Πικρή παράσταση η χθεσινή συνεδρίαση της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου με θέμα την Ελλάδα. Είχε προηγηθεί ακόμη μία πιο πικρή νύχτα, όπου η κυβέρνηση τέθηκε ενώπιον του πραγματικού διλήμματος: μεταρρυθμίσεις ή αποβολή από την ευρωζώνη. Μόνο που χθες ο Αλέξης Τσίπρας βρέθηκε, ως άλλος μονομάχος, όχι στην αρένα των τεχνοκρατών που τόσο απεχθάνεται αλλά σε αυτήν των δημοκρατικά εκλεγμένων της Ευρώπης, τους οποίους συχνά επικαλείται.

Για αυτό και από τη χθεσινή συνεδρίαση δεν έλειψαν οι αντιφάσεις και το κοντράστ τόνων και συναισθημάτων. Η ατμόσφαιρα στην αίθουσα της Ολομέλειας στο Στρασβούργο ήταν αρχικά ενθουσιώδης, στη συνέχεια παγωμένη και στο τέλος τεταμένη.

Η αντίθεση όμως της εικόνας του έλληνα Πρωθυπουργού το βράδυ της Τρίτης, όταν χαμογελαστός δήλωσε ότι η Ελλάδα επιδιώκει μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία, με τον σκυθρωπό Πρωθυπουργό που χθες τσαλάκωνε αμήχανα τα χείλη του ήταν παραπάνω από προφανής. Και όχι άδικα, αφού βρέθηκε να αντιμετωπίζει σε live streaming σε ολόκληρη την Ευρώπη τις παράπλευρες απώλειες του δημοψηφίσματος. Και αυτές δεν είναι μόνο ο εφιάλτης του Grexit, αλλά η μεγάλη δυσπιστία έναντι της Ελλάδας που κυριαρχεί μετά το Οχι του δημοψηφίσματος ακόμη και σε παραδοσιακά φίλιες χώρες.

Ο ενθουσιασμός. Ισως για αυτό, το πλέον εντυπωσιακό από την πρωτολογία του Πρωθυπουργού, η είσοδος του οποίου στην αίθουσα συνοδεύτηκε από χειροκροτήματα, ήταν το γεγονός ότι παραδέχτηκε τα λάθη που έγιναν. «Αναλαμβάνω την ευθύνη για όσα έγιναν τους τελευταίους πέντε μήνες» είπε ο Αλέξης Τσίπρας, υπονοώντας ανάμεσα στις γραμμές ότι τώρα είναι έτοιμος να διορθώσει τις όποιες αστοχίες του. Αυτό ήταν μάλλον το πιο δυνατό σημείο της πρωτολογίας που έμοιαζε κατά τα άλλα να απευθύνεται περισσότερο στο ελληνικό παρά στο ευρωπαϊκό ακροατήριο.

ΟΙ ΕΧΘΡΟΠΡΑΞΙΕΣ. Αυτό όμως δεν κράτησε πολύ. Η βουβαμάρα που επικρατούσε στην αίθουσα μετατράπηκε σε ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα όταν τον λόγο πήρε ο Μάνφρεντ Βέμπερ. Ο επικεφαλής της ευρωομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ο οποίος κατά τις πρώτες ημέρες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ είχε επιχειρήσει να προωθήσει ακόμη και ψήφισμα στο Ευρωκοινοβούλιο εναντίον των ΑΝΕΛ, δεν ήταν απλώς επιθετικός. Ηταν, όπως έλεγαν αυτόπτες μάρτυρες, «και μικρόψυχος έναντι της Ελλάδας».

Ο γερμανός ευρωβουλευτής ειρωνεύτηκε το κήρυγμα περί αλληλεγγύης του Αλ. Τσίπρα μιλώντας για τον πορτογάλο αγρότη, τη σλοβάκα νοσοκόμα και τον βούλγαρο πολίτη που έχει χαμηλότερο εισόδημα από τον μέσο Ελληνα. Πραγματική ταπείνωση, όπως ψιθύριζαν οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, «για την Ελλάδα που είναι δέκατο στην επετηρίδα μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Ωστόσο, η μικροψυχία και το προσβλητικό ύφος του γερμανού ευρωβουλευτή δεν είναι παρά η απόλυτη επιβεβαίωση του επιχειρήματος της κυβέρνησης από την πρώτη ημέρα. Αυτού ακριβώς που αδυνατούν να παραδεχθούν οι Γερμανοί: ότι το μεγάλο παιχνίδι γύρω από την παραμονή ή όχι της ευρωζώνης στην Ελλάδα είναι καθαρά πολιτικό. Δεν αφορά μόνο τους δείκτες της οικονομίας και το ευρώ, αλλά και τις πολιτικές συγκρούσεις εντός της αγίας ευρωπαϊκής οικογένειας για την επικράτηση του ενός ή του άλλου μοντέλου.

ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ.Το προσβλητικό ύφος του Γερμανού, το οποίο αποδοκιμάστηκε από ευρωβουλευτές φίλα προσκείμενους προς τον ΣΥΡΙΖΑ, ακολούθησε ο συναινετικός και φιλικός προς την Ελλάδα τόνος του Τζιάνι Πιτέλα. Ο επικεφαλής της ευρωομάδας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και η σοσιαλιστική οικογένεια, εξάλλου, προσπαθεί στο παρασκήνιο να βοηθήσει προς την κατεύθυνση συμφωνίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει λευκή επιταγή. Χαρακτηριστικό της περιρρέουσας έλλειψης εμπιστοσύνης είναι το γεγονός ότι, σύμφωνα με μια γραμμή πληροφόρησης, στο περιθώριο της συνεδρίασης της Ολομέλειας ο Πιτέλα διαμήνυσε στον Αλ. Τσίπρα: «Αν σκοπεύεις να προχωρήσεις και να λάβεις μέτρα, τότε να συνεχίσουμε να σπρώχνουμε και να βοηθάμε. Αν όχι, να μας το πεις να μη δεσμευόμαστε». Σύμφωνα με την ίδια γραμμή πληροφόρησης, ο έλληνας Πρωθυπουργός δεσμεύθηκε ότι εννοεί αυτά που λέει. Τυχαίο δεν πρέπει να θεωρείται ούτε το γεγονός ότι ήδη το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PES) όρισε Σύνοδό του πριν από την έναρξη της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της Κυριακής.

ΤΑ HIGHLIGHTS.Ομολογουμένως, από τα highlights της χθεσινής συνεδρίασης ήταν η χειμαρρώδης ομιλία του Γκι Φέρχοφστατ. Ο επικεφαλής της Ομάδας των Φιλελευθέρων, αν και επικριτικός έναντι της Ελλάδας για την παραδοσιακή της αλλεργία στην προώθηση και εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, έθεσε το πραγματικό δίλημμα για τη χώρα μιλώντας σε τόνο συμβουλευτικό. Δεν πέρασε ακόμη απαρατήρητο ότι ο Βέλγος επιχείρησε να βγει στην κυβέρνηση από τα αριστερά, καθώς μιλώντας για μεταρρυθμίσεις αναφέρθηκε και στη μισθοδοσία των ελλήνων κληρικών από το κράτος. «Πώς θέλετε να σας θυμούνται, κύριε Τσίπρα;» ολοκλήρωσε τη χολιγουντιανού ύφους παράσταση ο βέλγος ευρωβουλευτής θέτοντας και το υπαρξιακό δίλημμα που τίθεται για το μέλλον της Ελλάδας.
Ακολούθησαν κάποιες ιδιαίτερα αμήχανες στιγμές όταν βουλευτές της Ακροδεξιάς και των ευρωσκεπτικιστών τάχθηκαν ανοιχτά υπέρ της θέσης της ελληνικής κυβέρνησης και υπέρ της αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Μαρίν Λεπέν και Νάιτζελ Φάρατζ, ο καθένας για λόγους δικαίωσης του προσωπικού τους αντιευρωπαϊκού αφηγήματος, κάλεσαν τον έλληνα Πρωθυπουργό να βρει το κουράγιο να οδηγήσει τη χώρα εκτός ευρώ «με το κεφάλι ψηλά». Ηταν ακριβώς η στιγμή που ο Αλ. Τσίπρας βρέθηκε σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση και χαμήλωσε το κεφάλι του.

Ισως για αυτό στη δευτερολογία του πέρασε στην αντεπίθεση.

Ξεκαθάρισε ότι δεν έχει σχέδιο εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Υπεραμύνθηκε μάλιστα του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, λέγοντας ότι παρά τις απειλές των ευρωπαίων αξιωματούχων ότι ένα Οχι θα σήμαινε και έξοδο από την ευρωζώνη, οι Ελληνες δεν φοβήθηκαν. «Αν είχα στόχο να βγάλω την Ελλάδα από το ευρώ δεν θα πήγαινα αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης να κάνω τις δηλώσεις που έκανα και να ερμηνεύσω το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος όχι ως εντολή ρήξης με την Ευρώπη αλλά ως εντολή ενίσχυσης της διαπραγματευτικής προσπάθειας για να φθάσουμε σε μια καλύτερη συμφωνία» υπογράμμισε σε ιδιαίτερα συναισθηματικό ύφος.

ΦΙΛΙΑ ΠΥΡΑ.Βέβαια, δεν θα μπορούσε να μην παρέμβει ο έτερος πρωταγωνιστής του ναυαγίου των διαπραγματεύσεων. Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ επανέλαβε ότι «ήταν λάθος να εγκαταλείψουμε το τραπέζι των διαπραγματεύσεων», επιρρίπτοντας την ευθύνη στον έλληνα Πρωθυπουργό.

Ο Γιούνκερ επανέλαβε στον γνωστό προσωπικό τόνο του ότι η Κομισιόν ζήτησε περικοπή αμυντικών δαπανών, αλλά ότι ουδέποτε ζήτησε περικοπές μισθών και συντάξεων. «Καμία πρόταση δεν στόχευε σε περικοπές των χαμηλών συντάξεων ούτε των χαμηλών μισθών. Θα πρέπει λοιπόν να περιγράψουμε τα πράγματα όπως πράγματι συνέβησαν πίσω από τις κλειστές πόρτες» κατέληξε. Περασμένα ναι, ξεχασμένα όχι. Το άφησε να εννοηθεί ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τον χαρακτηρισμό των Ευρωπαίων ως τρομοκρατών. Οπως το έθεσε ο Ντόναλντ Τουσκ, «δεν ζητάς αλληλεγγύη και μετά ταπεινώνεις τους φίλους σου».