Αναζήτηση
«Τι θα γίνει με τα capital controls;» Το ερώτημα προς το οικονομικό επιτελείο τρεις ημέρες μετά το Eurogroup που σφράγισε την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του τρίτου προγράμματος ήταν επίμονο. Την απάντηση έδωσε live ο Ευκλείδης Τσακαλώτος που εντόπισε το μυστικό για την άρση των capital controls στην προοπτική τού «να επιστρέψουν χρήματα στις τράπεζες».
Αυτό ακριβώς αποτελεί και έναν από τους κεντρικούς στόχους της κυβέρνησης. Να εμπιστευθούν οι πολίτες το τραπεζικό σύστημα, να θεωρήσουν ότι ο κίνδυνος ενός Grexit αποτελεί απλώς εφιάλτη από το παρελθόν και να ξεπεράσουν τον ψυχολογικό παράγοντα, που συγκρίνει την περίπτωση της Ελλάδας με εκείνη της Κύπρου όπου και έγινε κούρεμα των τραπεζικών καταθέσεων.
Σύμφωνα με πολύ καλά πληροφορημένες πηγές των «ΝΕΩΝ», η κυβέρνηση σχεδιάζει τη δυνατότητα επιστροφής χρημάτων στις ελληνικές τράπεζες δίνοντας στους καταθέτες ένα ισχυρό κίνητρο που δεν θα υπόκειται στους περιορισμούς των capital controls. Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι η επαναφορά στις τράπεζες χρημάτων που βρίσκονται σε ντουλάπες, παπλώματα και πατώματα όπως και καταθέσεων που βρίσκονται σήμερα στο εξωτερικό και οι οποίες αποτιμώνται σε περίπου 40 δισ. ευρώ. Αλλωστε ήδη από τις αρχές του χρόνου το Μαξίμου είχε ανακοινώσει ότι θα δοθούν κίνητρα για τον επαναπατρισμό χρημάτων που έφυγαν στο εξωτερικό κατά την περίοδο της μεγάλης κρίσης.
Ως εκ τούτου, το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται σχέδιο που δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να ανοίξουν στις ελληνικές τράπεζες έναν νέο λογαριασμό, ο οποίος όμως δεν θα υπόκειται σε κανέναν περιορισμό που απορρέει από την εφαρμογή των capital controls. «Με αυτό τον τρόπο θα ευνοηθούν οι επενδύσεις, οι επιχειρήσεις, οι εισαγωγές και φυσικά και το τραπεζικό σύστημα» εξηγεί αρμόδια κυβερνητική πηγή.
Να σημειωθεί ότι οι διερευνητικές συζητήσεις για την εφαρμογή του εν λόγω μέτρου έχουν αρχίσει ήδη και διενεργούνται σε επίπεδο Τραπέζης της Ελλάδος και ΕΚΤ.
Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση θα αρχίσει να συζητά το αμέσως επόμενο διάστημα όχι μόνο την προοπτική χαλάρωσης των κεφαλαιακών περιορισμών αλλά και την πλήρη άρση τους. Ο αρχικός στόχος του Μαξίμου ήταν αυτό να συμβεί περίπου ένα τρίμηνο ή τετράμηνο μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης. «Τώρα νομίζω ότι πρέπει να ξανακοιτάξουμε το θέμα» επισημαίνει κυβερνητικό στέλεχος του οικονομικού κύκλου.
Πρόγραμμα με όραμα οκταετίας
Στο Μαξίμου μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης κατανοούν πλέον ότι πρέπει να αναζητήσουν ένα νέο στρατηγικό όραμα. Ο Αλέξης Τσίπρας μιλώντας σε συνεργάτες του τις προηγούμενες ημέρες σχολίασε ότι η εξέλιξη του Eurogroup εξασφαλίζει για τη χώρα πολιτική σταθερότητα έως το 2019. Κοινώς έκλεισε κάθε συζήτηση ως προς την πιθανότητα να δρομολογήσει πρόωρες εκλογές εφόσον δεν συντρέχουν έκτακτες συνθήκες και λόγοι. Η πεποίθηση Τσίπρα πως η κυβέρνηση μπορεί να εξαντλήσει την τετραετία εδράζεται στο σκεπτικό του ότι για τα επόμενα τρία χρόνια η χώρα δεν χρειάζεται να προχωρήσει στη λήψη νέων δημοσιονομικών μέτρων. Στο Μαξίμου άλλωστε εμφανίζονται σχεδόν βέβαιοι ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι θα καλυφθούν με σχετική άνεση και για το 2016 (0,5% πλεόνασμα) και για το 2017 (1,5% πλεόνασμα), ενώ τον Ιούνιο του ’18 η χώρα βγαίνει από το πρόγραμμα του ESM και ενεργοποιούνται όλα τα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους.
Ο Τσίπρας επιθυμεί την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, αλλά θέλει να δώσει σε αυτήν προοδευτικό και κοινωνικό πρόσημο. Επιδιώκει ένα νέο μείγμα πολιτικής. Το στίγμα δόθηκε από τον ίδιο το βράδυ της προηγούμενης Τετάρτης όταν, συναντώντας στο Μαξίμου τον Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο Πρωθυπουργός μίλησε για πληγές που πρέπει να επουλωθούν μέσα από κοινωνική δικαιοσύνη και άμβλυνση των ανισοτήτων. «Εθνικός μας στόχος είναι η ανάκτηση της εργασίας, η μείωση της ανεργίας» λέει και στους συνεργάτες του βάζοντας σε προτεραιότητα την ανάκτηση του χαμένου εθνικού πλούτου. Ως εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση θα αξιοποιηθούν τα προγράμματα ΕΣΠΑ καθώς και το πακέτο Γιούνκερ.
Τη Δευτέρα κατατίθεται στη Βουλή ο αναπτυξιακός νόμος, ένα νομοσχέδιο με μεγάλο συμβολισμό για το Μαξίμου καθώς σηματοδοτεί τη μετάβαση στην νέα εποχή. Συγχρόνως η κυβέρνηση θεωρεί ότι ο αναπτυξιακός νόμος θα ευνοήσει την οικονομία και την αγορά δίνοντας φορολογικά κίνητρα στους επίδοξους επενδυτές.
Για τον Πρωθυπουργό η δημιουργία του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης που εξήγγειλε στη Βουλή αποτελεί προσωπικό στοίχημα. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει πει στους συνεργάτες του ότι το Ταμείο δεν τίθεται σε αμφισβήτηση και επιπλέον ότι ισχύει στο ακέραιο ό,τι ανέφερε στη Βουλή για το ΕΚΑΣ αλλά και για τα ειδικά μισθολόγια. Επομένως, η επιστροφή του ΕΚΑΣ θα γίνει από την υπέρβαση του πλεονάσματος του 2015 και όχι από τους συνταξιούχους που το εισέπραξαν προτού αλλάξουν τα εισοδηματικά κριτήρια για τους δικαιούχους. Επίσης από το πλεόνασμα του 2015 θα επέλθει το ξεπάγωμα των ειδικών μισθολογίων, υπόσχεση που ικανοποιεί και τον κυβερνητικό εταίρο των ΑΝΕΛ Πάνο Καμμένο. Εκ παραλλήλου ο Αλέξης Τσίπρας θέλει μέσω του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης το κράτος να δώσει 530 εκατ. ευρώ για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και για την ενίσχυση προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας.
Το πρωθυπουργικό επιτελείο θεωρεί ότι έχει αρκετό χρόνο μπροστά του για να προχωρήσει και σε αλλαγές σε θέματα της λεγόμενης εθνικής ατζέντας. Αυτή περιλαμβάνει την προώθηση μεταρρυθμίσεων στον τομέα της διοίκησης και φυσικά την έναρξη της συζήτησης για τη συνταγματική αναθεώρηση και τον εκλογικό νόμο.
Στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού έλεγε πριν από μερικές ημέρες ότι «τώρα πια σχεδιάζουμε την επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ και στις επόμενες εκλογές», επιβεβαιώνοντας ότι η στρατηγική Τσίπρα είναι οκταετίας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς κατά τη συζήτηση του πολυνομοσχεδίου στη Βουλή έκλεισε την ομιλία του κάνοντας λόγο για «παρένθεση οκταετίας», ενώ ομοίως μετά το Eurogroup ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης έλεγε σε συνομιλητές του ότι οι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν πρέπει να έχουν οκταετή ορίζοντα.
Από Ιούλιο, Οκτώβριο;
Ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει σύντομα να πάρει αποφάσεις και σχετικά με τον χρόνο διεξαγωγής του Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος επιθυμεί, και αυτό έχει συζητήσει με τον στενό πυρήνα των συνεργατών του, το Συνέδριο της διεύρυνσης του ΣΥΡΙΖΑ να γίνει το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Ωστόσο, συναντά αρκετές αντιδράσεις από το εσωτερικό της Κουμουνδούρου και από «συντρόφους» του, που υποστηρίζουν ότι το Συνέδριο απαιτεί καλή προετοιμασία και δεν θα ήταν σκόπιμο να προκηρυχθεί βεβιασμένα. Οσοι δεν θέλουν τώρα Συνέδριο προτείνουν τη διεξαγωγή του τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Το φθινόπωρο όμως ενέχει πολλούς κινδύνους για την κυβέρνηση Τσίπρα. Θα αρχίσουν η δεύτερη αξιολόγηση και συγχρόνως η μεγάλη συζήτηση για τα εργασιακά που μπορεί να περιλαμβάνει λοκάουτ και ομαδικές απολύσεις. Το πολιτικό περιβάλλον θα είναι διαφορετικό και δεν θα υπάρχει η κεκτημένη ταχύτητα που δίνει στο Μαξίμου η ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Εφόσον ο Αλέξης Τσίπρας επιλέξει τελικώς το καλοκαίρι, θα έχει κλείσει με το κεφάλαιο κόμμα και θα μπορεί χωρίς εκκρεμότητες μετά τις διακοπές να ασχοληθεί τόσο με την κυβέρνηση και τη σύνθεσή της όσο και με την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου.
Στον αντίποδα, αρκετά στελέχη τονίζουν ότι «δεν είναι ανάγκη να γίνει κάτι εσπευσμένα» και ότι χρειάζεται χρόνος για να γίνει διάλογος στις οργανώσεις. Σε αυτή τη γραμμή κινούνται και η Πλατφόρμα 2010 και η ομάδα των 53. Οι υποστηρικτές της γραμμής «Συνέδριο τώρα» αντιτείνουν πως οργανωτικά το κόμμα θα έπρεπε να είναι έτοιμο μέσα στην άνοιξη αφού ο χρόνος του Συνεδρίου είχε καθοριστεί για τον περασμένο Απρίλιο και απλώς μετατέθηκε επειδή βρισκόταν σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση.
Η απόφαση για τον χρόνο διεξαγωγής του Συνεδρίου θα ληφθεί από τα συλλογικά όργανα. Συναρτάται όμως και από το κατά πόσον ο Αλέξης Τσίπρας θα θελήσει να ικανοποιήσει το κομμάτι εκείνο του ΣΥΡΙΖΑ που θέλει το Συνέδριο να πηγαίνει προς τα πίσω, ενδεχομένως γιατί δεν έχει προετοιμαστεί ψυχολογικά για το άνοιγμα του κόμματος στην κοινωνία με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
