Αντιμέτωποι με τον μεγαλύτερο γρίφο της τελευταίας δεκαετίας είναι οι

ιθύνοντες της οικονομικής πολιτικής σε όλο τον κόσμο ­ και στην Ελλάδα: Η

προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας, της μεγαλύτερης του πλανήτη, η οποία

αντιπροσωπεύει το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ, θα είναι ομαλή ή απότομη; Από αυτό

θα εξαρτηθεί και η πορεία της ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής οικονομίας που

αναπόσπαστο κομμάτι της είναι από την Πρωτοχρονιά η Ελλάδα.

Πρόκειται για τα δύο σενάρια, το «καλό» και το «κακό», που κυριαρχούν στον

ορίζοντα της παγκόσμιας οικονομίας για το 2001. Τις εξελίξεις στο διεθνές

οικονομικό μέτωπο παρακολουθούν από κοντά οι ιθύνοντες της ελληνικής

οικονομικής πολιτικής που γνωρίζουν ότι πιθανή ανώμαλη προσγείωση της

αμερικανικής οικονομίας θα βάλει σε οικονομικές περιπέτειες την ευρωζώνη και

την Ελλάδα. «Τα έως τώρα δεδομένα συγκλίνουν σε μια ομαλή προσγείωση της

οικονομίας των ΗΠΑ, που δεν φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά τις εξελίξεις στην

Ευρωπαϊκή Ένωση», εκτιμά ο κ. Βασίλης Ράπανος, ο βασικός σύμβουλος του

υπουργού Εθνικής Οικονομίας με την ιδιότητα του προέδρου του Συμβουλίου

Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ). Ο ίδιος δεν αποκλείει όμως την επαλήθευση

του απαισιόδοξου σεναρίου που όλοι εκτιμούν ότι θα εκτροχιάσει την παγκόσμια

οικονομία.

Καμπανάκι στις ΗΠΑ

Το καμπανάκι κινδύνου για την πορεία της αμερικανικής οικονομίας έκρουσε πριν

από δύο εβδομάδες ο Άλαν Γκρίνσπαν, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των

Ηνωμένων Πολιτειών, προχωρώντας αιφνιδιαστικά στη μείωση των επιτοκίων κατά

μισή ποσοστιαία μονάδα αναγνωρίζοντας ότι οι ρυθμοί αύξησης του αμερικανικού

ΑΕΠ επιβραδύνονται με ταχύτερους των προβλεπομένων ρυθμούς. Η μεγαλύτερη

οικονομία του κόσμου ύστερα από οκτώ χρόνια συνεχούς εντυπωσιακής ανάπτυξης

φαίνεται ότι άρχισε να προσγειώνεται και λόγω της διατήρησης σε υψηλά επίπεδα

των επιτοκίων από τη FED, που φοβόταν το άλμα του πληθωρισμού. Ενώ το 2002 το

αμερικανικό ΑΕΠ μεγεθύνθηκε κατά περίπου 5,6%, οι προβλέψεις διεθνών

οικονομικών οίκων και της αμερικανικής κυβέρνησης μιλούν για ρυθμούς ανάπτυξης

της τάξεως του 3-3,5%.

Πρόκειται ασφαλώς για το αισιόδοξο σενάριο, αφού σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις η

αμερικανική οικονομία δεν αποκλείεται τα δύο πρώτα φετινά τρίμηνα να σημειώσει

ακόμη και αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που τεχνικά για τους οικονομολόγους

σημαίνει ύφεση. Θεωρείται βέβαιο ότι αν τα πράγματα εξελιχθούν προς την

αρνητική κατεύθυνση, ο Γκρίνσπαν θα βγάλει από τη φαρέτρα του και άλλες

μειώσεις των επιτοκίων κατεβάζοντάς τα από το 6%, που είναι σήμερα, κάτω από

το 5%. Σε φάση επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξής της φαίνεται ότι είναι και η

οικονομία της ευρωζώνης, η οποία σε κάθε περίπτωση δέχεται τις επιπτώσεις των

οικονομικών εξελίξεων στη άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Σύμφωνα με τις

τελευταίες προβλέψεις του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης

(ΟΟΣΑ), το οικονομικό προϊόν της ευρωζώνης θα αυξηθεί φέτος κατά 3,1% από 3,5%

πέρυσι.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η ζώνη του ευρώ απειλείται σε αυτή τη φάση με

ύφεση. Αντίθετα, εκτιμάται ότι αν συνεχισθεί η ομαλή προσγείωση της

αμερικανικής οικονομίας, η ευρωζώνη θα είναι ο μεγάλος κερδισμένος αφού μέσω

της ενίσχυσης του κοινού νομίσματος θα συγκρατηθεί σε χαμηλά επίπεδα ο

πληθωρισμός και θα δημιουργηθούν συνθήκες προσέλευσης κεφαλαίων στις

ευρωπαϊκές αγορές. Όμως, το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής

και εισαγωγέας στον κόσμο εγγυάται ότι πιθανή ύφεση της αμερικανικής

οικονομίας θα πλήξει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές και θα βάλει σε περιπέτειες τις

12 χώρες-μέλη της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα.

Η Ελλάδα

Το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδος με τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύει

λιγότερο από το 10% του συνολικού όγκου εξωτερικού της εμπορίου. Η συντριπτική

πλειοψηφία των εξαγωγών και των εισαγωγών της χώρας ­ το 70% ­

πραγματοποιείται με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι η

ελληνική οικονομία μόνο έμμεσες επιπτώσεις μπορεί να έχει στην περίπτωση

ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας. Και αυτές θα είναι αποτέλεσμα των

πληγμάτων που θα δεχθεί η ευρωπαϊκή οικονομία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της κυβέρνησης, το ελληνικό Ακαθάριστο Εγχώριο

Προϊόν θα αυξηθεί το 2001 κατά 5% από 4,1% που μεγεθύνθηκε πέρυσι. Με βάση τις

έως τώρα προβλέψεις για την πορεία της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής

οικονομίας θεωρείται εξαιρετικά απίθανο να αναθεωρηθούν οι εκτιμήσεις της

ελληνικής κυβέρνησης. Μάλιστα, στον βαθμό που η πορεία της αμερικανικής

οικονομίας θα οδηγήσει σε κάμψη της ισοτιμίας του δολαρίου σε σχέση με το

ευρώ, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν θετικές επιπτώσεις τόσο για την πορεία των

οικονομιών της ευρωζώνης όσο και της Ελλάδας. Οι εκτιμήσεις αναλυτών της

διεθνούς αγοράς συναλλάγματος μιλούν για ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου

μέχρι τον Ιούνιο στα επίπεδα ακόμη και του 1,05 δολαρίου από 94 σεντς που

κινήθηκε τις τελευταίες ημέρες.

Αν αυτές οι εκτιμήσεις επαληθευτούν, θα δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό οικονομικό

περιβάλλον στην ευρωζώνη που θα οδηγήσει στη μείωση των επιτοκίων από την

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και στην επιβεβαίωση των αισιόδοξων προβλέψεων για

την ευρωπαϊκή ανάπτυξη. Η ενίσχυση του ευρώ αναμένεται να λειτουργήσει θετικά

προς την κατεύθυνση της μείωσης του εξωτερικού χρέους της χώρας. Αυτό

επισημαίνει ο επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, κ. Χρ.

Σαρδελής, και τονίζει ότι «η ανάκαμψη του ευρώ έναντι του δολαρίου μειώνει το

δολαριακό μέρος του εξωτερικού χρέους της χώρας που ανέρχεται σε 18%».

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, η πιθανή

συνέχιση της αποδυνάμωσης του δολαρίου θα σηματοδοτήσει τη διακοπή της

διαρροής κεφαλαίων από τις ευρωπαϊκές στις αμερικανικές αγορές. Αυτό σημαίνει

ότι περισσότερα κεφάλαια θα παραμείνουν τοποθετημένα στις αγορές της ευρωζώνης

συμβάλλοντας στην αύξηση των επενδύσεων και των ρυθμών ανάπτυξης.

Τα στοιχεία-κλειδιά

Την επομένη της δημοσίευσης των κρίσιμων στοιχείων για την πορεία της

οικονομίας των Ηνωμένων Πολιτειών που αναμένονται στα τέλη Ιανουαρίου, τα

στελέχη του οικονομικού επιτελείου, όπως και οι αναλυτές σε όλο τον κόσμο, θα

μπορούν να κάνουν πιο ασφαλείς προβλέψεις σχετικά με την τροπή των οικονομικών

εξελίξεων στις ΗΠΑ. Μέχρι τότε, οι ιθύνοντες της οικονομικής πολιτικής στην

Ελλάδα θα παραμένουν ανήσυχοι. Και αυτό διότι είναι σαφές ότι αν βουλιάξει η

οικονομία των ΗΠΑ, οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές σε όλες τις οικονομίες του

πλανήτη. Τον μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετωπίζει σε αυτήν την περίπτωση η

ιαπωνική οικονομία, η οποία αρνείται πεισματικά να ανακάμψει ύστερα από δέκα

χρόνια στασιμότητας. Παράλληλα, είναι η περισσότερο συνδεδεμένη οικονομία με

τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Σημαντικό πλήγμα στην περίπτωση ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας εκτιμάται

ότι θα δεχθεί το αμερικανικό χρηματιστήριο με αλυσιδωτές αντιδράσεις σε όλες

τις αγορές του κόσμου. Κάτι τέτοιο δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο το ελληνικό

Χρηματιστήριο, καθώς τα μεγάλα ξένα επενδυτικά κεφάλαια θα αναδιπλωθούν από

όλο τον κόσμο.

Τελευταία Νέα