Η νόσος των δυτών αποτελεί τον μεγαλύτερο φόβο για όλους τους δύτες,

ερασιτέχνες και επαγγελματίες. Πολλοί είναι αυτοί που εμφανίζουν τα συμπτώματά

της, αλλά το 95% των περιπτώσεων θεραπεύεται. Στην Ελλάδα, πάντως, όπως λέει ο

επαγγελματίας δύτης Κώστας Θωκταρίδης, κάθε χρόνο πεθαίνουν ένας έως πέντε

άνθρωποι εξαιτίας της.

ΟΤΑΝ ο δύτης κατεβαίνει κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, αναπνέει ένα

μείγμα ατμοσφαιρικού αέρα που αποτελείται από 79% άζωτο και 21% οξυγόνο. Αν

δεν καταδυθεί κάτω από τα 10 μέτρα, μπορεί να παραμείνει στη θάλασσα όση ώρα

θέλει. Από εκεί και κάτω όμως υπάρχουν προκαθορισμένα χρονικά όρια, τα οποία

αν ξεπεράσει, πρέπει να ξεκινήσει τη διαδικασία αποσυμπίεσης, πριν αναδυθεί

στην επιφάνεια, αφού συμβουλευτεί τους ειδικούς πίνακες που πρέπει να έχει

πάντα μαζί του.

Κατά τη φάση αποσυμπίεσης, ο δύτης πρέπει να παραμείνει για ορισμένο χρονικό

διάστημα σε κάποιο βάθος, ώστε να αποβάλει το άζωτο από το αίμα του. Για

παράδειγμα, αν ο δύτης έχει παραμείνει σε βάθος 30 μέτρων για μισή ώρα, θα

πρέπει, πριν ανέβει στην επιφάνεια, να σταματήσει στα έξι μέτρα για δύο λεπτά

και στα τρία μέτρα για άλλα επτά λεπτά.

ΣΩΣΤΗ ΑΠΟΣΥΜΠΙΕΣΗ

Κατά τη διάρκεια της κατάδυσης, το άζωτο συσσωρεύεται στον οργανισμό. Αν ο

δύτης παραλείψει τη φάση αποσυμπίεσης, το άζωτο μετατρέπεται σε φυσαλίδες, οι

οποίες εισχωρούν στο αίμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μεταφέρονται στα

άκρα του δύτη και δεν επιτρέπουν τη σωστή οξυγόνωσή τους.

Η νόσος των δυτών εμφανίζεται όταν δεν γίνεται η σωστή αποσυμπίεση, εξηγεί ο

κ. Θωκταρίδης. Επίσης, όταν γίνονται επαναληπτικές καταδύσεις, χωρίς να έχει

περάσει ο απαιτούμενος χρόνος για την αποβολή του αζώτου από το αίμα. Για

παράδειγμα, αν κάποιος παραμείνει σε βάθος 30 μέτρων για 17 λεπτά, πρέπει να

περιμένει τρεις ώρες μέχρι την επόμενη κατάδυση. Ορισμένες ακόμα αιτίες

εμφάνισης της νόσου είναι η κοπιαστική εργασία κατά τη διάρκεια της κατάδυσης,

η έλλειψη υγρών από τον οργανισμό και η κατανάλωση φαρμάκων.

ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα συμπτώματα της νόσου εμφανίζονται στις περισσότερες περιπτώσεις την πρώτη

ώρα μετά την ανάδυση και στις υπόλοιπες μέσα στις πρώτες έξι ώρες. Οι γιατροί

χωρίζουν τη νόσο σε δύο κατηγορίες ­ τύπου 1 και τύπου 2 ­ ανάλογα με τη

σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Αν η νόσος είναι ελαφριάς μορφής, ο δύτης νιώθει

ασυνήθιστη κούραση, έχει εξανθήματα στο δέρμα και φαγούρα. Αν είναι πιο βαριάς

μορφής, επηρεάζεται το κεντρικό του σύστημα, χάνει την ισορροπία του,

παρουσιάζει προβλήματα ακοής και έχει ζαλάδα. Ο πόνος στα άκρα είναι ιδιαίτερα

ανησυχητικό στοιχείο, που μπορεί να εξελιχθεί σε μούδιασμα και προσωρινή

παράλυση. Τέλος, στη βαρύτερη μορφή της νόσου, το θύμα πέφτει σε κώμα και

πεθαίνει. Βέβαια, με την κατάλληλη και έγκαιρη θεραπεία, ακόμα και αν ο δύτης

πέσει σε κώμα, μπορεί να συνέλθει.

Όταν ένας δύτης εμφανίσει ακόμα και το αρχικό σύμπτωμα της νόσου, δηλαδή την

κούραση, πρέπει να επισκεφθεί οπωσδήποτε ένα νοσοκομείο που να διαθέτει θάλαμο

αποσυμπίεσης. Στην Ελλάδα, το Ναυτικό Νοσοκομείο διαθέτει τον αρτιότερα

οργανωμένο θάλαμο και το κατάλληλα εκπαιδευμένο ιατρικό προσωπικό.

«Ο θάλαμος αποσυμπίεσης είναι ένα μεταλλικό κουτί, όπου εξομοιώνονται οι

συνθήκες κατάδυσης. Εκεί, μπαίνει ο ασθενής και παρακολουθείται από τους

γιατρούς. Του χορηγείται πολύ νερό και καθαρό οξυγόνο. Μέσα σε λίγα λεπτά, οι

φυσαλίδες του αζώτου αποβάλλονται και έτσι το οξυγόνο φθάνει σε όλες τις

περιοχές του σώματος. Μετά, γίνεται η ανάδυση, που διαρκεί όμως πολλή ώρα»,

λέει ο κ. Θωκταρίδης.

ΘΕΛΕΙ ΠΡΟΣΟΧΗ

Χρειάζεται, όμως, ιδιαίτερη προσοχή κατά τη μεταφορά του ασθενούς στο

νοσοκομείο. Δεν πρέπει να μπει σε αεροπλάνο ή να βρεθεί σε μεγάλο υψόμετρο,

γιατί θα επιδεινωθεί η κατάστασή του. Επίσης, δεν πρέπει να επισκεφθεί το

νοσοκομείο οδηγώντας ο ίδιος, γιατί μπορεί στη διαδρομή να μουδιάσουν τα άκρα

του και να προκαλέσει ατύχημα.

Εκτός από τη νόσο των δυτών, μία ακόμα απειλή για την υγεία όσων κάνουν

κατάδυση είναι η εμβολή. Εμφανίζεται, όταν ο δύτης ανέβει στην επιφάνεια πολύ

γρήγορα, κρατώντας την αναπνοή του και διογκώνοντας τους πνεύμονες. Αυτό

συμβαίνει συνήθως σε περιπτώσεις πανικού και έχει ακόμα σοβαρότερες επιπτώσεις

στην υγεία του θύματος.