Ο καιρός στην Μπρατισλάβα ήταν καλός την Παρασκευή, οι φωτογραφίες μπροστά στο μεσαιωνικό κάστρο ήταν πετυχημένες, η ευρωπαϊκή οικογένεια έδειχνε και πάλι ενωμένη, ο «οδικός χάρτης» που συνυπέγραψαν οι «27» απέπνεε ομοψυχία: «Δεσμευτήκαμε να προσφέρουμε στους πολίτες μας, τους μήνες που έρχονται, το όραμα μιας ελκυστικής ΕΕ». Η Ανγκελα Μέρκελ και ο Φρανσουά Ολάντ, μάλιστα, επέλεξαν να παραχωρήσουν κοινή συνέντευξη Τύπου, μια κίνηση εξόχως συμβολική: ο γαλλογερμανικός άξονας έχει τεθεί και πάλι σε λειτουργία. Αυτή την ωραία ατμόσφαιρα ήρθε να χαλάσει ο Ματέο Ρέντσι εκφράζοντας ποικιλοτρόπως, καθ’ όλο το Σαββατοκύριακο, την ενόχλησή του για αυτό που χαρακτήρισε «μια χαμένη ευκαιρία», «μια ωραία κρουαζιέρα στον Δούναβη» και τίποτε άλλο. «Δεν ξέρω σε τι αναφέρεται η καγκελάριος Μέρκελ όταν μιλάει για το πνεύμα της Μπρατισλάβας. Αν συνεχίσουν τα πράγματα έτσι, αντί για το πνεύμα της Μπρατισλάβας, θα μιλάμε για το φάντασμα της Ευρώπης» δήλωσε χθες ο ιταλός πρωθυπουργός στην «Corriere della Sera».

ΓΥΡΙΣΕ ΤΗΝ ΠΛΑΤΗ ΣΕ ΟΛΑΝΤ-ΜΕΡΚΕΛ. Μέρκελ, Ολάντ και Ρέντσι έδειχναν σε απόλυτη σύμπνοια στις 22 Αυγούστου, όταν συναντήθηκαν στο νησάκι του Βεντοτένε προκειμένου να συζητήσουν για το μέλλον της ΕΕ μετά το Brexit. Αλλά αυτή τη φορά, στην Μπρατισλάβα, ο ιταλός πρωθυπουργός αρνήθηκε να ανεβεί μετά τη Σύνοδο στο ίδιο βήμα με τη γερμανίδα καγκελάριο και τον γάλλο πρόεδρο: «Δεν είμαι ικανοποιημένος με τα συμπεράσματα. Δεν είμαι από εκείνους που λένε στον κόσμο έπειτα από μια Σύνοδο ότι όλα θα πάνε καλά και τα τριαντάφυλλα θα ανθίσουν» σχολίασε όταν ερωτήθηκε σχετικά. Εκτός αν δεν συνέβησαν ακριβώς έτσι τα πράγματα: άλλες πληροφορίες θέλουν τον Ρέντσι να αποκλείστηκε από τη γαλλογερμανική συνέντευξη Τύπου, ώστε να μη δοθεί η εντύπωση ενός νέου «διευθυντηρίου για τρεις». Εξού και το ερώτημα της «Monde» αν ο ιταλός πρωθυπουργός «αντέδρασε από πίκα», δηλώνοντας: «Αν θέλουν να περνάμε τα απογεύματά μας γράφοντας κείμενα χωρίς ψυχή, ούτε ορίζοντα, ας το κάνουν μόνοι τους».

ΟΙ ΕΝΣΤΑΣΕΙΣ. Η ίδια εφημερίδα επισημαίνει ωστόσο πως τα θέματα στα οποία επέμειναν οι ευρωπαίοι ηγέτες στην Μπρατισλάβα ανταποκρίνονταν περισσότερο στις προτεραιότητες της «ομάδας του Βίσεγκραντ» (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία) παρά σε εκείνες που εκφράστηκαν κατά τη Σύνοδο των χωρών του Νότου αρχές Σεπτεμβρίου στην Αθήνα. Ούτε λέξη σχεδόν για την οικονομία και την ενίσχυση της ανάπτυξης που διεκδικούν Ρώμη και Αθήνα, ένα ζήτημα ιδιαίτερα ευαίσθητο στην Ιταλία δύο μήνες πριν από το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση από το οποίο έχει εξαρτήσει την παραμονή του στον ιταλικό πρωθυπουργικό θώκο ο Ρέντσι. Κανένας λόγος και για την προσφυγική κρίση, το πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων που προχωράει με βήμα χελώνας. Μόνο για την άμυνα και την ασφάλεια, δύο θέματα στα οποία υπάρχει μια επίφαση ευρωπαϊκής ενότητας.

«Για να δοθεί νέα ώθηση, πρέπει να αλλάξουμε την πορεία της Ευρώπης, όχι το μέγαρο στο οποίο διεξάγεται η Σύνοδος. Κάποιοι κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν πως το μεταναστευτικό δεν εξαντλείται στη συμφωνία –η οποία πρέπει να τύχει επαλήθευσης –με την Τουρκία. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η ευρωπαϊκή λιτότητα απέτυχε, ενώ η αμερικανική πολιτική επενδύσεων έκανε την προεδρία Ομπάμα να πετύχει ρεκόρ σε θέσεις εργασίας» δήλωσε ο Ρέντσι. Ο ίδιος κατέστησε σαφές πως στον προϋπολογισμό του 2017 η Ιταλία θα θέσει «εκτός δημοσιονομικού συμφώνου» τις δαπάνες για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης και για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας. Και «δεν συζητά καν» το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης με την Κομισιόν τη στιγμή που «το μέγεθος του ισπανικού ελλείμματος είναι διπλάσιο από το δικό μας, η Γερμανία δεν σέβεται καν τη Συνθήκη του Μάαστριχτ –έχοντας πάντα ένα έλλειμμα άνω του 3% –και η Γερμανία παραβιάζει τον κανονισμό για το εμπορικό πλεόνασμα».

Ο Ματέο Ρέντσι αρνήθηκε πάντως πως η κριτική που ασκεί έχει σκοπό να χαϊδέψει τα αφτιά των ευρωσκεπτικιστών ψηφοφόρων ενόψει του κρίσιμου ιταλικού δημοψηφίσματος. «Ποτέ δεν ήμουν περισσότερο αισιόδοξος για το αποτέλεσμα» διαβεβαίωσε. Πρόσφατη δημοσκόπηση δίνει βραχεία κεφαλή στο «Οχι», με 51%-49%.