Οι διαφορετικές ματιές της γαλλικής Αριστεράς

Αρνό Μοντμπούρ

Ο «αντάρτης» που συγκρίθηκε με τον Βαρουφάκη

«Ο Βαρουφάκης είναι ο υπουργός Παραγωγικής Ανάκαμψης του Τσίπρα» αστειεύτηκε πρόσφατα κατ’ ιδίαν, σύμφωνα με τη «Μοντ», ο Φρανσουά Ολάντ. Για τους μυημένους στη γαλλική πολιτική ζωή, η «σπόντα» ήταν σαφής: συνέκρινε τον Γιάνη Βαρουφάκη με τον Αρνό Μοντμπούρ, τον πρώην υπουργό Οικονομίας και Παραγωγικής Ανάκαμψης ο οποίος αποπέμφθηκε τον περασμένο Αύγουστο, έπειτα από μόλις πέντε μήνες θητείας, αφού πρώτα έβγαλε μερικούς φιλιππικούς εναντίον της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης και κατηγόρησε τον γάλλο πρόεδρο πως «άγεται και φέρεται» από την Ανγκελα Μέρκελ. Η «Μοντ» δεν μετέφερε τυχαία το ευφυολόγημα. Μετά την έξοδό του από την κυβέρνηση, ο Βαρουφάκης έλαβε πρόσκληση από τον Μοντμπούρ για μια γκεστ εμφάνιση, στις 23 Αυγούστου, στη Γιορτή του Ρόδου που διοργανώνει κάθε χρόνο στην περιφέρειά του, το Φρανζί-αν-Μπρες – στην ίδια εκδήλωση είχε πάρει πέρυσι ο ίδιος τα όπλα εναντίον της κυβέρνησης στην οποία συμμετείχε. «Ο Γιάνης Βαρουφάκης θα έχει πολλά να συνεισφέρει, έχει την εμπειρία ενός υπευθύνου μιας κυβέρνησης που σχεδόν τέθηκε υπό κηδεμονία» εξήγησε ο Μοντμπούρ. «Θα μας δώσει τη μαρτυρία ενός πρωταγωνιστή αυτής της ευρωπαϊκής τραγωδίας που παίχτηκε μέχρι τώρα κεκλεισμένων των θυρών».

Η Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ίδια με την Αριστερά του Αρνό Μοντμπούρ. Αμφότεροι καταγγέλλουν ωστόσο την οικονομική πολιτική που εφαρμόζεται στην ΕΕ – την οποία επιβάλλει στην ΕΕ «η γερμανική Δεξιά». Επιπλέον, ο Μοντμπούρ, ο οποίος είναι μεν επισήμως «στην άκρη» της πολιτικής ζωής μετά την εκδίωξή του από το υπουργικό πόστο, φροντίζει όμως να συντηρεί τις εικασίες πως θα διεκδικήσει τη γαλλική προεδρία το 2017, δεν αγαπά τίποτε περισσότερο από το να χτυπά την κυβέρνηση Ολάντ – ή, όπως το θέτει ο ίδιος, να «συμμετέχει στην παιδαγωγία του κόσμου».

Στην πραγματικότητα είχε ανέκαθεν τον τίτλο του «αντάρτη», η πεντάμηνη υπουργική του θητεία δεν ήταν παρά ένα διάλειμμα και αυτό βεβιασμένο. Ως Κύριος Αντι-παγκοσμιοποίηση είχε γίνει γνωστός το 2011, όταν ήρθε τρίτος στις εσωκομματικές εκλογές για το χρίσμα του Σοσιαλιστή υποψηφίου για την προεδρία, εξασφαλίζοντας πάντως ένα σεβαστό 17% πίσω από το 39% του Φρανσουά Ολάντ και το 30% της Μαρτίν Ομπρί. Η είσοδός του στο υπουργικό συμβούλιο θεωρήθηκε ως μια προσπάθεια του Ολάντ να καλοπιάσει την αριστερή πτέρυγα του κόμματος. Δεδομένου όμως και του πληθωρικού χαρακτήρα του, η έξοδός του ήταν προδιαγεγραμμένη. Λιγότερο αναμενόμενα ήταν τα άρθρα γνώμης που συνυπογράφει τελευταία, όσο να αποφασίσει τι θα κάνει το 2017 και προκειμένου να παραμένει στην επικαιρότητα, με τον φίλο του Ματιέ Πιγκάς, τον επονομαζόμενο και «αριστερό τραπεζίτη» της Lazard. «Η Ευρώπη κατευθύνεται προς έναν τοίχο» έγραψαν από κοινού στο τελευταίο.

Ζαν – Λικ Μελανσόν

O ιδεολογικός σωσίας του Αλέξη Τσίπρα

Το Μέτωπο της Αριστεράς, όπου και ανήκει το Κόμμα της Αριστεράς του Ζαν – Λικ Μελανσόν, ήταν το μόνο που δεν διχάστηκε κατά την ψηφοφορία της 15ης Ιουλίου στην Εθνοσυνέλευση και το μόνο που ψήφισε άρδην «όχι» στη συμφωνία, αρνούμενο να «γίνει συνεργός ενός πραξικοπήματος». Και εντούτοις, ο Μελανσόν θεωρείται κάτι σαν ιδεολογικός σωσίας του Αλέξη Τσίπρα στη Γαλλία.

Οι δύο ηγέτες είχαν συναντηθεί επανειλημμένως στο Παρίσι πριν από την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και ο Μελανσόν χάρισε στον έλληνα Πρωθυπουργό, τον οποίο έχει αποκαλέσει στο παρελθόν «παράδειγμά» του, τον πλέον ένθερμο εναγκαλισμό μετά την ομιλία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 8 Ιουλίου. Ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει «ιστορική στιγμή» και «μια νέα σελίδα για την Ευρώπη» την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. «Οταν η Ιστορία επιταχύνει, είναι μια αγνή στιγμή ευτυχίας» είχε δηλώσει εκείνη τη βραδιά, χωρίς να κρύβει την ελπίδα του να αναπαραγάγει, το 2017, πέντε χρόνια μετά το 11% που εξασφάλισε στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, την επιτυχία του Αλέξη Τσίπρα. Τους μήνες των διαπραγματεύσεων με το Eurogroup χρησιμοποιούσε τακτικά το μπλογκ του προκειμένου να πλέκει το εγκώμιο τόσο του έλληνα Πρωθυπουργού όσο και του Γιάνη Βαρουφάκη. Μετά τη συμφωνία, ωστόσο, ο τόνος του άλλαξε. Και ο Μελανσόν δήλωσε στην «Παριζιέν» πως ο Αλέξης Τσίπρας θα έπρεπε να είχε δεσμευτεί να παραιτηθεί αν δεν δεχόταν το Eurogroup τα μαθήματα του Οχι στο δημοψήφισμα. Με τη στροφή του στον ρεαλισμό, ο έλληνας Πρωθυπουργός τον απογοήτευσε.

Το κατεξοχήν πρόσωπο της γαλλικής ριζοσπαστικής Αριστεράς, άλλωστε, δεν κρύβει την επιθυμία του για μια ανοικτή σύγκρουση ανάμεσα στο Παρίσι και το Βερολίνο. Τον Απρίλιο κυκλοφόρησε ένα ολιγοσέλιδο δοκίμιο με τίτλο «Η Ρέγκα του Μπίσμαρκ – ή το Γερμανικό Δηλητήριο», όπου κατηγορούσε με το γνωστό οξύθυμο ύφος του τη Γερμανία και την Ανγκελα Μέρκελ ότι με το οικονομικό της δόγμα «σκοτώνει την Ευρώπη», καλούσε τη Γαλλία να βγει από αυτή την ανισότιμη σχέση και εξέφραζε «σοκ» για τη συμπεριφορά που επεφύλαξε εξαρχής το Βερολίνο στην ελληνική κυβέρνηση. «Πρόκειται για πολιτική διαπόμπευση» έγραφε πολύ πριν το δημοψήφισμα και τα όσα ακολούθησαν: «Ιδού τι υφίστανται όσοι αντιστέκονται». «Για τρίτη φορά στην Ιστορία, η γερμανική ισχυρογνωμοσύνη καταστρέφει την Ευρώπη» δήλωσε πολύ πιο πρόσφατα – σπεύδοντας πάντως να διευκρινίσει πως «φυσικά δεν μιλάμε για την ίδια ιδεολογία. Αλλά είναι πάντα το ίδιο σύστημα, η ίδια αλαζονεία, η ίδια τυφλότητα».

Ελπίδες να αποκτήσει μεγαλύτερο λόγο στα γαλλικά πράγματα ο Μελανσόν δύσκολα έχει. Θα μπορούσε πάντως, λέει ένα από τα κακά σενάρια, να κλέψει ψήφους από τους Σοσιαλιστές και στη συνέχεια, στον δεύτερο γύρο, να καλέσει τους ψηφοφόρους του να μη στηρίξουν τον Σοσιαλιστή υποψήφιο – επαναφέροντας τελικά τη Δεξιά στην εξουσία.

Εμανουέλ Μακρόν

Ο σοσιαλφιλελεύθερος από τον τραπεζικό χώρο

Ο σοσιαλφιλελεύθερος πολιτικός που κλήθηκε να αντικαταστήσει τον «αντάρτη» Αρνό Μοντμπούρ στο υπουργείο Οικονομικών, Εμανουέλ Μακρόν, προκάλεσε έναν μικρό σάλο στις 6 Ιουλίου, την επομένη του Οχι στο δημοψήφισμα, συγκρίνοντας τον ΣΥΡΙΖΑ με το Εθνικό Μέτωπο – ή περίπου: «Τηρουμένων των αναλογιών», δήλωσε, «το Εθνικό Μέτωπο είναι ένα είδος ΣΥΡΙΖΑ α λα γαλλικά, ακροδεξιό. Βλέπετε άλλωστε αυτή την πήξη των αντιθέτων: ποιος λατρεύει τον ΣΥΡΙΖΑ σε εμάς; Ο Ζαν – Λικ Μελανσόν και η Μαρίν Λεπέν. Με ποιον έχει συμμαχήσει ο Αλέξης Τσίπρας στην Ελλάδα; Με την εθνικιστική Ακροδεξιά του».

Ακουσε πολλά ο 38χρονος Μακρόν για αυτή του τη δήλωση από όλη τη γαλλική Αριστερά, συμπεριλαμβανομένων των Σοσιαλιστών. Δεν είναι άλλωστε και ο πλέον δημοφιλής στο κόμμα, η αριστερή του πτέρυγα είδε εξαρχής στραβά την «είσοδο ενός ανθρώπου της οικονομικής ολιγαρχίας από τις τράπεζες στην κυβέρνηση» – διότι ο Μακρόν έχει προϋπηρεσία στον τραπεζικό χώρο, υπήρξε μεταξύ άλλων επενδυτικός σύμβουλος στον όμιλο Rothschild. Η υπουργοποίησή του θεωρήθηκε ως επισφράγισμα της στροφής της κυβέρνησης Ολάντ από τη σοσιαλδημοκρατία στον σοσιαλφιλελευθερισμό, μια «προδοσία» για το τμήμα εκείνο της Αριστεράς που κατηγορεί τον γάλλο πρόεδρο πως δεν τήρησε την προεκλογική του υπόσχεση να «αλλάξει τον προσανατολισμό της Ευρώπης», κάμπτοντας το δόγμα λιτότητας του Βερολίνου.

Ως υπουργός Οικονομίας, ο Εμανουέλ Μακρόν έχει συνδέσει το όνομά του με δύσκολα εγχειρήματα, με κυριότερο τον Νόμο Μακρόν που απελευθερώνει τα κλειστά επαγγέλματα και διευρύνει την κυριακάτικη εργασία. Ακόμα και αυτός πάντως, «ο πλέον διεθνιστής από τον στενό κύκλο του Φρανσουά Ολάντ», όπως τον χαρακτήρισαν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», πιστεύει πως η προσέγγιση του Βερολίνου στις συνομιλίες με την Ελλάδα έχει μεταβάλει τη φύση του σχεδίου της ευρωζώνης. «Η ευρωζώνη βιώνει έναν θρησκευτικό πόλεμο ανάμεσα σε μια καλβινική Βόρεια Ευρώπη που δεν θέλει να συγχωρήσει τους αμαρτήσαντες και μια καθολική Ευρώπη στον Νότο που θέλει να γυρίσει σελίδα» δήλωσε. «Οι Ελληνες ενίσχυσαν τους σκληροπυρηνικούς καλβινιστές. Η συμφωνία που επετεύχθη στις Βρυξέλλες είναι η καλύτερη που μπορούσαμε».

Σε άλλες δηλώσεις του, πάντως, ο Μακρόν έχει ευθυγραμμιστεί με το ΔΝΤ, δηλώνοντας πως η συμφωνία «δεν αντιμετωπίζει ευφυώς το ζήτημα του χρέους», αφού δεν προβλέπει ελάφρυνση. «Θεωρητικά δεν πιστεύω πως μακροπρόθεσμα αυτό το επίπεδο χρέους είναι βιώσιμο πολιτικά και από μια ρεαλιστική σκοπιά είναι αδύνατο βραχυπρόθεσμα να έχουμε συμφωνία πάνω σε αυτό το ζήτημα. Πρέπει να μπορέσουμε να επαναπροσδιορίσουμε τα μέσα και τους τρόπους μιας επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, γεγονός που δεν επιτρέπει συμφωνία σε αυτό το στάδιο» πρόσθεσε. Από την Αθήνα όπου βρέθηκε προχθές, πάντως, ο Αρλέμ Ντεζίρ επέμεινε πως «το ζήτημα του χρέους πρέπει να εξεταστεί» και επεσήμανε πως η Γαλλία θα κάνει προσπάθεια ώστε να «ληφθεί υπόψη στο επόμενο πρόγραμμα».