Συναγερμός για τα γενετικώς μεταλλαγμένα τρόφιμα

Διεθνής σάλος έχει ξεσπάσει μετά την απόλυση-σκάνδαλο ενός Βρετανού επιστήμονα

που ανακοίνωσε τα αποτελέσματα ερευνών του, σύμφωνα με τα οποία τα γενετικώς

μεταλλαγμένα τρόφιμα εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Παράλληλα,

επιστημονική έκθεση, την οποία συνέταξαν είκοσι επιστήμονες από 13 χώρες και

δόθηκε για πρώτη φορά, χθες, στη δημοσιότητα επισημαίνει πως κανείς δεν

εγγυάται την ασφάλεια των γενετικά τροποποιημένων τροφίμων και ζητείται να

απαγορευθεί η διάθεσή τους στην αγορά μέχρι να γίνουν νέες μελέτες.

Οι ίδιοι ερευνητές ζητούν την επαγγελματική αποκατάσταση του συναδέλφου

τους, Βρετανού καθηγητή Αρπάντ Πουζτάι, o οποίος εξέφρασε δημόσια τους φόβους

του για την κατανάλωση γενετικά μεταλλαγμένων τροφίμων. Συγκεκριμένα, ο δρ

Πουζτάι ανακοίνωσε τα αποτελέσματα έρευνάς του, σύμφωνα με τα οποία ποντίκια

που είχαν τραφεί με γενετικά μεταλλαγμένες πατάτες είχαν υποστεί σοβαρές

βλάβες στα ζωτικά τους όργανα και στο ανοσοποιητικό τους σύστημα. Την ίδια

στιγμή στην Ελλάδα, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα βρίσκονται στα ράφια των σούπερ

μάρκετ, χωρίς την παραμικρή σήμανση και οι ειδικοί επιστήμονες παρατηρούν τις

εξελίξεις στη Γενετική Μηχανική, μοιρασμένοι σε «φίλα προσκείμενους»,

«αντίθετους» και «ιδιαίτερα επιφυλακτικούς».

Είναι γεγονός πάντως, σύμφωνα με την απάντηση που έστειλε το Γενικό Χημείο

του Κράτους, σε σχετική ερώτηση της οργάνωσης καταναλωτών ΕΚΠΟΙΖΩ, πως δεν

έχει ακόμη ληφθεί μέριμνα για της διαδικασίες ελέγχου και τη σήμανση των

γενετικά μεταλλαγμένων προϊόντων, ενώ η ίδια η Γενική Γραμματεία Καταναλωτών

που εδρεύει στο υπουργείο Ανάπτυξης έχει εντοπίσει στην αγορά προϊόντα με

γενετικώς μεταλλαγμένα συστατικά.

Οι φόβοι για τις επιπτώσεις στην υγεία από τα γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα

εντάθηκαν, με την υποστήριξη που παρείχαν είκοσι επιστήμονες διεθνούς κύρους

προς συνάδελφό τους, ο οποίος είχε ανακοινώσει έπειτα από έρευνα ότι ποντίκια

τα οποία είχαν τραφεί με γενετικά μεταλλαγμένες πατάτες, είχαν υποστεί βλάβες

σε ζωτικά όργανα και στο ανοσοποιητικό τους σύστημα.

Το Μπι Μπι Σι και οι εφημερίδες «Γκάρντιαν» και «Ντέιλι Τέλεγκραφ» έκαναν

πρωτοσέλιδο το θέμα, που απασχολεί όχι μόνο την κοινή γνώμη αλλά και τον

επιστημονικό κόσμο. Με τίτλο «Το σκάνδαλο των τροφίμων αποκαλύπτεται» η

«Γκάρντιαν» και «Συναγερμός για τα τρόφιμα – Φρανκεστάιν» η «Ντέιλι

Τέλεγκραφ», οι εφημερίδες καταγράφουν τις ανησυχίες των ερευνητών για τη χρήση

των τροφίμων αυτών, αλλά και την αγανάκτησή τους για το «θάψιμο» σημαντικών

ερευνητικών στοιχείων και την αμαύρωση της φήμης ενός επιστήμονα.

Σε έκθεσή τους, που δόθηκε χθες για πρώτη φορά στη δημοσιότητα, είκοσι

επιστήμονες από 13 χώρες εκφράζουν επιφυλάξεις για την ασφάλεια των γενετικά

μεταλλαγμένων τροφίμων και καλούν τη βρετανική κυβέρνηση να απαγορεύσει τη

χρήση τους, μέχρι να γίνουν κι άλλες έρευνες. Ζητούν ακόμα την επαγγελματική

αποκατάσταση του Βρετανού συναδέλφου τους δρος Αρπάντ Πουζτάι, ο οποίος

πραγματοποίησε την έρευνα και εξαναγκάστηκε σε παραίτηση όταν δημοσιοποίησε

τους φόβους του.

Ο δρ Πουζτάι, 68 χρόνων, εξέφρασε δημόσια την αγωνία του τον περασμένο

Αύγουστο, έπειτα από έρευνα που πραγματοποίησε στο Ερευνητικό Ινστιτούτο

Ρόουετ, στο Αμπερντίν της Σκωτίας.

Σε τηλεοπτική συνέντευξή του είπε ότι δεν θα έτρωγε γενετικά μεταλλαγμένα

τρόφιμα και υπογράμμισε ότι είναι «τρομερά άδικο να χρησιμοποιούνται οι

συμπατριώτες μας ως πειραματόζωα».

Μέσα σε 48 ώρες τέθηκε σε διαθεσιμότητα και αργότερα εξαναγκάστηκε να υποβάλει

την παραίτησή του.

Ο δρ Πουζτάι εξέφρασε τους φόβους του μετά τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της

έρευνάς του για τις επιπτώσεις των γενετικά μεταλλαγμένων σπόρων στη διατροφή

των ζώων και στο περιβάλλον. Τμήμα της έρευνάς του ήταν και η διατροφή

ποντικών με γενετικά μεταλλαγμένες πατάτες, για να διαπιστωθεί για πρώτη φορά

αν έχουν βλαβερές συνέπειες στον μεταβολισμό τους, το ανοσοποιητικό τους

σύστημα και γενικά στον οργανισμό τους.

Το αποτέλεσμα ήταν απρόσμενο, αφού η έρευνα έδειξε ότι μόνο δέκα μέρες μετά

την έναρξη του πειράματος, το ανοσοποιητικό σύστημα των ποντικών είχε

εξασθενήσει, ενώ ορισμένα ζωτικά όργανά τους, μεταξύ των οποίων ο εγκέφαλος,

τα νεφρά, η σπλήνα, το ήπαρ και τα έντερα, είχαν συρρικνωθεί ή είχαν υποστεί βλάβες.

Την εποχή εκείνη, ο δρ Αρπάντ Πουζτάι δεν είχε δημοσιεύσει το αποτέλεσμα της

έρευνάς του, επειδή έκρινε ότι οι πολιτικές επιπτώσεις θα ήταν πολύ σοβαρές.

Πιο πρόσφατες έρευνες στα ίδια ποντίκια από τον παθολόγο δρα Στάνλεϊ Γιούεν

της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Αμπερντίν, επιβεβαιώνουν τα

προκαταρκτικά αποτελέσματα του δρος Πουζτάι και φέρνουν στο φως κι άλλους

κινδύνους για την υγεία.

Ο δρ Γιούεν ανακάλυψε ότι τα ποντίκια, τα οποία διατρέφονταν με τις γενετικά

μεταλλαγμένες πατάτες επί δέκα ημέρες, παρουσίασαν και διόγκωση των τοιχωμάτων

του στομάχου.

Οι 20 επιστήμονες, οι οποίοι επανεξέτασαν την εργασία του δρος Πουζτάι,

υπέγραψαν κοινό υπόμνημα στο οποίο υπογραμμίζουν ότι τα πορίσματά του είναι

αξιόπιστα και ζητούν την άμεση χρηματοδότηση προγράμματος για γίνουν κι άλλες

έρευνες για τις επιπτώσεις των γενετικά μεταλλαγμένων τροφίμων στην υγεία.

Στην ομάδα των 20 μετέχουν τοξικολόγοι, γενετικοί μηχανικοί και γιατροί.

Υπέρ της εφαρμογής αυστηρότερων κανονισμών για την «αντικειμενική ευθύνη» των

εταιρειών που θέλουν να απελευθερώσουν μεταλλαγμένους οργανισμούς στο

περιβάλλον, τάχθηκε χθες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμμεριζόμενο την ανησυχία

περιβαλλοντικών και καταναλωτικών οργανώσεων. «Η ψήφος υπέρ της ισχυροποίησης

των κανονισμών που αφορούν τους μεταλλαγμένους οργανισμούς, έρχεται μια ημέρα

πριν από την έναρξη των τελικών διαπραγματεύσεων του Διεθνούς Πρωτοκόλλου για

τη Βιοασφάλεια και στέλνει ένα ισχυρότατο μήνυμα στις κυβερνήσεις των χωρών

που συμμετέχουν στις εργασίες του συνεδρίου στην Κολομβία», τόνισε μεταξύ

άλλων ο κ. Νίκος Χαραλαμπίδης, από το ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε την απαγόρευση των μεταλλαγμένων οργανισμών

που περιέχουν γονίδια αντοχής στα αντιβιοτικά (όπως είναι το καλαμπόκι) και

την προστασία της γεωργικής παραγωγής (και του περιβάλλοντος, γενικότερα) από

τη μεταφορά γονιδίων, που προέρχονται από μεταλλαγμένους οργανισμούς. Η

υιοθέτηση της απόφασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το Συμβούλιο Υπουργών,

αναμένεται εντός των επόμενων ημερών.

Γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά έχει

εντοπίσει σε ελέγχους της και η Γενική Γραμματεία Καταναλωτών του υπουργείου

Ανάπτυξης. Σε ορισμένα από τα προϊόντα αυτά υπήρχε η ένδειξη για την παρουσία

γενετικά τροποποιημένων συστατικών, μόνο όμως στην αγγλική γλώσσα και όχι στα ελληνικά.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Γραμματείας, «στις περιπτώσεις αυτές, το

προϊόν δεσμεύτηκε, έως την αποκατάσταση της παραπάνω παράλειψης». Στους ίδιους

ελέγχους διαπιστώθηκε επίσης πως «ενώ υπάρχει σχετική σήμανση στα παραστατικά

έγγραφα ορισμένων πρώτων υλών και στις μεγάλες συσκευασίες “χύμα” τελικών

προϊόντων, αυτή η πληροφορία δεν φτάνει στον τελικό καταναλωτή».

Η Γενική Γραμματεία Καταναλωτών προτίθεται να προχωρήσει σύντομα στη

συμπλήρωση της αγορανομικής διάταξης, σχετικά με τα «χύμα» προϊόντα, ενώ

παράλληλα προγραμματίζει διπλούς, διασταυρούμενους ελέγχους σε όλες τις

κατηγορίες τροφίμων (τόσο σε πρώτες ύλες όσο και σε τελικά προϊόντα) που

περιέχουν τα πιο συνηθισμένα είδη που έχουν υποστεί γενετική μετάλλαξη.