‘Ηδη έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ελέγχων καλής λειτουργίας όλων των

συστημάτων της κεφαλαιαγοράς με συμμετοχή όλων των φορέων (Αποθετήριο,

Χρηματιστήριο Παραγώγων, ΕΤΕΣΕΠ, χρηματιστηριακές, προμηθευτές πληροφορικής

και συστημάτων κ.λπ.) για τη μετάβαση στο ευρώ και άρχισε η διαδικασία της

μετάβασης, η οποία θα ολοκληρωθεί στις 2 Ιανουαρίου 2001.

Μάλιστα στις 2 Ιανουαρίου το Χρηματιστήριο θα είναι κλειστό. Όμως από τις

30-12-2000 έως τις 2-1-2001 οι αρμόδιες υπηρεσίες του Χρηματιστηρίου, οι

χρηματιστηριακές και οι ιδιωτικές εταιρείες παροχής, ανάπτυξης και

εγκατάστασης λογισμικού θα λειτουργούν και οι διακοπές για τους υπαλλήλους

τους θα είναι μικρότερες.

Σε όλη τη μεταβατική περίοδο στην Ελλάδα, η οποία θα διαρκέσει ολόκληρο το

2001, θα υπάρχει διπλή αναγραφή των ποσών στα δύο νομίσματα (ευρώ και

δραχμές).

Στο Χρηματιστήριο η αναγραφή της δραχμής στα διάφορα έντυπα δεν θα έχει καμία

ουσιαστική σημασία. Ίσως η διπλή αναγραφή των ποσών σε ευρώ και δραχμές να

έχει περισσότερο ψυχολογική σημασία κατά τη μεταβατική περίοδο, αλλά αυτό

αποδυναμώνει την προσπάθεια να συνηθίσει η αγορά το νέο εθνικό νόμισμα, το

οποίο από την 1-1-2001 θα είναι το ευρώ. Η δραχμή θα είναι κάτι σαν προσωρινό

συνάλλαγμα. Έτσι, οι αποτιμήσεις σε όλες τις επενδύσεις που έχουν σχέση με το

Χρηματιστήριο, όπως λόγου χάρη στα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, θα γίνονται σε

ευρώ.

Οι εντολές

Και όλα αυτά διότι στο ταμπλό της Σοφοκλέους οι τιμές των μετοχών θα

απεικονίζονται μόνο σε ευρώ ενώ στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα θα γίνονται όλες

οι συναλλαγές, οι εντολές, οι αποτιμήσεις, η εκκαθάριση, ο διακανονισμός, οι

παρακρατήσεις φόρων, προμηθειών και άλλων εξόδων. Αν και οι συναλλαγές θα

γίνονται μόνο σε ευρώ, οι πληρωμές θα γίνονται σε δραχμές.

Αλλά και αυτό ύστερα από μετατροπή του βασικού νομίσματος (ευρώ) σε δραχμές με

βάση την κεντρική ισοτιμία των 340,75 δραχμών ανά ευρώ.

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών σκοπεύει να

προσχωρήσει σε διαδικασία «άμεσης και ολικής μετάβασης» (big bang) σε ευρώ από

την 1-1-2001. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι από την ημερομηνία αυτή και μετά η

διαπραγμάτευση, ο διακανονισμός και η εκκαθάριση των χρηματιστηριακών

συναλλαγών θα διενεργούνται μόνο σε ευρώ.

Επιπλέον, θα είναι διαφορετική και η κλίμακα της ελάχιστης μεταβολής της τιμής

(tick size). Η κλίμακα αυτή θα έχει ως εξής:

Tick size (σε ευρώ) – Κλίμακα τιμών (σε ευρώ)

0,01 – 0,01 – 2,99

0,02 – 3 – 59,99

0,05 – πάνω από 60

Η στρογγυλοποίηση

Για τις στρογγυλοποιήσεις και στις τυχόν διαφορές από τη συναλλαγματική

μετατροπή (από ευρώ σε δραχμές) σημειώνεται ότι καθώς το ευρώ καταχωρίζεται

και εμφανίζεται με 2 δεκαδικά ψηφία, τα λογιστήρια που θα λειτουργούν με βάση

τη δραχμή μπορεί να παρουσιάσουν διαφορά +1 ή -1 δραχμή ανά συναλλαγή.

Όμως έχει ήδη λυθεί το πρόβλημα αυτό με ειδική λογιστική προσαρμογή στα

συστήματά μας, ώστε τα λογιστήρια που λειτουργούν είτε σε ευρώ είτε σε δραχμές

να συμφωνούν απολύτως.

Ενδεικτικό για το πόσο σημαντικό είναι οι επενδυτές να μάθουν να

αντιλαμβάνονται τις τιμές των μετοχών σε ευρώ και να λαμβάνουν τις αποφάσεις

τους σκεπτόμενοι σε ευρώ είναι το εξής χαρακτηριστικό παράδειγμα:

Έστω ότι η τιμή μιας μετοχής είναι 100 ευρώ και πέσει κατά 1 ευρώ και στο

ταμπλό του Χρηματιστηρίου εμφανίζεται η τιμή 99 ευρώ. Η ποσοστιαία πτώση είναι

1% και η πτώση σε δραχμές είναι 340,75. Εάν υποθέσουμε ότι ο επενδυτής αυτός

σκέπτεται σε δραχμές, τότε η τιμή της μετοχής ήταν αρχικά 34.075 δραχμές και η

πτώση κατά 1% θα υπήρχε μόνο εάν έπεφτε στις 33.374 δραχμές. Εάν όμως πέσει

κατά 1 δραχμή (όπως έπεσε 1 ευρώ στο αρχικό παράδειγμα), η δραχμική ποσοστιαία

μεταβολή είναι σχεδόν μηδενική. Επιπλέον, οι φόροι, οι παρακρατήσεις, τα έξοδα

ΧΑΑ που εφαρμόζονται στις χρηματιστηριακές συναλλαγές είτε ως ποσοστά είτε ως

πάγια ποσά θα υπολογίζονται στις τιμές των μετοχών σε ευρώ και όχι σε δραχμές.

Οι πληρωμές σε δραχμές

Όσον αφορά τις πληρωμές, οι οποίες θα γίνονται σε δραχμές, αυτές μπορεί να

γίνουν με δύο τρόπους: Σύμφωνα με τον πρώτο θα μετατρέπεται το ποσό από ευρώ

σε δραχμές. Σύμφωνα με τον δεύτερο οι χρηματιστηριακές εταιρείες θα τηρούν

τραπεζικούς λογαριασμούς σε ευρώ, ώστε οι πελάτες τους να συναλλάσσονται με

αυτές σε ευρώ και τις συναλλαγματικές διαφορές να τις τακτοποιούν με τις

συνεργαζόμενες τράπεζες. Συνεπώς κατά τη μεταβατική περίοδο (2001) μόνο τυπικά

θα αναγράφεται και το αντίστοιχο ποσό σε δραχμές, καθώς δεν θα έχει καμία

πρακτική σημασία.

Για τον λόγο αυτό οι ειδικοί του χρηματιστηριακού χώρου συστήνουν στους

επενδυτές να προσπαθήσουν να συνηθίσουν άμεσα να κάνουν συναλλαγές σε ευρώ,

αλλά και να πληρώνουν και να πληρώνονται σε ευρώ.

Σε όσες χρηματιστηριακές εταιρείες δεν μετατραπούν τα λογιστήρια ώστε να

δουλεύουν μόνο σε ευρώ και δεν ανοίξουν τραπεζικούς λογαριασμούς σε ευρώ, τα

ίδια στελέχη συστήνουν στους επενδυτές να ανοίξουν οι ίδιοι τραπεζικούς

λογαριασμούς σε ευρώ, ώστε να κάνουν τις πληρωμές τους με τη χρηματιστηριακή

εταιρεία μέσω του συγκεκριμένου λογαριασμού. Έτσι, δεν θα υπάρξει ο παραμικρός

κίνδυνος (ή καλύτερα αμφιβολία, διότι έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχει κίνδυνος) να

υπάρξουν διαφορές μεταξύ χρηματιστηριακών εταιρειών και πελατών για τις

στρογγυλοποιήσεις και για «χαμένες δραχμές» από τη συναλλαγματική μετατροπή.

Αν και όλα λύνονται λογιστικά, οι ειδικοί του χρηματιστηριακού χώρου συστήνουν

στους επενδυτές να πάψουν να σκέφτονται «δραχμικά» από την 1-1-2001. Κι αυτό,

διότι κανείς δεν θα έχει αντίληψη της δραχμικής αποτίμησης των μετοχών. Ο

χρηματιστής και ο αντικρυστής θα βλέπει τις τιμές των μετοχών σε ευρώ, και ο

πελάτης θα πρέπει να συνηθίσει να δίνει τις εντολές του σε ευρώ, αλλά και να

καταλαβαίνει τις διακυμάνσεις των μετοχών σε ευρώ.

Βέβαια, δεν απαγορεύεται να δίνονται οι εντολές σε δραχμές (όπως δεν

απαγορεύεται να δίνονται σε δολάρια ή σε νόμισμα της Ουγκάντας), αφού με βάση

την ισοτιμία όλες οι τιμές μπορεί να μετατραπούν σε ευρώ. Όμως αυτό δεν είναι

πρακτικό ούτε ουσιαστικό.

Τα πινακίδια

Σε πρόσφατη επιστολή του προέδρου του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών κ. Παναγιώτη

Αλεξάκη προς τον πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κ. Σταύρο Θωμαδάκη

παρουσιάζονται οι εισηγήσεις και οι τελικές διευκρινίσεις για τις

χρηματιστηριακές συναλλαγές σε ευρώ από 1-1-2001, για την κατάρτιση πινακιδίων

και για τον τρόπο παρουσίασης της διπλής αναγραφής των ποσών σε δραχμές και

ευρώ σε όλη τη μεταβατική περίοδο.

Όλες οι χρηματιστηριακές συναλλαγές θα πραγματοποιούνται σε ευρώ και οι

αποτιμήσεις θα γίνονται επίσης σε ευρώ από 1-1-2001, αλλά οι πληρωμές θα

γίνονται σε δραχμές, ύστερα από μετατροπή του εθνικού νομίσματος (ευρώ) σε

δραχμές με βάση την κεντρική ισοτιμία των 340,75 δραχμών ανά ευρώ.

Στην επιστολή του προς τον ΣΜΕΧΑ και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ο κ.

Παναγιώτης Αλεξάκης μεταφέρει την εισήγηση του διοικητικού συμβουλίου του ΧΑΑ

σχετικά με το «περιεχόμενο των τριπλότυπων πινακιδίων που εκδίδονται από τα

μέλη του ΧΑΑ για κατάρτιση χρηματιστηριακών συναλλαγών σε ευρώ μετά την

1-1-2001».

Συγκεκριμένα, η επιστολή αναφέρει:

«Μετά την έναρξη διαπραγμάτευσης κινητών αξιών σε ευρώ, την 1-1-2001, στα

τριπλότυπα πινακίδια συναλλαγών που εκδίδονται από τα μέλη του ΧΑΑ η αναγραφή

των αναφερόμενων σε αυτά ποσών γίνεται ως εξής:

1. Η τιμή μονάδας των τίτλων: σε ευρώ και σε δραχμές για όλη τη

μεταβατική περίοδο.

2. Επιμέρους σύνολα ανά συναλλαγή: σε ευρώ και δραχμές για όλη τη

μεταβατική περίοδο.

3. Τυχόν προμήθειες ή άλλες επιβαρύνσεις που οφείλει ο εντολέας για την

κατάρτιση της συναλλαγής: σε ευρώ και δραχμές για όλη τη μεταβατική περίοδο.

4. Η συνολική αξία του πινακιδίου: σε ευρώ και δραχμές για όλη τη

μεταβατική περίοδο.

5. Το συνολικό ποσό από στρογγυλοποιήσεις: μόνο σε δραχμές για όλη τη

μεταβατική περίοδο.

Εκκαθάριση

Όλοι οι δραχμικοί λογαριασμοί των χειριστών (χρηματιστηριακές, τράπεζες) στην

Τράπεζα Χρηματικής Εκκαθάρισης, η οποία είναι η Alpha Bank, συστήνεται από το

Αποθετήριο να μετατραπούν σε λογαριασμούς ευρώ, προκειμένου να είναι συμβατοί

με την εκκαθάριση και να αποφεύγονται διαφορές από στρογγυλοποιήσεις.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με δήλωση της τράπεζας, η μετατροπή αυτή γίνεται με

απλή δήλωση του ενδιαφερομένου, δεν επιφέρει αλλαγή στον αριθμό του

λογαριασμού και δεν είναι υποχρεωτική για τη λειτουργία του συστήματος.

Ο υπολογισμός των ορίων συναλλαγών θα γίνεται με:

* Τις εγγυητικές επιστολές που θα προσκομίζουν οι ΑΧΕ στο Αποθετήριο από

3-1-2001 και μετά, οι οποίες θα είναι εκφρασμένες σε ευρώ.

* Το ίδιο θα ισχύει και για δεσμεύσεις χρημάτων που θα δίνονται ως εγγύηση

συναλλαγών.

Επενδυτικές ευκαιρίες

Συνεπώς ο Έλληνας επενδυτής θα βρεθεί αντιμέτωπος με μία ευρεία γκάμα

εναλλακτικών μορφών τοποθετήσεων τόσο στη χώρα μας όσο και στην Ευρώπη.

Οι εναλλακτικές αυτές μορφές επένδυσης θα ξεκινούν από κλασικά αποταμιευτικά

προϊόντα και θα καταλήγουν σε σύνθετες επενδύσεις που θα συνδυάζουν παράγωγα,

μετοχές, εμπορεύματα και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί. Τα προϊόντα

αυτά μπορεί να είναι είτε τυποποιημένα, όπως λόγου χάρη αμοιβαία κεφάλαια,

είτε εξατομικευμένα. Μπορεί να πωλούνται στα γκισέ των τραπεζών ή σε κάποιο

γκισέ που η διεύθυνσή του θα βρίσκεται στο Internet. Το κοινό σημείο όλων

αυτών θα είναι η αποτίμησή τους σε ευρώ και η σύγκριση των αποδόσεών τους με

άλλες επενδύσεις σε ευρώ, δολάρια ή γιεν.

Επομένως, αν ο επενδυτής έχει ως βάση μέτρησης και κριτήριο για τη λήψη

επενδυτικής απόφασης τις δραχμές, θα νιώθει την ευχαρίστηση της συνήθειας αλλά

και την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα της μη αντίληψης των εξελίξεων γύρω

του.

Στις εμπορικές συναλλαγές η διπλή αναγραφή σε δραχμές και ευρώ μπορεί να έχει

και πρακτική σημασία καθώς θα διευκολύνει το πρώτο διάστημα στην εξοικείωση

του καταναλωτικού κοινού με την αντιστοιχία της ισοτιμίας. Αυτό όμως δεν

ισχύει στο Χρηματιστήριο και στις επενδύσεις καθώς δεν υπάρχει ανάγκη της

απεικόνισης των τιμών σε δραχμές επειδή ο επενδυτής δεν έχει αντίστοιχο μέτρο

(νομισματικό) για να συγκρίνει.