Η πολυαναμενόμενη επίθεση για την ανακατάληψη της Μοσούλης, της πόλης που βρίσκεται υπό την κατοχή των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, άρχισε χθες με μεγάλες δυνάμεις τεθωρακισμένων και στρατιωτών να περικυκλώνουν αυτή την πόλη του Βόρειου Ιράκ. Η έναρξη της επίθεσης που σχεδιάζεται εδώ και μήνες, ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό του Ιράκ Χαϊντέρ αλ Αμπάντι με διάγγελμα που μεταδόθηκε ζωντανά από την τηλεόραση χθες το πρωί. Το τελευταίο αστικό προπύργιο που ελέγχει το Ισλαμικό Κράτος (διαθέτει 5.000 – 8.000 μαχητές στην πόλη) βρίσκεται αποκλεισμένο τις τελευταίες ημέρες από στρατό 40.000 ατόμων.

Χθες το πρωί δυνάμεις των κούρδων ανταρτών πεσμεργκά είχαν συγκεντρωθεί έξω από τις βορειοανατολικές περιοχές της πόλης. Νωρίτερα είχαν ανακαταλάβει τα γύρω χωριά καθώς και τη βασική οδική αρτηρία που συνδέει τη Μοσούλη με την πρωτεύουσα των ιρακινών Κούρδων, το Ιρμπίλ. Η τηλεόραση έδειξε σκηνές από στρατιώτες γύρω από φωτιές που τραγουδούσαν πολεμικά τραγούδια, ενώ στο βάθος ακούγονταν αεροπορικές επιθέσεις και ο ήχος από οβίδες του πυροβολικού. Στα νότια της πόλης, οι ιρακινές δυνάμεις που έφθασαν από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά έπαιρναν τις τελικές θέσεις τους για αυτό που η κυβέρνηση της Βαγδάτης χαρακτήρισε τελευταία μάχη εναντίον της τρομοκρατικής οργάνωσης. Επίσης, στα περίχωρα της Μοσούλης βρίσκονται ομάδες ειδικών δυνάμεων από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία, οι οποίες συμβουλεύουν τους πεσμεργκά και αναμένεται να παίξουν σημαντικό ρόλο, καθώς θα δίνουν πληροφορίες για αεροπορικές επιθέσεις σε θέσεις των τζιχαντιστών στην πόλη.

Κάποιοι ιρακινοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι θα είναι μια γρήγορη και αποφασιστική μάχη. Αλλοι φοβούνται ότι θα διαρκέσει πολύ, καθώς οι τζιχαντιστές είχαν δύο χρόνια να προετοιμάσουν την άμυνά τους και έχουν δείξει ότι δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν ακόμα και ακραία μέσα όπως πολίτες ως ανθρώπινες ασπίδες ή ακόμα και χημικά όπλα. Για το Ισλαμικό Κράτος, άλλωστε, η μάχη για την de facto πρωτεύουσα της περιοχής που κατέχουν στο Ιράκ, είναι πολύ σημαντική. Για τους Ιρακινούς αποτελεί μια ευκαιρία να αναστρέψουν το μεγάλο πλήγμα που είχαν υποστεί τον Ιούνιο του 2014 όταν μερικές εκατοντάδες τζιχαντιστές έτρεψαν σε φυγή περίπου 30.000 ιρακινούς στρατιώτες από τη Μοσούλη. «Πρόκειται για τη σημαντική μάχη εναντίον του Ισλαμικού Κράτους» σχολίασε ο Χισάμ αλ Χασίμι, ιρακινός αναλυτής. «Ο,τι συμβεί εκεί θα καθορίσει το μέλλον».

Πλέον το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει μόνο το 10% του ιρακινού εδάφους, καθώς τον τελευταίο χρόνο εκδιώχθηκε από πόλεις όπως το Ραμάντι και η Φαλούτζα. Ωστόσο, ενώ οι περισσότεροι στρατιωτικοί και πολιτικοί παρατηρητές θεωρούν αναπόφευκτη την ήττα του Ισλαμικού Κράτους στη Μοσούλη, εκφράζονται φόβοι όχι μόνο για τις μεθόδους των τζιχαντιστών αλλά και για το αν οι ανθρωπιστικές οργανώσεις είναι ικανές να συνδράμουν τους εκατοντάδες χιλιάδες κατοίκους που αναμένεται να εγκαταλείψουν τη Μοσούλη. Το πιο ανησυχητικό είναι το εκρηκτικό μείγμα πολιτικών αντιπάλων που θα πολεμήσουν δίπλα δίπλα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους και είναι πιθανό να στραφούν ο ένας εναντίον του άλλου μετά την ανακατάληψη της πόλης.

Σοβαρές αντιδράσεις υπάρχουν και για τους σιίτες μαχητές (που υποστηρίζονται από το Ιράν) ο ρόλος των οποίων μπορεί να προκαλέσει ένταση με τους σουνίτες της περιοχής, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία. Οι κούρδοι πεσμεργκά από το ημιαυτόνομο Κουρδιστάν στο Ιράκ θα καλύψουν τα περίχωρα της πόλης –για τη συμμετοχή τους αντιδρά έντονα η Τουρκία, που φοβάται ότι η ενίσχυση της θέσης τους θα ενισχύσει και τους Κούρδους της Τουρκίας. Μάλιστα ήδη η Αγκυρα έχει αντιδράσει και για τη συμμετοχή μαχητών του ΡΚΚ στη μάχη, τους οποίους η τουρκική κυβέρνηση θεωρεί τρομοκράτες. Μάχη δηλώσεων υπάρχει ήδη μεταξύ του τούρκου προέδρου Ερντογάν και του ιρακινού πρωθυπουργού Αμπάντι για την επιμονή της Τουρκίας να παίξει ρόλο στη μάχη της Μοσούλης, καθώς περίπου 2.000 τούρκοι στρατιώτες παραμένουν σε εδάφη του Βόρειου Ιράκ, στην περιοχή Μπασίκα, παρά την αντίθεση της κυβέρνησης της Βαγδάτης. Μάλιστα ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράκ Ιμπραήμ Τζαφέρι αφού τόνισε ότι η Τουρκία έχει παραβιάσει την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ, άφησε ανοιχτά «όλα τα ενδεχόμενα αντίδρασης ώστε να αποκαταστήσουμε την κυριαρχία μας».

Η σημασία

Από τον Ιούνιο του 2014, όταν ο επικεφαλής του ISIS Αμπου Μπακρ αλ Μπαγκντάντι ανακήρυξε από τη Μοσούλη τη δημιουργία «χαλιφάτου» στη Συρία και το Ιράκ, η πόλη βρίσκεται στο επίκεντρο της προσπάθειας των τζιχαντιστών να ελέγξουν τη γύρω περιοχή. Η νίκη επί του ISIS θεωρείται πιθανή, υπάρχουν όμως μεγάλες ανησυχίες για το τι θα γίνει μετά: πώς θα προστατευθούν οι πρόσφυγες και πώς θα υπάρξει ομαλή διακυβέρνηση μιας πόλης οι κάτοικοι της οποίας έχουν ζήσει τα πάνδεινα.