Αναζήτηση
Ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ επανέφεραν την ευρωπαϊκή Αριστερά στο προσκήνιο της Γηραιάς Ηπείρου!
Ισως αυτή η διαπίστωση να φαίνεται ως μεγαλοστομία ή αλαζονική, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Τον Ιούνιο του 2014 ο ηγέτης του αριστερού Νότου διεκδίκησε την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και ένα κόμμα του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2015 πήρε την κυβέρνηση –για πρώτη φορά στην Ευρώπη –και θέλησε να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα «ήπιου κεϊνσιανισμού» για να βγάλει την ελληνική οικονομία από την κρίση. Ηταν η φιγούρα που ανανέωσε την εικόνα ενός παρηκμασμένου ευρωπαϊκού σχηματισμού στα μάτια εκατομμυρίων εργαζομένων.
Η ευρωπαϊκή Αριστερά, κυρίως οι δυνάμεις που συγκεντρώνονται στο ΚΕΑ είναι το αποτέλεσμα της ήττας του 1989. Οι πολιτικές συνέπειες στον χώρο της Αριστεράς, ό,τι απέμεινε δηλαδή από τις τεκτονικές μετατοπίσεις στον ευρωπαϊκό συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Με μικρές αλλαγές που μεσολάβησαν στο μεταξύ, απολύτως ενδεικτικές για τα όρια και τις δυνατότητές της –και φυσικά, τη μεγάλη ελληνική εξαίρεση. Οπως επί παραδείγματι η κοινοβουλευτική εξαφάνιση της ιταλικής Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, ουσιαστικά το βασικό κόμμα του ΚΕΑ τη δεκαετία του 1990. Παρεμπιπτόντως η απίσχνανση της Επανίδρυσης συνέβη μετά τη στοίχισή της στην αστική κυβέρνηση Πρόντι. Ή η εμφάνιση του Podemos στην Ισπανία που έφερε τον κινηματικό αέρα των πλατειών στους γραφειοκρατικούς διαδρόμους του ΚΕΑ και φαίνεται ότι σύντομα θα δοκιμάσει και τα όρια του συγκεκριμένου μοντέλου.
Αλλά με αυτές τις δύο εξαιρέσεις, η ευρωπαϊκή Αριστερά στην εκδοχή του ΚΕΑ αποτελείται από ένα σύνολο εθνικών κομμάτων, τα οποία έχουν «εσωτερικεύσει» προγραμματικά τις μεγάλες αλλαγές του 1989. Πρόκειται για έναν «μουχλιασμένο ρεφορμισμό» που όμως συνεχίζει να συγκινεί κάμποσα εκατομμύρια ευρωπαίους εργαζομένους. Τα όσα λοιπόν συνέβησαν κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών στην Ελλάδα, όπως είναι φυσικό προκαλούν αντιδράσεις στο εσωτερικό των βασικών συνιστωσών του ΚΕΑ, ενισχύοντας τις υπάρχουσες αντιφάσεις και προετοιμάζοντας τις μελλούμενες εξελίξεις. Ετσι το θέμα του ευρώ, της εξόδου από αυτό ή της κατάργησής του διχάζει το γερμανικό Die Linke, με την αριστερή του αντιπολίτευση να φέρεται κατά του κοινού νομίσματος. Στη Γαλλία ο πρώην ηγέτης του Μετώπου της Αριστεράς, ο Μελανσόν μαζί με μια αριστερή τάση έχει τοποθετηθεί στο πλευρό της Λαϊκής Ενότητας, ενώ στην Ισπανία η στήριξη που παρείχε ο Ιγγλέσιας προς τον Τσίπρα προκάλεσε αντιδράσεις της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, της βασικής αντιπολίτευσης προς την ηγεσία. Παρεμπιπτόντως ο Ιγγλέσιας αρχίζει να στρίβει δεξιά βλέποντας το πάθημα του Τσίπρα. Στην ισπανική Αριστερά το θέμα συζήτησης και διχασμού είναι αν μετεκλογικά το Podemos θα συνεργαστεί με το Σοσιαλιστικό Κόμμα, όπως έκανε στον Δήμο της Μαδρίτης. Η ελληνική περίπτωση είναι παρούσα στις συζητήσεις, στις αντιπαραθέσεις και στις διεργασίες της ευρωπαϊκής Αριστεράς.
Ο ρεφορμισμός είναι ένα σύστημα αντιλήψεων και πολιτικής που εμφανίζεται κυρίως σε περιόδους ανάπτυξης. Εκφράζει συγκεκριμένα στρώματα εργαζομένων, τα μικροαστικά, και απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρησή του είναι η πρόθεση του κεφαλαίου να κάνει ορισμένες υποχωρήσεις. Στις περιόδους της κρίσης ο ρεφορμισμός λειτουργεί ως «βαλβίδα εξαέρωσης» των κοινωνικών αντιδράσεων.
Σήμερα υπάρχει από «κεκτημένη ταχύτητα» ή «ιστορική αδράνεια» της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Τα όσα όμως μέλλονται να συμβούν –η ύφεση με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είναι παρούσα στην ευρωπαϊκή οικονομία –πρόκειται να επιβεβαιώσουν τον «καταστροφικό χαρακτήρα» του Βάλτερ Μπένγιαμιν, που έγραφε πως «ο καταστροφικός χαρακτήρας δεν αναγνωρίζει τίποτα διαρκές. Αλλά γι’ αυτό βλέπει παντού δρόμους. Οπου άλλοι προσκρούουν σε τείχη ή βουνά, ακόμη και εκεί βλέπει έναν δρόμο. Αλλά επειδή βλέπει παντού έναν δρόμο πρέπει και παντού να εκκενώνει τον δρόμο. Οχι πάντοτε με ωμή βία ενίοτε και με εξευγενισμένη. Επειδή βλέπει παντού δρόμους στέκεται πάντοτε σε σταυροδρόμια. Δεν μπορεί καμία στιγμή να γνωρίζει τι θα φέρει η επόμενη. Συντρίβει το υπάρχον, ωστόσο όχι για τη συντριβή αλλά για χάρη του δρόμου που οδηγεί μέσα από τα συντρίμμια».
