Ενα σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες δημιούργησε την περασμένη Τρίτη η Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων της Ευρωβουλής υπερψηφίζοντας μια πρόταση που μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Συγκεκριμένα, πρότεινε να υπάρχουν εφεξής δυο κατηγορίες ευρωβουλευτών. Αυτοί που θα εκλέγοντα από τα εθνικά εκλογικά σώματα, και θα είναι οι περισσότεροι, και κάποιοι άλλοι, οι λιγότεροι, που θα εκλέγονται από το σύνολο των πολιτών της ΕΕ. Επί της ουσίας πρότεινε δυο κατηγορίες ευρωβουλευτών. Τους εθνικούς ευρωβουλευτές και τους ευρωβουλευτές (ευρωπαϊκής) Επικρατείας. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι, εφόσον υιοθετηθεί σύντομα η πρόταση, από τις ερχόμενες ευρωεκλογές οι ψηφοφόροι θα λαμβάνουν δυο δέσμες ψηφοδελτίων: μια με τα ψηφοδέλτια των κομμάτων της χώρας τους και τους υποψήφιους ευρωβουλευτές τους και μια δεύτερη που θα είναι η ίδια σε όλα τα κράτη – μέλη με τα ψηφοδέλτια των ευρωπαϊκών πολιτικών σχηματισμών και τους υποψήφιους ευρωβουλευτές τους.

Η ιδέα περί ευρωβουλευτών Επικρατείας δεν είναι νέα· εντάσσεται σε μια σειρά βημάτων προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση φεντεραλιστικού τύπου, ενώ πολλοί πιστεύουν πως μπορεί να αποτελέσει κίνητρο και για τον εξευρωπαϊσμό των ευρωεκλογών όπου κατά κοινή ομολογία με την πάροδο των ετών συμμετέχουν όλο και λιγότεροι πολίτες. Ηλθε ωστόσο ορμητικά στο προσκήνιο με την επικράτηση του Μακρόν στη Γαλλία. Την είχε περιλάβει στο προεκλογικό του πρόγραμμα, την ανέφερε στις δυο πρώτες σημαντικές μετεκλογικές ομιλίες του, στην Πνύκα και στη Σορβόννη, και στη συνέχεια άρχισε να την προωθεί στο επίπεδο των ευρωπαϊκών θεσμών. Η υπερψήφισή της από την Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων της ευρωβουλής είναι αναμφίβολα μια σημαντική εξέλιξη, χωρίς βεβαίως να προδικάζει την τελική υιοθέτησή της από την ΕΕ, όπου απαιτείται και η ομόφωνη επικύρωση από τα κράτη-μέλη.

Για τον Εμανουέλ Μακρόν πάντως, η προώθηση της ιδέας των ευρωβουλευτών Επικρατείας εντάσσεται, συν τοις άλλοις, στην προσπάθειά του να επαναφέρει τη Γαλλία στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Παράγοντες της γαλλικής διπλωματίας εξηγούσαν προ ημερών στις Βρυξέλλες πως αν υπάρξουν ευρωψηφοδέλτια με τους ευρωβουλευτές Επικράτειας θα πρέπει να έχουν και επικεφαλής οι οποίοι (οποίες) θα πρέπει να είναι πολιτικές προσωπικότητες, διεθνώς αναγνωρίσιμες και με πανευρωπαϊκή εμβέλεια. Κατά τους εκπροσώπους της γαλλικής διπλωματίας ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος ως γνωστόν ορίζεται λίγο μετά τις ευρωεκλογές, θα πρέπει αυτονοήτως να είναι ένας εκ των επικεφαλής των ευρωψηφοδελτίων Επικρατείας.

Με τις γαλλικές προτάσεις έχουν ήδη δηλώσει πως συμφωνούν η Ιταλία και η Ισπανία, συγκροτώντας έτσι έναν εξαιρετικά ισχυρό πόλο συσπείρωσης στο εσωτερικό της ΕΕ. Οι τρεις αυτές χώρες, μαζί με την Ελλάδα, την Πορτογαλία κ.α. θα αντιπροσωπεύουν, μετά την επικείμενη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασίλειου από την ΕΕ, πάνω από το 50% του ευρωπαϊκού πληθυσμού και του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Με τη Γαλλία αφενός να πρωτοστατεί στη δημιουργία αυτού του πόλου, αφετέρου να είναι το δεύτερο βασικό γρανάζι της ατμομηχανής της Ευρώπης, δηλαδή του γαλλογερμανικού άξονα, δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κάποιος αναποτελεσματικούς τους ευρωπαϊκούς χειρισμούς του προέδρου Μακρόν. Ποσω μάλλον αν αναλογιστεί κανείς ότι η Γαλλία, σε σχέση με τη Γερμανία για παράδειγμα, διαθέτει πολύ περισσότερα πολιτικά πρόσωπα με διεθνή αναγνωρισιμότητα που ταυτοχρόνως αντιμετωπίζονται και με κάποιας μορφής συμπάθεια από την (όποια) ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.

Οι ευρωβουλευτές Επικρατείας δίνουν, εξάλλου, στον Μακρόν τη δυνατότητα να δημιουργήσει μια νέα ευρωπαϊκή πολιτική οικογένεια στα πρότυπα αυτής που υλοποιεί στη Γαλλία. Δηλαδή ούτε Δεξιά ούτε Σοσιαλιστική. Στόχος του είναι να δημιουργήσει στην Ευρωβουλή από τις εκλογές του 2019 μια πολιτική ομάδα που θα περιλαμβάνει ευρωβουλευτές από τον χώρο της πεφωτισμένης Δεξιάς ώς τον χώρο της μετριοπαθούς ριζοσπαστικής Αριστεράς. Σύμμαχός του στο εγχείρημα αυτό εμφανίζεται ο ηγέτης της ιταλικής Αριστεράς Ματέο Ρέντσι, το κόμμα του οποίου μάλλον θα σημειώσει πτώση στις επικείμενες ιταλικές εκλογές. Ωστόσο κύκλοι προσκείμενοι τόσο στον Μακρόν όσο και στον Ρέντσι θεωρούν ότι αν στις ευρωεκλογές καταρτιστεί με κορμό τα δυο αυτά κόμματα ενιαίο ψηφοδέλτιο, τότε οι ελπίδες τους να διεκδικήσουν την προεδρία της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι σημαντικές.

Αν ο Εμανουέλ Μακρόν πετύχει τον στόχο του και στις εκλογές του 2019, παρά τις ισχυρές αντιδράσεις που ήδη υπάρχουν κυρίως από το ΕΛΚ, εκλεγούν για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ ευρωβουλευτές Επικρατείας, θα έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος. Αν πάλι αποτύχει, τότε ίσως καταφύγει στον Ουίνστον Τσόρτσιλ ο οποίος έλεγε ότι «πολιτική είναι να προλέγεις τι θα συμβεί τον επόμενο χρόνο και μετά να εξηγείς γιατί δεν έγινε».