ΠΡΟΣΩΠΑ Η αστεία πλευρά των επαναστάσεων

Συγγραφέας, αρθρογράφος, ηθοποιός και ραδιοφωνικός παραγωγός, ο Μαρκ Στηλ

βρίσκει σε όλα μια αστεία πλευρά· ακόμη και στις επαναστάσεις.

ΓΙΑ τον Μαρκ Στηλ, οι επαναστάσεις δεν είναι μόνο καταστροφικές ή

απελευθερωτικές, είναι και αστείες· και στη σημερινή εκπομπή του στο Τέταρτο

Πρόγραμμα του βρετανικού ραδιοφώνου θα παρουσιάσει σε σκετς αυτήν ακριβώς την

αστεία πλευρά των επαναστάσεων. «Πιστεύω, για παράδειγμα, πως είναι αστείο το

γεγονός ότι, στη μέση της Γαλλικής Επανάστασης, ο Αρχιδήμιος του Παρισιού

ζήτησε αύξηση του μισθού του λόγω αυξημένης παραγωγικότητας», εξηγεί στην

«Ιντιπέντεντ». «Ή εκείνο το περιστατικό του 1969, όταν “γκέυς” που διαδήλωναν

παράνομα ανάγκασαν τους αστυνομικούς να υποχωρήσουν αμήχανοι όταν άρχισαν να

τραγουδούν και να χορεύουν ένα μιούζικαλ». «Στον Αμερικανικό Εμφύλιο, τον

οποίο θα χαρακτήριζα επίσης επανάσταση», συνεχίζει ο Στηλ, «ένας στρατηγός των

Νοτίων έσπαγε το κεφάλι του να βρει πώς ο στρατός των Βορείων γνώριζε εκ των

προτέρων πού κατευθύνονταν τα στρατεύματά του. Μία πρώην σκλάβα ήταν η πλύστρα

του στρατηγού και έστελνε σήματα στο στρατό των Βορείων χρησιμοποιώντας έναν

περίπλοκο κώδικα με την μπουγάδα, την οποία άπλωνε με τρόπο που να δείχνει την

κατεύθυνση των στρατευμάτων».

Ο λόγος για τον οποίο πολλοί ιστορικοί χάνουν την αστεία πλευρά των

επαναστάσεων είναι γιατί τις βλέπουν υπό το πρίσμα ηγετών που καλούν σε

εξέγερση και μαζών που ακολουθούν πειθήνια. Στις επαναστάσεις συμμετέχουν όμως

συνηθισμένοι άνθρωποι και γι’ αυτό συνήθως χαρακτηρίζονται από σύγχυση,

ενθουσιασμό και χάος ­ άρα άφθονο υλικό για τα κωμικά σκετς του Στηλ. Επιπλέον

οι σύγχρονοί τους δεν τις βλέπουν να έρχονται: «Ήταν ένας δημοσιογράφος

ονόματι Λουΐ Σεμπαστιέν-Μερσιέ που, ένα χρόνο πριν από τη Γαλλική Επανάσταση,

έγραφε, “Αντίθετα απ’ ό,τι στο Λονδίνο, η προοπτική μιας εξέγερσης στη Γαλλία

είναι απίθανη”. Τον Απρίλιο του 1968, ο Αντρέ Γκορζ έγραψε μια προκήρυξη στην

οποία υποστήριζε ότι η εργατική τάξη είχε πλέον χάσει τη δύναμή της. Ένα μήνα

αργότερα, δεν μπορούσε να τυπώσει την προκήρυξή του γιατί ολόκληρη η χώρα απεργούσε».

Σε κάθε περίπτωση, μια επανάσταση είναι μια τομή: αφού συμβεί, παλιές ιδέες

που έμοιαζαν άλλοτε λογικές, φαίνονται τώρα γελοίες. «Για παράδειγμα, ένας

οδηγός για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των αγοριών, ο οποίος εκδόθηκε ακριβώς

πριν από τη σεξουαλική επανάσταση των “Σίξτις”, έγραφε πως “τα συναισθήματα

των κοριτσιών είναι διαφορετικά από εκείνα των αγοριών επειδή το σεξ είναι γι’

αυτά σαν να κοιτάζουν ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα”. Γι’ αυτό λοιπόν, αγόρια»,

επιδοκιμάζει ο Στηλ, «αν στη διάρκεια του σεξ η γυναίκα σας αποκοιμηθεί, πάρτε

το σαν κομπλιμέντο για τις επιδόσεις σας…».