Ο Κώστας, η Βάσω και τ’ άλλα παιδιά

Στις 17 Ιανουαρίου, ο Κώστας Λαλιώτης ήταν μάλλον δύσθυμος. Η ημέρα είχε

κυλήσει ανάμεσα σε συσκέψεις, σε επαφές και σε μια επίσκεψη στην Αττική Οδό.

Το απόγευμα, κατά τις 7, πήρε τον δρόμο για το σπίτι του, στον Περιφερειακό

του Λυκαβηττού. Όπως λέει ο ίδιος, ανεβαίνοντας τα σκαλιά του σπιτιού «τότε

ήταν που κατάλαβε». Τι «κατάλαβε»; Ότι εκείνη η ημέρα δεν ήταν μια οποιαδήποτε

ημέρα ­ ήταν τα γενέθλιά του. Το πόσο σημαντική μπορεί να είναι για τον καθένα

η ημέρα των γενεθλίων του αφορά τον ίδιο και κανέναν άλλο. Προκειμένου για τα

γενέθλια του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ ενδεχομένως να μην ενδιέφερε κανέναν, αν αυτή η

συγκεκριμένη επέτειος δεν είχε συνδεθεί με μια αξιομνημόνευτη δήλωσή του. Προ

δωδεκαετίας και πλέον ο νεαρός τότε Κ. Λαλιώτης είχε αποφασίσει να αποσυρθεί

από την ενεργό πολιτική διαφωνώντας με συγκεκριμένες επιλογές της κυβέρνησης

Α. Παπανδρέου.

Παρά τις επανειλημμένες κρούσεις, ακόμη και του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, ο κ.

Λαλιώτης είχε αποστασιοποιηθεί πλήρως από την πολιτική απασχολούμενος στο

περιοδικό «ΚΛΙΚ» που διηύθυνε τότε ο φίλος του Πέτρος Κωστόπουλος. Τότε λοιπόν

σε κάποια συνέντευξη είχε επισημανθεί στον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ ότι είναι πολύ νέος

να εγκαταλείψει την πολιτική. Τι απάντησε; Ότι «το 2000 θα είμαι 49 ετών»! Η

δήλωση είχε θεωρηθεί ότι αποτελούσε δήλωση προθέσεως για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ,

και έκτοτε κατεγράφη χιλιάδες φορές.

Έχασε το απυρόβλητο

Όμως το 2000 πέρασε, και στις 17 Ιανουαρίου ο Κ. Λαλιώτης πέρασε τα 49 και

έγινε 50! Αυτό ήταν που του έκοψε τη διάθεση καθώς ανέβαινε τις σκάλες του

σπιτιού του. Την υπόλοιπη βραδιά την πέρασε στο σπίτι. Αλλά αυτό λίγη σημασία

έχει. Γιατί μαζί με τα οριακά 49 χρόνια του έχασε και το απυρόβλητο στο οποίο

βρισκόταν όλα αυτά τα χρόνια. Το σύνθημα το έδωσε ένας μεγαλύτερος ­ ο

Παρασκευάς Αυγερινός, υποστηρικτής του Κώστα Σημίτη και από τους εν ζωή

«Νέστορες» του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Αυγερινός είπε το περίφημο ότι «η ανανέωση στο

ΠΑΣΟΚ θα επέλθει όταν αποχωρήσει η γενιά του ’74» και η σκέψη όλων στράφηκε

στον κύριο εκπρόσωπό της, τον Κώστα Λαλιώτη.

Πολλοί πιστεύουν ότι ένα από τα θετικά της δημιουργικής απασχόλησης του Α.

Παπανδρέου με την πολιτική ήταν ότι μπόλιασε το πολιτικό προσωπικό της χώρας

με νέες δυνάμεις, δημιουργώντας το 1974 το ΠΑΣΟΚ. Είχε την πρόνοια ­ και την

έμπνευση ­ να πάρει παιδιά του αντιδικτατορικού αγώνα, και με αυτά να

στελεχώσει το ΠΑΣΟΚ. Είναι τα ίδια αυτά «παιδιά» που, πενηντάρηδες πλέον,

διοικούν τη χώρα.

Πολλά ονόματα

Αν ήταν κάποιος υποχρεωμένος να ονοματοδοτήσει αυτή την κατηγορία θα έπρεπε

ασφαλώς να στοιχίσει πίσω από τον Κ. Λαλιώτη, ονόματα όπως του Κ. Σκανδαλίδη,

της Β. Παπανδρέου, του Π. Ευθυμίου, του Αλ. Παπαδόπουλου, του Γ. Παπανδρέου,

του Γ. Παπαντωνίου, του Χρ. Παπουτσή, του Δ. Ρέππα, και τόσων άλλων. Μερικοί

επέλεξαν την οικειοθελή αποχώρηση. Ο Δ. Ρόκκος, ένα από τα σημαντικότερα

στελέχη του «πρώιμου» ΠΑΣΟΚ για παράδειγμα, επέλεξε την ακαδημαϊκή του καριέρα

παραιτούμενος κάθε πολιτικής φιλοδοξίας. Κι ο Στέφανος Τζουμάκας είδε το

σκληρό πρόσωπο της πολιτικής και αποφάσισε να αποστρατευθεί.

Η αλήθεια είναι ότι ποτέ η γενιά του ’74 δεν έγινε απολύτως αποδεκτή από το

πολιτικό σύστημα. Πάντοτε αντιμετωπιζόταν με επιφύλαξη. Ήταν οι άνθρωποι που

«ουδέποτε εργάσθηκαν». Οι «ανεπάγγελτοι», και ως εκ τούτου οι μη έχοντες σχέση

με την κοινωνία και τα προβλήματά της. Ότι χρησιμοποίησαν την πολιτική ως

βιοποριστικό επάγγελμα. Ότι έμειναν στην πολιτική για τον απλούστατο λόγο ότι

δεν μπορούσαν να ασχοληθούν με τίποτε άλλο. Οι άνθρωποι που πάντοτε έμπαιναν

στα πόδια των μεγαλυτέρων. Μια μεγάλη κόντρα για παράδειγμα στα χρόνια του

πρώιμου ­ του προ του ’81 ­ ΠΑΣΟΚ αφορούσε την αντιπαράθεση των

«παλαιοκομματικών» με τους κομματικούς. Οι πρώτοι ήταν οι προερχόμενοι από την

προδικτατορική Ένωση Κέντρου. Οι δεύτεροι «τα παιδιά του ’74». Οι πρώτοι

προσωποποιούσαν τη συντήρηση και γιατί όχι την οπισθοδρόμηση. Οι δεύτεροι την

πρόοδο.

Ομηρικές μάχες

Την περίοδο εκείνη, και μάλιστα λίγο προτού το ΠΑΣΟΚ ανέβει στην εξουσία,

έγιναν ομηρικές μάχες μεταξύ των δύο πλευρών. Που έφθασαν σε ακρότητες. Ακόμη

και σε προσπάθειες επηρεασμού του Α. Παπανδρέου στη διάρκεια της διαδικασίας

κατάρτισης των ψηφοδελτίων. Άνθρωποι κόπηκαν ως «παλαιοκομματικοί». Και άλλοι

τοποθετήθηκαν επειδή ανήκαν στους «κομματικούς». Το 1977 ο Στέφανος Τζουμάκας

τοποθετήθηκε σε εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, γεγονός

που προκάλεσε τρομακτικές αντιδράσεις στην από ‘κεί πλευρά. Αλλά έγινε.

Σημαντική συμβολή

Ο Κ. Λαλιώτης για πολλά χρόνια απεκαλείτο, με φθόνο, και από όλες τις πλευρές

«θείο βρέφος». Αποτέλεσμα της εύνοιας που του έδειχνε ο Α. Παπανδρέου, ο

οποίος κάποτε είχε δηλώσει ότι «έχω τέσσερα αγόρια και μια κόρη» ­ αθροίζοντας

στα παιδιά του και τον νυν υπουργό ΠΕΧΩΔΕ. Αν και δεν είναι λίγοι αυτοί που με

ευκολία αμφισβητούν τις ικανότητες της «γενιάς του ’74», έτοιμοι να στηρίξουν

απόψεις ότι «δεν έχουν πολιτική, δεν έχουν προσανατολισμό, δεν έχουν όραμα,

είναι αριβίστες», η αλήθεια είναι ότι «τα παιδιά του ’74» (ένα φαινόμενο που

διατρέχει ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, και όχι μόνο το κυβερνών κόμμα), είχαν

σημαντική συμβολή στην εξέλιξη του ΠΑΣΟΚ. Η στάση τους απέναντι στα γεγονότα,

αλλά και οι επιλογές τους σε επίπεδο άσκησης πολιτικής σε φορείς ή και στο

ίδιο το κόμμα «εγκλώβισαν» πολλές αριστερές δυνάμεις στο πλαίσιο της εκλογικής

δύναμης του ΠΑΣΟΚ. Μ’ αυτή την έννοια η δράση τους κρίθηκε απολύτως θετική.

Και προφανώς αντιδιαστέλλει τις όποιες κατηγορίες διατυπώθηκαν εις βάρος τους

όλα αυτά τα χρόνια.

Το Συνέδριο θα κρίνει

Από εκεί και πέρα, η εκτίμηση του κ. Αυγερινού εναπόκειται να κριθεί στην

πράξη. Σε μια περίοδο όπου το ΠΑΣΟΚ ψάχνεται, εν όψει του 6ου Συνεδρίου του,

τον Μάρτιο του 2002, και αυτή η άποψη για τη μορφή της ανανέωσης καταγράφεται

στον γενικότερο «προβληματισμό» για «το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντός μας» ­ άλλη μια

αγαπημένη ατάκα του Κ. Λαλιώτη.

λλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα βρει ανταπόκριση. Όπως σημειώνει πικρόχολα

ένας από τους υποδεικνυόμενους από τον κ. Αυγερινό «προς αναχώρηση», «η

βαρύτητα της εκτίμησης του κ. Αυγερινού για την ανανέωση του κόμματος προφανώς

είναι ευθέως ανάλογη της επιτυχίας των προβλέψεών του ως εκλογολόγου»!..