Καιρικές «κόντρες» εν όψει Ολυμπιάδας
 |
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 δεν είναι μόνο οι κόντρες για το Ολυμπιακό Χωριό
ή τα έργα στο Ελληνικό. Μια αθέατη - για τους πολλούς - όψη τους είναι και ο
ανταγωνισμός ανάμεσα σε διάφορους επιστημονικούς φορείς της χώρας για το ποιος
τελικά θα επικρατήσει στην κούρσα για την πρόγνωση του καιρού στην Αττική τις
ημέρες των Αγώνων.
Και αν νομίζει κανείς ότι ο καιρός της Ολυμπιάδας είναι «ψιλά γράμματα», θα
πρέπει να γνωρίζει ότι στο Σίδνεϊ η πρόγνωση ήταν ένα από τα σημαντικότερα
ζητήματα της διοργάνωσης, που συγκέντρωσε τους καλύτερους επιστήμονες της
μετεωρολογίας από όλο τον κόσμο στην αυστραλέζικη πόλη.
Στην Ελλάδα, στην πρόγνωση της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, τα τελευταία
χρόνια έχουν προστεθεί τουλάχιστον άλλοι δύο φορείς που εκδίδουν αναλυτικά
δελτία καιρού για όλη τη χώρα.
Είναι το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και
Βιώσιμης Ανάπτυξης και το Τμήμα Φυσικής, Εργαστήριο Αριθμητικών Μοντέλων και
Πρόγνωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών με το πρόγραμμα «Σκίρων». Αντίστοιχα σχέδια
για την ανάπτυξη μοντέλων πρόγνωσης του καιρού έχουν και ερευνητικές ομάδες σε
πανεπιστημιακά ιδρύματα της Βόρειας Ελλάδας.
Παράλληλα, καταγραφή των καιρικών συνθηκών αλλά όχι πρόγνωση κάνουν δύο
επιστημονικές ομάδες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Δύο μοντέλα
Το Αστεροσκοπείο έχει τα τελευταία χρόνια ενεργό δραστηριότητα σε θέματα
μετεωρολογίας χρησιμοποιώντας δύο διεθνώς αναγνωρισμένα μοντέλα πρόγνωσης.
«Πρόκειται για ένα ιταλικό και ένα αμερικανικό» αναφέρει ο πρόεδρος του
Αστεροσκοπείου κ. Δημήτρης Λάλας.
«Επίσης έχει προχωρήσει το ίδρυμα σε αγορά προηγμένου εξοπλισμού. Σε λίγο
καιρό φτάνει το νέο υπερσύγχρονο ραντάρ καιρού το οποίο και θα εγκαταστήσουμε
στη χώρα μας. Θα μετρά τις συνιστώσες του ανέμου και θα δίνει τη δυνατότητα
όχι μόνο να ανιχνεύονται τα συστήματα βροχόπτωσης αλλά να αναγνωρίζεται και το
είδος των κατακρημνισμάτων (αν είναι δηλαδή χιόνι, χαλάζι ή βροχή)».
Το Bolam
Το σύστημα Bolam που χρησιμοποιεί το Αστεροσκοπείο παραχωρήθηκε στο ίδρυμα από
το Ινστιτούτο Ατμοσφαιρικών και Ωκεανογραφικών Μελετών της Ιταλίας. «Οι
προγνώσεις του μοντέλου δίνουν σήμερα τα πλέον λεπτομερή αποτελέσματα στη χώρα
μας, παρέχοντας κατανομές όλων των μετεωρολογικών παραμέτρων με οριζόντια
ανάλυση έξι χιλιόμετρων πάνω από όλη τη χώρα», εξηγεί ο κ. Λάλας. Οι
μετεωρολογικές προγνώσεις του Αστεροσκοπείου, οι οποίες άλλωστε είναι
προσβάσιμες και μέσω του Ίντερνετ (http: //www.noa.gr/~telefleu),
περιλαμβάνουν την πίεση στην επιφάνεια, τον επιφανειακό άνεμο καθώς και το
ύψος της βροχής. Τα στοιχεία δίνονται για δύο διαφορετικές περιοχές:
Την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου καθώς και την περιοχή της
Ελλάδας.
Πάντως, ο πρόεδρος του Αστεροσκοπείου δηλώνει ότι «οι Έλληνες μετεωρολόγοι
είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την πρόκληση των Ολυμπιακών Αγώνων. Πιστεύω
ότι σε συνεργασία και με την ΕΜΥ μπορούμε να πετύχουμε τα καλύτερα δυνατά
αποτελέσματα».
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών επίσης λειτουργεί, από το 1995, ένα μοντέλο πρόγνωσης.
«Μέσω του Διαδικτύου μπορεί όποιος επιθυμεί να πάρει πληροφορίες για τον
άνεμο, το ύψος της βροχής, την σκόνη, την χιονόπτωση, τις καταιγίδες για τις
επόμενες 72 ώρες», εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής, στο Εργαστήριο
Αριθμητικών Μοντέλων και Πρόγνωσης Καιρού κ. Γιώργος Κάλλος.
Η διεύθυνση του εργαστηρίου στο Ίντερνετ είναι http: //forecast.uoa.gr.
Η σκόνη
Μεγάλο ατού του εργαστηρίου, μάλιστα, είναι η πρόγνωση της μεταφοράς σκόνης
από τη Σαχάρα στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία ορισμένους μήνες του χρόνου
δημιουργεί σημαντικά προβλήματα.
«Χώρες της Μέσης Ανατολής, όπως η Ιορδανία και η Αίγυπτος ζητούν όχι μόνο
στοιχεία της πρόγνωσης αλλά και την τεχνογνωσία μας προκειμένου να προχωρήσουν
και αυτοί στην ανάπτυξη παρόμοιων συστημάτων», λέει ο καθηγητής.
Και η ΕΜΥ βέβαια, δεν μένει με σταυρωμένα τα χέρια. Παραμένει άλλωστε ο κύριος
φορέας των μετεωρολογικών υπηρεσιών στη χώρα μας.
Ταυτόχρονα εκσυγχρονίζεται και εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων.
«Οι επιστημονικές δυνατότητες της ΕΜΥ μας δίνουν την ικανότητα να έχουμε
πρόβλεψη για τις επόμενες 10 ημέρες. Προκειμένου όμως να έχουμε τη μεγαλύτερη
δυνατή επιστημονική ακρίβεια, σταματάμε την πρόγνωση που ανακοινώνουμε στις
έξι ημέρες.
Οι Έλληνες μετεωρολόγοι και οι επιστημονικοί φορείς σε συνεργασία πάντα με την
ΕΜΥ έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την
πρόκληση της Ολυμπιάδας», τονίζει ο μετεωρολόγος της ΕΜΥ κ. Ανδρέας Λαζάνης.
Πρόκληση
Πρόκληση, που θα αποδειχθεί η μεγαλύτερη για τους επιστήμονες, αν κρίνει
κανείς από τα αντίστοιχα δεδομένα του Σίδνεϊ.
Επιστήμονες από την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες
εφάρμοσαν για πρώτη φορά στον κόσμο πρωτοποριακά προγράμματα βραχυπρόθεσμης
πρόγνωσης των καιρικών συνθηκών σε όλες τις γειτονιές των Αγώνων.
Συνδυάζοντας υπερσύγχρονο εξοπλισμό, δορυφόρους και τα πιο εξελιγμένα
υπολογιστικά μοντέλα με την επιστημονική εμπειρία, πέντε ερευνητικές ομάδες
εξέδιδαν αναλυτικά δελτία καιρού κάθε πέντε λεπτά για όλες τις περιοχές.
Αποδέκτης τους η Αυστραλιανή Μετεωρολογική Υπηρεσία, που τα επεξεργαζόταν και
τα μετέφερε σε εκατοντάδες ενδιαφερομένους: τοπικές αρχές, διοργανωτές,
υπεύθυνους σταδίων, πύργος ελέγχου του αεροδρομίου και προσωπικό της κεντρικής
γέφυρας στο λιμάνι του Σίδνεϊ.
