Ένας νέος μύθος «ανακουφίζει» την εξωτερική μας πολιτική από την αμηχανία στην

οποία έχει περιέλθει μετά τη χρεοκοπία της Μαδρίτης και το αδιέξοδο της

Κρήτης. Ο μύθος της «οικονομικής συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας»! Που θα

«λύσει» μακροχρόνια τα ελληνοτουρκικά προβλήματα. Υποτίθεται…

Δεν υπάρχει καμία αντίρρηση για τη σημασία των οικονομικών ανταλλαγών στις

διακρατικές σχέσεις. Αλλά πρέπει να διευκρινίσουμε, αν πρόκειται για

«ανταγωνιστικές» ή «συνεργατικές» οικονομικές σχέσεις. Αν οι σχέσεις μας με

την Τουρκία είναι ανταγωνιστικές (παράγουμε ομοειδή προϊόντα και «κυνηγάμε»

τις ίδιες αγορές), το πρόβλημα είναι να τους ανταγωνιστούμε επιτυχώς, όχι να

«συνεργαστούμε» μαζί τους. Μερικοί έχουν ξεχάσει ότι μιλάμε για παγκόσμια

αγορά και στην αγορά κυριαρχεί ο νόμος του ανταγωνισμού ­ όχι της «συνεργασίας».

* Δεύτερον, ακόμα κι αν πρόκειται για «συνεργατικές» επενδυτικές πρωτοβουλίες

(joint ventures) Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών, το πρόβλημα τίθεται στην

Ελλάδα με τρόπο αντεστραμμένο: παντού αλλού στον κόσμο, η εξομάλυνση των

διακρατικών σχέσεων θεωρείται «προϋπόθεση» της στενής οικονομικής συνεργασίας.

Εμείς αντιστρέφουμε τους όρους και προσπαθούμε να επιτύχουμε «οικονομική

συνεργασία» ως προϋπόθεση της πολιτικής «εξομάλυνσης»! Μετατρέπουμε τους

στόχους σε προϋποθέσεις και τις προϋποθέσεις σε στόχους. Αυτό το «πρωθύστερο

σχήμα» ονομάζεται «αντιστροφή προτεραιοτήτων» κι αποτελεί σοβαρότατο σφάλμα στρατηγικής.

* Τρίτον, οι Αμερικανοί που μας εισηγούνται ενθέρμως να συνεργαστούμε

οικονομικά με τους Τούρκους, έχουν προ πολλού απορρίψει αυτή τη «θεωρία», σε

ό,τι αφορά τους ίδιους: στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου αρνήθηκαν κάθε μορφή

οικονομικής συνεργασίας με την ΕΣΣΔ, επειδή υπήρχε ο ανταγωνισμός ισχύος μαζί

της. Όπως συνέβη στη δεκαετία του ’80 με τον σοβιετικό αγωγό φυσικού αερίου

προς τη Γερμανία. Ή όπως συμβαίνει σήμερα με τον διεθνή αποκλεισμό που έχουν

επιβάλει στο Ιράκ. Το πιο χαρακτηριστικό: οι Αμερικανοί επιμένουν ακόμα στον

οικονομικό αποκλεισμό της… Κούβας!

Προκειμένου να προασπιστούν δικά τους εθνικά συμφέροντα, οι ΗΠΑ απαγορεύουν

διά ροπάλου την «οικονομική συνεργασία» ακόμα και νομοθετικώς (βλέπε τους

σχετικούς νόμους των γερουσιαστών Χελμς και Νταμάτο).

* Τέταρτον, οι Έλληνες επιχειρηματίες έχουν αυτόνομη επιρροή στην ελληνική

πολιτική. Στην Τουρκία ο μεγαλύτερος «επιχειρηματίας» είναι το ίδιο το

«στρατιωτικό σύμπλεγμα». Οι ισχυροί επιχειρηματίες της Τουρκίας έχουν στενούς

δεσμούς «διαπλοκής – υποταγής» προς το στρατιωτικό σύμπλεγμα, δεν έχουν

«αυτονομία» απέναντί του. Μία ελληνοτουρκική επιχειρηματική συνεργασία σήμερα

δεν θα ενίσχυε έναν επιχειρηματικό πόλο «ανεξάρτητο» από την εξουσία Αθηνών

και Άγκυρας, θα «προσέδενε» ελληνικά κεφάλαια στο στρατιωτικό κατεστημένο της

Άγκυρας. Κάτι πολύ επικίνδυνο, βεβαίως…

* Πέμπτον, μια τέτοια συνεργασία σήμερα θα ήταν παρακινδυνευμένη, ακόμα και

για τους ίδιους τους Έλληνες επιχειρηματίες που θα την αποτολμούσαν: όσοι εξ

αυτών είναι εισηγμένοι στο Χρηματιστήριο, θα έβλεπαν τις μετοχές τους να

κατρακυλούν κάθε φορά που γίνονται μαζικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, κάθε φορά

που υπάρχουν εμπρηστικές δηλώσεις από Τούρκους αξιωματούχους, κάθε φορά που

κλυδωνίζεται η ασταθής τουρκική οικονομία, κάθε φορά που προκύπτει κυβερνητική

κρίση στην Άγκυρα. Πολύ περισσότερο, σήμερα, που υπάρχει φόβος ανόδου των

ισλαμιστών στην εξουσία ή και βιαίας σύγκρουσης τους με το κεμαλικό

κατεστημένο ­ δηλαδή εμφυλίου πολέμου…

Η ελληνοτουρκική επενδυτική συνεργασία υπό τις σημερινές συνθήκες είναι

απαγορευτική από άποψη οικονομικής απόδοσης, είναι απαγορευτική τόσο

οικονομικά όσο και πολιτικά, εξαιτίας των ελληνοτουρκικών διαφορών, αλλά

ανεξαρτήτως αυτών, λόγω της εσωτερικής αστάθειας στην Τουρκία, τόσο για τους

ίδιους τους επιχειρηματίες όσο και για την ελληνική Πολιτεία, η οποία θα

όφειλε να τους αποθαρρύνει διακριτικά, όχι να τους παρωθεί κραυγαλέα.

Οι Αμερικανοί μάς προτείνουν κάτι που οι ίδιοι το έχουν απορρίψει πλήρως. Κι

εμείς το αποδεχόμαστε εκστασιασμένοι, που βρήκαμε τρόπο να «λύσουμε» τα

ελληνοτουρκικά! Όπως οι ιεραπόστολοι κάποτε εντυπωσίαζαν τους ιθαγενείς,

χαρίζοντάς τους πολύχρωμες χάντρες και καθρεφτάκια, που δεν είχαν καμίαν αξία

για τους «πολιτισμένους». Ας μη συμπεριφερόμεθα ως ιθαγενείς της

αποικιοκρατικής εποχής…

Ο Χρύσανθος Λαζαρίδης είναι δημοσιογράφος – οικονομολόγος