθέσεις τις τελευταίες ημέρες των Αλβανών εξτρεμιστών στη

συνοριακή γραμμή με το Κοσσυφοπέδιο και μέσα στο έδαφος της ΠΓΔΜ διαψεύδουν

τις αρχικές ευρωπαϊκές επιφυλάξεις στις ελληνικές ανησυχίες για κλιμάκωση της

βίας στην περιοχή, με απρόβλεπτες συνέπειες. Μετά τις αιματηρές επιθέσεις στο

Τανουσέφτσι και στο Μπρεστ οι ευρωπαϊκές… τηλεοράσεις σπεύδουν στην περιοχή

και πληθαίνουν αυτοί που μιλούν ανοιχτά πλέον όχι για αδυναμία των δυνάμεων

της KFOR να ελέγξει και να αντιμετωπίσει τη δράση των εξτρεμιστών, αλλά για

ανοχή, την ίδια ώρα που Ευρωπαίοι πολιτικοί σπεύδουν για συναντήσεις με την

πολιτική ηγεσία της FYROM. Η ελληνική διπλωματική αντιπροσωπεία και ο πρέσβης

κ. Γεώργιος Κακλίκης παρακολουθούν με ιδιαίτερη προσοχή τις εξελίξεις και

ενημερώνονται συνεχώς από την κυβέρνηση των Σκοπίων, που στηρίζει πολλά στις

ελληνικές θέσεις για το ξεπέρασμα της κρίσης. Τους φόβους του πως οι ομάδες

των ένοπλων Αλβανών θα συνεχίσουν και θα επεκτείνουν τη δράση τους στο

εσωτερικό της χώρας του, με τη μορφή τρομοκρατικών επιθέσεων ­ αλλά σε καμία

περίπτωση δεν μπορούν να την απειλήσουν με διάλυση ­, εκφράζει μεταξύ των

άλλων σε αποκλειστική συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ κ.

Λιούπτσο Γκεοργκιέφσκι. Ο κ. Γκεοργκιέφσκι χαρακτηρίζει τους ένοπλους Αλβανούς

«εξτρεμιστές χωρίς ταυτότητα», επισημαίνει όμως ότι υποστηρίζονται από κάποια

κέντρα αποφάσεων με συγκεκριμένη στρατηγική δράσης, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Ο 35χρονος πρωθυπουργός των Σκοπίων, ο οποίος έρχεται στην Αθήνα στις 4

Απριλίου και θα συναντηθεί με τον κ. Σημίτη, τονίζει πως για το μοναδικό

πρόβλημα στις σχέσεις των δύο λαών, εκείνο του ονόματος, δεν θα πρέπει να

δοθεί κάποια λύση κάτω από πίεση, αλλά πως είναι απαραίτητο αυτό να γίνει με

τη σύμφωνη γνώμη και των δύο πλευρών. Παραδέχεται πως κι αν ακόμη καταλήξουν

στην ονομασία «χρειάζεται δουλειά για να συμφωνήσουν και τα υπόλοιπα κόμματα»

της κυβέρνησης συνασπισμού.

ΕΡ.: Κύριε πρόεδρε, η αρχική εντύπωση για την επιτυχία της πρόσφατης

Διαβαλκανικής Διάσκεψης στα Σκόπια με την ομόφωνη αποδοχή της οριοθέτησης των

συνόρων σας με τη Γιουγκοσλαβία δεν συνάδει με τα όσα συμβαίνουν σήμερα και

τις επιθέσεις των εξτρεμιστών. Από πού πιστεύετε ότι πηγάζει αυτή η ανωμαλία;

ΑΠ.: Τη μη υπογραφή της συμφωνίας για την οριοθέτηση των συνόρων μας με

τη Γιουγκοσλαβία καθυστερούσε επί μία δεκαετία η πολιτική του Μιλόσεβιτς. Σε

αυτήν κυριαρχούσαν η επεκτατική πολιτική και οι φιλοδοξίες του Μιλόσεβιτς για

τη χώρα μας. Με τον εκδημοκρατισμό της Σερβίας και την άνοδο στην εξουσία

ανθρώπων με δημοκρατικό πνεύμα αμέσως υπεγράφη η συμφωνία οριοθέτησης των

συνόρων, που όμως άνοιξε νέα προβλήματα. Κι εννοώ τον αλβανικό εξτρεμισμό και

τις ιδέες του, ότι δηλαδή με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας τελειώνουν μια

για πάντα οι φιλοδοξίες της Μεγάλης Αλβανίας…

Οι προθέσεις

ΕΡ.: Αν και ο Αλβανός ομόλογός σας ο κ. Μέτα συνυπέγραψε αυτή τη

συμφωνία…

ΑΠ.: Ναι, η επίσημη αλβανική πολιτική και η κυβέρνηση υποστήριξε αυτή

τη συμφωνία, αλλά δυστυχώς οι προθέσεις των Αλβανών εξτρεμιστών φάνηκαν στη

συνέχεια. Τώρα αυτοί οι εξτρεμιστές, στις περιοχές όπου κάνουν τις επιθέσεις

τους, υποστηρίζονται και λογιστικά… Δηλαδή εκτός από την υλική υποστήριξη

υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο που τους δίνεται για εκτέλεση από κάποια κέντρα

αποφάσεων με την πολιτική ανοχή του κόμματος Ρουγκόβα στο Κόσοβο. Μια πολιτική

που δεν αναγνωρίζει αυτά τα σύνορα και που είναι ίδια με εκείνη του

Σοσιαλιστικού Κόμματος της Αλβανίας.

ΕΡ.: Η αντίδραση της Ελλάδας ήταν άμεση σ’ αυτές τις θέσεις…

ΑΠ.: Νιώθουμε ιδιαίτερη χαρά και είμαστε ευτυχείς, από την πρώτη

στιγμή, επειδή η Ελλάδα στάθηκε στο πλευρό μας για την προστασία της εδαφικής

ακεραιότητας της χώρας μας. Και όχι μόνο ως διακήρυξη ότι «υποστηρίζουμε την

διαφύλαξη των συνόρων σας και την εδαφική ακεραιότητα», αλλά και με

συγκεκριμένες ενέργειες στον διπλωματικό τομέα.

ΕΡ.: Γνωρίζετε ποιοι είναι αυτοί οι εξτρεμιστές και σε τι αποσκοπούν;

ΑΠ.: Δυστυχώς βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εξειδικευμένο πρόβλημα. Έχουμε

να κάνουμε με μία ομάδα εξτρεμιστών χωρίς ταυτότητα, που πολιτικά δεν

διακηρύσσουν κάτι ούτε ανήκουν κάπου και δεν διατυπώνουν τους σκοπούς τους.

Έχουμε διαπιστώσει μέχρι στιγμής ότι υπάρχει μια ανώνυμη ομάδα εξτρεμιστών,

που όμως σε καμιά περίπτωση και κανένας δεν θα πρέπει να υποτιμήσει. Μιλάμε

για μια ομάδα 200-300 ενόπλων, που δείχνουν αποφασισμένοι να μη δεχθούν την

αναγνώριση των συνόρων. Έτσι δεν μπορεί κανείς να απορρίψει την τοποθέτηση ότι

πρόκειται καθαρά για μια τρομοκρατική ομάδα. Λέγεται ότι πρόκειται για παλιές

ομάδες του UCK που έμειναν έξω από τις υπόλοιπες ομάδες, οι οποίες ελέγχονται

στο Κόσοβο. Τώρα κάνουν την εμφάνισή τους θέλοντας να πουν «εδώ είμαστε κι

έχουμε ισχύ», εκφράζοντας δήθεν τον αλβανικό πατριωτισμό.

Ο κίνδυνος

ΕΡ.: Κινδυνεύει σοβαρά, σήμερα, η χώρα σας; Απειλείται μήπως με διάλυση

από τη δράση των Αλβανών ενόπλων;

ΑΠ.: Όσον αφορά την περιοχή του Τανουσέφτσι, όπου γίνονται οι

επιθέσεις, στρατηγικά δεν έχει καμία ιδιαίτερη σημασία. Ούτε δρόμος δεν

υπάρχει προς το χωριό. Φυσικά και δεν κινδυνεύει η υπόσταση της χώρας. Μιλάω

για αρχές, ότι δηλαδή δεν είναι δυνατόν τέτοιες ομάδες να απειλήσουν, γενικά,

μία χώρα. Πού είναι όμως το πρόβλημα; Σήμερα οι πληροφορίες μας λένε πως οι

εξτρεμιστές εγκαταλείπουν το χωριό. Οι φόβοι μας, λοιπόν, είναι μήπως οι

εξτρεμιστές αυτοί αρχίσουν τρομοκρατικές επιθέσεις στην ενδοχώρα.

Αυτό είναι το βασικό μας πρόβλημα. Ίσως επιδιώκουν να προχωρήσουν σε μία μορφή

τρομοκρατίας, στο εσωτερικό, που μπορεί τότε να μας δημιουργήσει τεράστιο

πρόβλημα. Κάτι τέτοιο σίγουρα θα μας ανησυχούσε σοβαρά.

Ο ρεαλισμός

ΕΡ.: Μήπως, κ. πρόεδρε, διογκώνετε τη δράση των Αλβανών ενόπλων;

ΑΠ.: Όχι. Το πρόβλημα είναι όπως ακριβώς εμφανίζεται, είναι ρεαλιστικό.

Έπρεπε να αντιδράσουμε όπως ακριβώς αντιδράσαμε. Έχουμε πολλά παρόμοια

παραδείγματα στα Βαλκάνια, πώς ξεκίνησαν δηλαδή και πού κατέληξαν, όπως π.χ.

στην Κροατία, στη Βοσνία, στο Κόσοβο. Αντιδράσαμε με διπλωματικό τρόπο,

προληπτικά.

ΕΡ.: Λέγεται ότι η χώρα σας δεν θα αντιδρούσε στην παρουσία

στρατευμάτων και από γειτονικές χώρες σε μια ελεύθερη ζώνη πλάτους 5 χλμ.,

μέσα στο Κοσσυφοπέδιο. Υποστηρίζετε κάτι τέτοιο;

ΑΠ.: Εμείς το θέσαμε αυτό ως ερώτημα, επειδή πιστεύουμε ότι η KFOR δεν

αντέδρασε όπως θα έπρεπε. Αν η KFOR αντιδρούσε ως όφειλε, δεν θα φτάναμε σ’

αυτό το σημείο.

Στην κατεύθυνση αυτή εκτιμήσαμε ότι χρειάζεται μια νέα πολιτική γι’ αυτή τη

ζώνη των 5 χλμ. και η δική μας ιδέα ήταν να καλέσουμε τους γείτονες να

συμμετέχουν στη φύλαξη αυτής της ζώνης, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών

δυνάμεων.

Όμως, η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Υποσχέθηκαν

ότι θα υπάρξει πιο σκληρή και ουσιαστική αντιμετώπιση εκ μέρους των δυνάμεων

της KFOR.

ΕΡ.: Πιστεύετε ότι θα εκτονωθεί η κατάσταση σύντομα ή ότι θα υπάρξει

κλιμάκωση των επιθέσεων με απρόβλεπτες εξελίξεις;

Η αντίδραση

ΑΠ.: Όλοι επιθυμούμε να τελειώσει γρήγορα αυτή η κατάσταση. Γνώμη μου

είναι πως θα συνεχίσουν με τρομοκρατικές επιθέσεις στο εσωτερικό της χώρας.

Πιστεύω ότι η Διεθνής Κοινότητα θα αντιδράσει και οι ίδιοι οι Αλβανοί θα

αντιληφθούν ότι μόνον εις βάρος τους μπορούν να αποβούν όλα αυτά.

Ο αλβανόφωνος πληθυσμός δεν συμφωνεί με τη δράση των εξτρεμιστών, γνωρίζουν

πως είναι οι πρώτοι που την πληρώνουν και υπήρξε άμεση αντίδραση των κομμάτων

των Αλβανοφώνων, ιδιαίτερα του κόμματος των Αλβανοφώνων που μετέχει στην

κυβέρνηση συνασπισμού. Το κόμμα αυτό έχει δραστηριοποιηθεί για την ανεύρεση

μιας λύσης.

Η επίσκεψη στην Αθήνα ευκαιρία για σύσφιγξη των σχέσεων

ΕΡ.: Γράφτηκε ότι στις 4 Απριλίου θα πραγματοποιήσετε ανεπίσημη επίσκεψη

στην Αθήνα, αλλά θα συναντηθείτε με τον κ. Σημίτη. Να την θεωρήσουμε ότι

εντάσσεται στα πλαίσια της έντονης κινητικότητας που παρατηρείται τελευταία

στις σχέσεις των δύο χωρών κι έχει σχέση με την οριστική επίλυση της μόνης

διαφοράς;

ΑΠ.: Τώρα πλέον ξεκάθαρα μπορώ να χαρακτηρίσω τις σχέσεις μας φιλικές.

Και με κάθε συνάντησή μου με τον πρωθυπουργό κ. Σημίτη μας δίνεται η ευκαιρία

να μεγαλώσουμε ακόμη περισσότερο αυτή τη φιλία μας. Οι απόψεις για τα

προβλήματα στα Βαλκάνια είναι ταυτόσημες και είναι απόλυτα φυσιολογική η

παραδοχή ότι πρέπει να δοθεί λύση στο μεταξύ μας πρόβλημα. Στο μοναδικό

πρόβλημα… Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι τόσο ιδεώδεις οι σχέσεις μεταξύ

των δύο χωρών, που αν κλείσουμε κι αυτό το θέμα, τότε θα μπορούμε να μιλάμε

για σχέσεις όπως αυτές της Σκανδιναβίας.

Το ζήτημα

ΕΡ.: Θα το κλείσετε σύντομα;

ΑΠ.: Γελάει…

ΕΡ.: Η Αθήνα υποστηρίζει ότι εσείς δεν είστε έτοιμοι για λύση στο θέμα

του ονόματος. Τι λέτε γι’ αυτό;

ΑΠ.: Η ανεύρεση μιας πλατφόρμας αποδεκτής και από τις δύο πλευρές είναι

κάπως δύσκολο να βρεθεί… Το πρόβλημά μας είναι να μη βρεθεί μία λύση που θα

δοθεί κάτω από πίεση, αλλά που να είναι με τη σύμφωνη γνώμη και των δύο

πλευρών.

ΕΡ.: Οι πρόσφατες εδώ παρουσίες τόσο του κ. Σημίτη όσο και του κ. Γ.

Παπανδρέου σηματοδοτούν κάτι νέο στις σχέσεις;

ΑΠ.: Πρόκειται για μια νέα ποιότητα σχέσεων, που όλοι την υποστηρίζουμε

και την χαιρετίζουμε. Αυτή την ενότητα που παρατηρείται πλέον μεταξύ των δύο

λαών την βλέπουμε σε πολλές δομές των μεταξύ μας σχέσεων. Από τις επαφές με

τους Έλληνες επιχειρηματίες, από τις επαφές των απλών πολιτών, ακόμη και στον

εκκλησιαστικό τομέα. Πραγματικά συντελείται πολύ μεγάλη πρόοδος στις σχέσεις

των δύο λαών.

Η ΙΔΕΑ

Η Ελλάδα κάτι παραπάνω από στρατηγικός επενδυτής και εταίρος

ΕΡ.: Αν καταλήξετε στο θέμα του ονόματος μπορείτε να βεβαιώσετε ότι θα

υπάρξει συναίνεση των υπόλοιπων κομμάτων;

ΑΠ.: Χρειάζεται δουλειά γι’ αυτό…

ΕΡ.: Αν απαιτηθεί αναθεώρηση του Συντάγματος για την οριστική λύση του

ζητήματος μπορείτε να εξασφαλίσετε την πλειοψηφία με τον σημερινό συσχετισμό

δυνάμεων στη Βουλή;

ΑΠ.: Για την επίλυση αυτού του ζητήματος θα πρέπει να υπάρχει η

ευρύτερη αποδοχή σε ύψιστο βαθμό. Να υπάρξει συντριπτική πλειοψηφία.

Θα ήταν πολύ κακό να μπούμε στη διαδικασία της οριακής ή οποιασδήποτε άλλης

αποδοχής. Είναι πολύ σημαντικό όλα τα πολιτικά κόμματα να είναι ενωμένα στην

κατεύθυνση αυτή.

Τα κεφάλαια

ΕΡ.: Θα χαρακτηρίζατε την Ελλάδα στρατηγικό επενδυτή και εταίρο;

ΑΠ.: Και μόνον για τα κεφάλαια που έχουν μπει από την Ελλάδα στη χώρα

μου, θα την χαρακτήριζα κάτι παραπάνω από στρατηγικό επενδυτή.

ΕΡ.: Λέγεται ότι πρόκειται να λειτουργήσει ελληνικό προξενείο στο

Μοναστήρι ­ Μπίτολα ­ και παράλληλα θα λειτουργήσει δικό σας γραφείο στη

Θεσσαλονίκη, είναι αλήθεια;

ΑΠ.: Η ιδέα υπάρχει εδώ και αρκετό καιρό, πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει

στην καλύτερη επικοινωνία και γι’ αυτό οδηγούμεθα σε κάτι τέτοιο. Πιστεύουμε

ότι θα γίνει πολύ σύντομα.

Ο σπόνσορας

ΕΡ.: Πόσο σημαντικό θεωρείτε τον ρόλο της Ελλάδας στην πορεία σας προς

τις ευρω-ατλαντικές δομές;

ΑΠ.: Συνεχώς υπογραμμίζω αυτή την αναγκαιότητα και την ιδιαίτερη

σημασία που έχει για μας ο ρόλος της Ελλάδας. Επισημαίνω πάντα ότι πρέπει να

εκμεταλλευτούμε το γεγονός ότι συνορεύουμε με μία ευρωατλαντική χώρα.

Πιστεύω ακράδαντα ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει για μας τον «σπόνσορα» για την

είσοδό μας τόσο στην Ατλαντική Συμμαχία όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.