Σε μια συγκυρία όπου κοινοποιούνται οι σκέψεις για μικρές ή μεγάλες

αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, είναι καλό να τεθούν ορισμένα θέματα. Στην

Ελλάδα, οι συχνοί κυβερνητικοί ανασχηματισμοί υπήρξαν χαρακτηριστικό φαινόμενο

της πολιτικής ζωής και βασικός κανόνας του παιχνιδιού. Το φαινόμενο αυτό

βέβαια, δύσκολα το συναντάει κανείς σε τόσο μεγάλη συχνότητα στις υπόλοιπες

χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ, κυρίως τα αρνητικά των πολλαπλών ανασχηματισμών ή

αναδομήσεων, σύμφωνα με τον όρο που καθιέρωσε ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου

και που ετυμολογικά σημαίνει «ανοικοδομώ εκ θεμελίων», σίγουρα δεν έχουν

εκτιμηθεί και αναλυθεί επαρκώς και σε βάθος.

Κυρίως, δεν έχει προσεγγισθεί με τρόπο επαρκή και ολοκληρωμένο (από

πολιτικούς, συνταγματολόγους κ.λπ.) η διάσταση εκείνη των

ανασχηματισμών-αναδομήσεων που αφορά τη θεματολογία των κυβερνητικών ενοτήτων,

δηλαδή τα υπουργεία που εκφράζονται μέσα από τη δομή της κάθε κυβέρνησης.

Το 1979, πριν περάσει στην Προεδρία της Δημοκρατίας ο Κ. Καραμανλής, ίδρυσε το

υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος, διχοτομώντας το υπουργείο Δημοσίων

Έργων (αφαιρώντας του, δηλαδή, τον οικισμό και δημιουργώντας τον τομέα του περιβάλλοντος).

Πολύ αργότερα, το 1985, ο Ανδρέας Παπανδρέου το επανενοποίησε και δημιούργησε

επίσης, για βραχύ χρονικό διάστημα, τα υπουργεία Τουρισμού, Νέας Γενιάς,

Ισότητας και το παραμένον εισέτι υπουργείο Αιγαίου.

ΓΙΑ ΕΥΕΛΙΞΙΑ…

Την περίοδο 1989-93, ενοποιήθηκαν σ’ ένα τα υπουργεία Βιομηχανίας και

Εμπορίου, στο όνομα ­ όπως τότε ειπώθηκε ­ του ευέλικτου σχήματος. Την ίδια

περίοδο καταργείται το υπουργείο Τουρισμού, για να επανασυσταθεί το 1993 από

τον Ανδρέα Παπανδρέου και να ξανακαταργηθεί το 1996 από τον σημερινό

Πρωθυπουργό, όπως και η θέση του αρμόδιου υφυπουργού για θέματα Απόδημου Ελληνισμού.

Η ζωή και η όλη διαδρομή ήρθε όμως ν’ αποδείξει ότι αυτές οι μεταλλάξεις των

ενοτήτων είναι, όχι αποτελέσματα σχεδιασμού, αλλά αποτελούν πέρα των άλλων

παρενέργειες του εύθραυστου και αντιπαραγωγικού διοικητικού μας συστήματος. Οι

εκάστοτε κυβερνήσεις, στην προσπάθειά τους ν’ αποδώσει η κρατική μηχανή,

«μηχανεύονται συνδυασμούς», που πιστεύουν ότι, εν κατακλείδι, θα λύσουν την

ανικανότητα του όλου συστήματος.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Αξίζει όμως να δούμε, υπό μορφή ερωτημάτων, μερικά παραδείγματα που μας

επιτρέπουν να κατανοήσουμε πλήρως το τραγικό του πράγματος και επιβάλλουν,

κατά τη γνώμη μου, μια άλλη σύγχρονη και αποτελεσματική αντίληψη για το θέμα αυτό:

* Το περιβάλλον μπορεί να προστατεύεται αποτελεσματικά, σύμφωνα με τις ανάγκες

και τις απαιτήσεις των σύγχρονων κοινωνιών, όταν συνυπάρχει με τα Δημόσια Έργα

που εμπλέκονται εργολάβοι και λοιποί παράγοντες, τους οποίους λίγο ενδιαφέρει

η οικολογική ισορροπία;

*Ο Τουρισμός, και μάλιστα στη σύγχρονη και ανταγωνιστική μορφή που απαιτούν οι

καιροί, επιτρέπεται να συνυπάρχει με τη βιομηχανία και το εμπόριο; Είναι

δυνατόν το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος, η πλούσια ιστορία και η αξιολογότατη

πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, που είναι οι βασικοί παράγοντες της

τουριστικής της ανάπτυξης, να εμπλέκονται στα γρανάζια άσχετων με το

αντικείμενο υπηρεσιών;

* Οι παραδοσιακοί οικισμοί, τα αξιόλογα αρχιτεκτονήματα, τα σωζόμενα οικιστικά

σύνολα των νεωτέρων χρόνων, οι αρχαιολογικοί χώροι αλλά και οι ζώνες που τα

περικλείουν, η προστασία της ιδιαιτέρου κάλλους ελληνικής φύσης, είναι δυνατόν

και λογικό να εποπτεύονται και να ελέγχονται από τρεις διαφορετικούς φορείς:

το ΥΠΕΧΩΔΕ, το υπουργείο Πολιτισμού και τον ΕΟΤ; Για να μην αναφερθούμε στα

επίσης εμπλεκόμενα περιφερειακά υπουργεία Αιγαίου κ.λπ.

ΟΡΘΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Αυτά τα λίγα αλλά χαρακτηριστικά παραδείγματα καθιστούν σαφές, ότι το βασικό

ζητούμενο είναι ο ορθός σχεδιασμός και όχι απλά οι μετακινήσεις προσώπων.

Όμως, ορθός σχεδιασμός και αποτελεσματική διοίκηση είναι εύκολο να υπάρξουν,

όταν κυβερνητικές ενότητες συνυπάρχουν αντιπαρατιθέμενες;

* Απαιτείται άμεσα, λοιπόν, μια ριζοσπαστική παρέμβαση με τις αναγκαίες

νομοθετικές μεταβολές, χρήσιμες για την προοπτική μας. Μια παρέμβαση που θα

ενοποιεί σε μια κυβερνητική ενότητα τις κατακερματισμένες και διάσπαρτες

υπηρεσίες του τρίπτυχου: Πολιτισμός – Περιβάλλον – Τουρισμός.

Ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι έγραψε: «Το παρελθόν είναι η μοναδική δυνατότητα, η

οποία μπορεί να αμφισβητήσει το παρόν». Η καταστροφική μας πορεία μέχρι σήμερα

το πιστοποιεί, αφού:

* Η αυθαίρετη δόμηση μόνο κατασταλτικά και όχι προληπτικά καταπολεμάται, χωρίς

όμως καταληκτικό θετικό αποτέλεσμα.

* Οι όμοροι, στους αρχαιολογικούς χώρους, χώροι όπου οι πλατείες και οι δρόμοι

μετατρέπονται σε μεγάλα ανοιχτά σουβλατζίδικα και οι όμορες ιδιωτικές

οικιστικές παρεμβάσεις είναι κατά κανόνα ακαλαίσθητες.

* Μουσεία με ξεπερασμένη εκθεσιακή αντίληψη, αφιλόξενα και μουντά, όπου το

καλοκαίρι δεν χρειάζεται να κάνεις μπάνιο στη θάλασσα, αφού χωρίς κλιματισμό

λούζεσαι εντός τους.

ΠΟΣΟ ΘΑ ΑΝΤΕΞΕΙ;

Έτσι, λοιπόν, θα συνεχίσουμε; Πόσο μπορεί να αντέξει η σύγχρονη Ελλάδα να

σπαταλάει άσκοπα τη μοναδική της προίκα, τον πολιτισμό και το περιβάλλον, που

ταυτόχρονα υπήρξε και ο βασικός παράγοντας τής μέχρι σήμερα επιτυχίας, αλλά

και της προοπτικής του τουρισμού;

Επιβάλλεται, λοιπόν, η επανεξέταση της ωφελιμότητας της δομής του όλου

κυβερνητικού σχήματος πέρα από πρόσωπα και «ισορροπίες», τούτο δε απαιτεί

τόλμη, γενναίες αποφάσεις και ουσιαστικό διάλογο σε όλα τα επίπεδα.

ΥΓ: Η αιτία που γράφτηκε αυτό το κείμενο είναι η επερχόμενη καταστροφή από την

άναρχη δόμηση στον Νομό Λέσβου, όπου προσπάθειες της περασμένης δεκαετίας για

τη διατήρηση του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος εξανεμίζονται και διότι

σ’ έναν ολόκληρο νομό δεν υπηρετούν πλέον αρχιτέκτονες ούτε στα Πολεοδομικά

Γραφεία ούτε στις τεχνικές υπηρεσίες των δήμων και κοινοτήτων.

Ο Νίκος Σηφουνάκης είναι βουλευτής, τέως υπουργός Τουρισμού

Τελευταία Νέα