Σε κάθε σκηνή εκτός στούντιο, της βραβευμένης δανέζικης τηλεοπτικής σειράς «Borgen» (προβάλλεται από τη ΝΕΤ και ασχολείται με τις ίντριγκες της πολιτικής και της εξουσίας), κυλάει ασταμάτητα πίσω από τους πρωταγωνιστές: ήρεμα, γαλήνια, με σταθερό ρυθμό. Σαν ένα ποτάμι. Είναι η ανθρώπινη μάζα των κατοίκων της Κοπεγχάγης που κάνουν ποδήλατο.

Στα εξωτερικά γυρίσματα οι ποδηλάτες αποτελούν σχεδόν μόνιμο ντεκόρ. Μόνο που δεν είναι «στημένο». Η μετακίνηση με ποδήλατα είναι η φυσιολογική καθημερινότητα στην Κοπεγχάγη. Είτε το πρωί είτε το βράδυ. Είτε με βροχή είτε με χιόνι. Σε πολλά επεισόδια θα δει κανείς και τους πρωταγωνιστές της σειράς – τους πολιτικούς, τους δημοσιογράφους – πάνω σ’ ένα ποδήλατο. Όποιος δεν έχει επισκεφτεί την Κοπεγχάγη αξίζει να παρακολουθήσει ένα επεισόδιο της σειράς για να καταλάβει τι ρόλο παίζει το ποδήλατο στη ζωή των πολιτών.

Το ποδήλατο δεν έγινε από τη μία στιγμή στην άλλη πρωταγωνιστής στη δανέζικη Πρωτεύουσα. Τα έργα ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’80 και συνεχίζονται. Το απλό που έκαναν οι Δανοί είναι ότι αποφάσισαν να αλλάξουν ριζικά την Κοπεγχάγη εντάσσοντας το ποδήλατο στους δρόμους. Αποφάσισαν να την κάνουν πιο ανθρώπινη, «πράσινη» και φιλική στους πολίτες. Το ήθελαν και το υλοποίησαν. Τόσο απλά. Ειδικά την προηγούμενη δεκαετία έβαλαν σε εφαρμογή συγκεκριμένο πλάνο και χρονοδιάγραμμα κατασκευής ποδηλατόδρομων. Έτσι ,σήμερα η Κοπεγχάγη διαθέτει 373 χιλιόμετρα ποδηλατόδρομων. 50% όλων των κατοίκων ποδηλατούν για τη δουλειά τους ή τα μαθήματα τους κάθε μέρα.. 68% κάνουν ποδήλατο τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.

Πίσω στην Ελλάδα και την Αθήνα. Το ερώτημα είναι εδώ, οι αρχές, η τοπική αυτοδιοίκηση, τα υπουργεία, ακόμη και εμείς οι ίδιοι οι πολίτες, τι θέλουμε. Θέλουμε να κάνουμε τις μεγαλουπόλεις μας πιο ανθρώπινες; Θέλουμε να πάρουμε χώρο από τα αυτοκίνητα και να τον δώσουμε στο ποδήλατο; Ακόμη και μέσα στην τριετία της κρίσης, με τη βενζίνη στα ύψη, το μεγάλο «μπουμ» της μετακίνησης με ποδήλατα δεν έγινε. Ούτε οι μεγάλες ποδηλατικές υποδομές. Βήματα έχουν γίνει: έχουν κατασκευαστεί ποδηλατόδρομοι σε κάποιους δήμους και σε άλλους λειτουργούν συστήματα κοινόχρηστων ποδηλάτων. Αυτές οι δράσεις όμως δεν συνδέονται μεταξύ τους. Δεν υπάρχει συντονισμός, ένα συγκροτημένο σχέδιο.

Μερίδα Ελλήνων ειδικών επιμένουν στο επιχείρημα ότι η Αθήνα δεν μπορεί να γίνει…Κοπεγχάγη ή Άμστερνταμ διότι δεν είναι επίπεδη. Επιχείρημα που καταρρίπτουν ξένοι συνάδελφοί τους. Να τι είχε απαντήσει ο Δανός αρχιτέκτονας Γιαν Γκελ όταν τον είχα ρωτήσει αν η Αθήνα μπορεί να γίνει μία πόλη με ποδήλατα όπως η Κοπεγχάγη. «Θέλει πράγματι η Αθήνα να εισαγάγει μια ποδηλατική κουλτούρα; Φυσικά και μπορεί να το κάνει εάν είναι κάτι που οι άνθρωποι και οι αρμόδιες Αρχές θέλουν να εφαρμόσουν». Άλλωστε, συμπλήρωνε, «υπάρχουν τόσο πολλά παραδείγματα πόλεων στον κόσμο που βελτίωσαν εντυπωσιακά τις συνθήκες έτσι ώστε να κάνουν τους ανθρώπους πιο χαρούμενους. Δεν σχεδιάζουν δηλαδή μόνο και μόνο για να κάνουν τα αυτοκίνητα… χαρούμενα» Ο αρχιτέκτονας είχε αναφέρει κι άλλα χρήσιμα κι απλά. (περισσότερα εδώ)

Όλα λοιπόν είναι θέμα βούλησης. «Αν θες να κάνεις το ποδήλατο προσιτό σε όλους – mainstream – πρέπει να το διαχωρίσεις από τα αυτοκίνητα και τα λεωφορεία. Είναι στοιχειώδες. Το δίκτυο πρέπει να είναι συνεχές. Ποτέ δε θα λέγαμε στους οδηγούς αυτοκινήτων “κάθε 100 μέτρα θα πρέπει να βγαίνετε έξω και να σπρώχνετε” έχει πει εξηγώντας απλά τι έχει γίνει στη Δανία, ο διευθυντής του προγράμματος για τα ποδήλατα στην πόλη της Κοπεγχάγης Αντρέας Ρολ. Η ιδέα είναι, τονίζει, ότι χρειάζεται μία συνεχής ασφαλής ποδηλατική διαδρομή. Κι όταν σε ένα ρεπορτάζ των «Times» τον ρώτησαν πώς φτιάχνεις έναν ποδηλατόδρομο σε έναν δρόμο με έντονο κυκλοφοριακό απάντησε: «Παίρνεις κάτι από κάποιον. Εμείς σπάνια παίρνουμε χώρο απ’ τους πεζούς. Κυρίως παίρνουμε χώρο απ’ τα αυτοκίνητα. Ή λωρίδες ή χώρους στάθμευσης».

Ένα ποδηλατικό ποτάμι στην Αθήνα, όπως αυτό της Κοπεγχάγης που χαζεύουμε όσοι παρακολουθούμε το «Borgen», δεν είναι ουτοπία. Είναι απλώς θέμα βούλησης. Και απόφασης. Οι πολίτες είναι έτοιμοι. Έχουν περιορίσει λόγω της κρίσης τις μετακινήσεις με αυτοκίνητο. Οι αρχές πρέπει να κάνουν το επόμενο βήμα. Να τους δώσουν τη δυνατότητα να μετακινηθούν με ασφάλεια και άνεση υλοποιώντας ποδηλατικές υποδομές.

Τελευταία Νέα