Τα λαϊκά στρώματα, που αποτελούν και τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ,

έστειλαν το μήνυμα στις ευρωεκλογές. Όπως προκύπτει από την ανάλυση των exit

polls από τον κ. Γιάννη Μαυρή, το ΠΑΣΟΚ βρέθηκε να υπολείπεται σημαντικά της

Νέας Δημοκρατίας σε χώρους όπου κάποτε είχε συγκριτικό πλεονέκτημα, δηλαδή

στους αγρότες, τους συνταξιούχους και τις νοικοκυρές. Αλλά και στους

μισθωτούς, όπου το ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να προηγείται, η διαφορά του από τη Νέα

Δημοκρατία έχει μειωθεί δραματικά.

Η κοινωνική αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ που πιστοποίησε το εκλογικό αποτέλεσμα των

ευρωεκλογών, είναι εντυπωσιακή. Σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές του

1996, περισσότεροι από 700.000 ψηφοφόροι εγκατέλειψαν το κόμμα τους. Από αυτό,

το σημαντικό τμήμα της εκλογικής του βάσης, που αντιπροσωπεύει σχεδόν το 30%

της παλιάς του εκλογικής δύναμης, ένα ποσοστό ­ περίπου 4-5% ­ προτίμησε την

αποχή (κυρίως ετεροδημότες, γυναίκες και νέοι), το λευκό ή το άκυρο και μόνον

οι επτά στους δέκα ψηφοφόρους το προτίμησαν και πάλι. Αυτό το συμπέρασμα που

προέκυπτε και στις προεκλογικές έρευνες, επιβεβαιώθηκε (πέραν της αποχής) και

στο χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα.


Πιστοποιώντας ταυτοχρόνως και κάτι σημαντικότερο: ότι επρόκειτο για μια τάση

παγιωμένη εδώ και καιρό, η οποία δεν επηρεάσθηκε καθοριστικά από τη δυναμική

της τελευταίας «στιγμής». Σύμφωνα με τα στοιχεία του exit poll της V-PRC/ΕΡΤ,

από τους ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που τελικά προσήλθαν στις κάλπες, τα 3/4

ξαναψήφισαν ΠΑΣΟΚ ανεβάζοντας τη συσπείρωσή του σε 74,3% (πίνακας 1). Λόγω της

αποχής ενός τμήματος της εκλογικής του βάσης, αυτή η συσπείρωση εμφανίζεται

στους ψηφίσαντες υψηλότερη από την πραγματική. Οι κυριότερες διαρροές του

σημειώνονται κυρίως προς το ΔΗΚΚΙ (7,8%) και προς τα αριστερά (ΚΚΕ, ΣΥΝ 6%)

και σε μικρότερο βαθμό προς τη Ν.Δ. (4,3% της εκλογικής επιρροής του 1996), ή

τα «μικρά» κόμματα. Με συνυπολογισμένες και τις απώλειες προς τα δύο μικρά

κόμματα της κεντροδεξιάς (ΠΟΛ.ΑΝ., Φιλελεύθεροι ­ αθροιστικά 1,7%), τότε οι

συνολικές απώλειες του ΠΑΣΟΚ προς τα δεξιά δεν υπερβαίνουν το 6%. Οι

σημαντικές απώλειες του κόμματος αντισταθμίζονται, έως ένα βαθμό, από εισροές

από τη Ν.Δ. (2,5% των ψηφοφόρων Ν.Δ. ’96) και τα κόμματα της Αριστεράς

(πίνακας 1).

Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της νέας (συρρικνωμένης) εκλογικής βάσης του

κόμματος αποτυπώνονται στον πίνακα 2. Η μεγαλύτερη υστέρηση του ΠΑΣΟΚ, έναντι

της Ν.Δ., εντοπίζεται σε κοινωνικές κατηγορίες όπως οι αγρότες (υπολείπεται

κατά 8,1%), οι νοικοκυρές (-11,3%) και οι συνταξιούχοι (-10,3%), ενώ μικρότερη

εμφανίζεται στα νέα (-5,4%) και παραδοσιακά (-3,9%) μικροαστικά στρώματα.

Αντιθέτως, στους μισθωτούς του Δημοσίου (κυρίως) και δευτερευόντως του

ιδιωτικού τομέα εξακολουθεί το ΠΑΣΟΚ να προηγείται της Ν.Δ. και πάντως όχι στα

επίπεδα της προηγούμενης πενταετίας.


Μόνον από τους συνταξιούχους, τις νοικοκυρές και τους αγρότες (που

αντιπροσωπεύουν όμως σχεδόν το 50% του εκλογικού Σώματος) προκύπτει εις βάρος

του ΠΑΣΟΚ και υπέρ της Ν.Δ. μια απόλυτη διαφορά 3,8 εκατοστιαίων μονάδων,

αισθητά μεγαλύτερη από την «ψαλίδα» που κατέγραψε το εκλογικό αποτέλεσμα.

Είναι προφανές ότι το «κόμμα των αγροτών, των νοικοκυρών και των συνταξιούχων»

έχει περισσότερα μέλη από το «κόμμα του χρηματιστηρίου»…