ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο κύκλος της βίας

«Δεν πρέπει ποτέ να φοβόμαστε τη διαπραγμάτευση, αλλά δεν πρέπει ποτέ και να

διαπραγματευόμαστε από φόβο». Όπου η αδελφή του Μπόμπυ Σαντς επικαλείται τον

Τζων Κέννεντυ.

ΤΟ όνομά της είναι βαρύ: Μπερναντέτ Σαντς-ΜακΚέβιτ. Ο αδελφός της συγκλόνισε

πριν από 17 χρόνια ολόκληρο τον κόσμο όταν, κρατούμενος στις φυλακές Μέιζ,

προκάλεσε τον θάνατο απέχοντας από κάθε τροφή επί 66 μέρες ­ για να υποκύψει

τελικά στις 5 Μαΐου 1981. Η θυσία του δεν πήγε χαμένη: τα μέλη του IRA, που

βρίσκονται σήμερα στη φυλακή, ζουν σε καλύτερες συνθήκες απ’ ό,τι παλιότερα.

Και η επιτυχία του στις αναπληρωματικές εκλογές, που είχαν γίνει στη διάρκεια

της απεργίας του, έπεισε την ηγεσία του Σιν Φέιν ότι ο ένοπλος αγώνας δεν

αρκεί για την επίτευξη των στόχων του. Χρειάζονται και διαπραγματεύσεις.

Αυτές τις διαπραγματεύσεις έρχεται σήμερα να επικρίνει η 39χρονη Μπερναντέτ,

προβλέποντας ότι θα οδηγήσουν μοιραία σε μια νέα έκρηξη βίας, από την πλευρά

τόσο των Ρεπουμπλικανών όσο και των Ενωσικών. Ο συλλογισμός της, όπως τον

αναπτύσσει σε συνέντευξή της στην «Γκάρντιαν», είναι απλός. Ο Ιρλανδικός

Δημοκρατικός Στρατός υπάρχει μόνον εξαιτίας της βρετανικής παρουσίας και οι

παραστρατιωτικές οργανώσεις των Ενωσικών υπάρχουν για να αντιτίθενται στον

IRA. «Βρισκόμαστε σ’ ένα φαύλο κύκλο. Κινδυνεύουμε να κάνουμε τα ίδια λάθη και

να επιστρέψουμε στην αφετηρία. Να διαπραγματευτούμε, βεβαίως: αλλά μόνον όταν

η Αγγλία θα έχει αποφασίσει να φύγει από την Ιρλανδία. Τα δέκα χρόνια θα ήταν

ένα λογικό χρονοδιάγραμμα. Αλλά η απόφαση πρέπει να είναι αμετάκλητη».

Για τις πολυκομματικές συνομιλίες που γίνονται αυτόν τον καιρό στο Στόρμοντ,

δεν τρέφει αυταπάτες: «Είναι βαθειά η πεποίθησή μου ότι μας κοροϊδεύουν. Αυτές

οι συνομιλίες είναι φάρσα». Ακόμη χειρότερα: ο Τζέρυ άνταμς ξεπουλάει την

ιρλανδική κυριαρχία. Μια πολιτική λύση που θα προκύψει από τις συνομιλίες του

Στόρμοντ θα δίνει δικαίωμα βέτο σε μια μειοψηφία, τους Ενωσικούς, και θα

διαιωνίζει την αγγλική παρουσία. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν θα φέρει την ειρήνη.

Ψυχή της «Επιτροπής των 32 Κομητειών για την Εθνική Κυριαρχία», την οποία

ίδρυσε τον περασμένο Δεκέμβριο, η Μπερναντέτ δεν είναι μόνη. Μαζί της είναι

πολλές καθολικές οργανώσεις και τα περισσότερα από τα ηγετικά στελέχη του Σιν

Φέιν που παραιτήθηκαν τον περασμένο Οκτώβριο από το κίνημα. Οι προσεκτικές

δηλώσεις που έκανε ο Τζέρυ Άνταμς μετά τη χθεσινή συνάντησή του με τον Τόνυ

Μπλαιρ, αποσαφηνίζοντας ότι ο ίδιος τάσσεται υπέρ της άμεσης επιστροφής στις

συνομιλίες αλλά ότι η απόφαση αυτή πρέπει να ληφθεί σε συλλογικό επίπεδο,

δείχνουν ότι γνωρίζει καλά την πραγματικότητα. Και ενδιαφέρεται για τη

διαφύλαξη της ενότητας.

Ο Μπόμπυ Σαντς τι θα έλεγε για όλα αυτά; Η αδελφή του αρνείται να κάνει

τέτοιες υποθέσεις. «Το μόνο που ξέρω είναι αυτό που γράφει στην πρώτη σελίδα

του ημερολογίου του: ότι γνωρίζει πως θα πεθάνει, αλλά ότι πεθαίνει για την

κυριαρχία του λαού του».