Αναζήτηση
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΝΑΡΤΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥ
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΤΗΣ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ. Η ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΑΝΑΤΕΘΗΚΕ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΕ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥΣ ΠΟΥ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΝ ΜΕ ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ Ή ΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ (Ι. ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, Κ. ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΥ. ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ). ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΞΕΠΕΡΑΣΕ, ΠΡΟΣ ΤΑ ΚΑΤΩ, ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΙΟ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΕΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
Ας αντιπαρέλθουμε εδώ τις μικροατυχίες του νέου βιβλίου που απλώς δηλώνουν έλλειψη επιμέλειας ή ευρύτερης παιδείας (όπως ότι λύνεται επιτέλους ο γρίφος της ονομασίας του νταντά: «Γαλλ. dada= ξύλινο παιδικό αλογάκι», σ. 250), και κάποια πιο σοβαρά πραγματολογικά λάθη, όπως ότι ο Χίτλερ «κατήργησε μετά και από δημοψήφισμα, το 1934, τη δημοκρατία και αυτοαναγορεύθηκε πρόεδρος του Ράιχ» (σ. 104). Προσπερνούμε τις εννοιολογικές συγχύσεις (ο Άξονας επιτέθηκε «κατά του διεθνούς κράτους δικαίου», σ. 105) και τις μονοδιάστατες περιγραφές, όπως της βιομηχανικής επανάστασης που παρουσιάζεται σαν καθαρή ευλογία, χωρίς την παραμικρή αναφορά στις καταστροφικές κοινωνικές της συνέπειες- για να το πούμε αλλιώς, σβήνοντας κυνικά τον Ντίκενς και τους Άθλιους.
Δεν εκπλησσόμαστε καν από την απόλυτη σιωπή των συγγραφέων για ζητήματα όπως η παρισινή κομμούνα και ο ισπανικός εμφύλιος ή για τις κοινωνικές επιπτώσεις της Κατοχής στην Ελλάδα (και τη σύνδεσή τους με την ανάπτυξη της Αριστεράς και της Αντίστασης), για τα Τάγματα Ασφαλείας και τη λευκή τρομοκρατία μετά το 1945, και για πολλά πολλά άλλα. Απλές αβλεψίες όλα αυτά; Σαν τα λάθη στον λογαριασμό που κάνουν τα γκαρσόνια σε μερικές ταβέρνες, είναι όλες προς την ίδια κατεύθυνση.
Καλλωπισμός
Αν όμως μας ενόχλησε ο «συνωστισμός» στην προκυμαία της Σμύρνης, τότε τι να πούμε όταν γενοκτονικές μάστιγες μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου, όπως ήταν η αποικιοκρατία, καλλωπίζο- νται σαν «δυναμική έξοδος των προηγμένων χωρών της Ευρώπης»; Που θεμέλιά της ήταν, μεταξύ άλλων, «η ακλόνητη πίστη στην ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού και στο χρέος της εξαγωγής των θεσμών και των αξιών του, καθώς και η φιλανθρωπία» (σ. 53); Τέτοιες ανοησίες δεν τις υποστηρίζει κανείς σήμερα, εκτός από λίγους νεοσυντηρητικούς στις ΗΠΑ και τη Βρετανία που προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Όχι μόνον όμως η Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ, ευτυχώς, αποικιοκρατική χώρα, αλλά και η εθνική μας ιστορία περιλαμβάνει τα απελευθερωτικά κινήματα των Ιονίων, των Δωδεκανήσων και της Κύπρου, που στρέφονταν ακριβώς ενάντια σ΄ αυτή τη δήθεν ανιδιοτελή «δυναμική έξοδο των προηγμένων χωρών της Ευρώπης». Βοηθούν τέτοιες ιδέες τα παιδιά μας, που γεννήθηκαν και ζουν σ΄ έναν μεταποικιοκρατικό κόσμο; Πώς δικαιολογείται η ίδια η δομή του εγχειριδίου που, αποτυπώνοντας μια ακραία συντηρητική αντίληψη περί Ιστορίας, εστιάζει σε νικηφόρες μάχες, ηρωικούς άθλους μεγάλων ανδρών και διπλωματικές δοσοληψίες, ενώ αφήνει τα παιδιά αθώα σε ζητήματα συνάρθρωσης της κοινωνικής, της πολιτικής και της πολιτισμικής ιστορίας; Γιατί οι συγγραφείς, δίνοντας έμφαση σε απίθανες πραγματολογικές λεπτομέρειες, αδιαφορούν επιδεικτικά για την καλλιέργεια της κριτικής κατανόησης του παρελθόντος και των ευρύτερων διαδικασιών της ιστορικής αλλαγής; Είναι επιτρεπτό να προτείνουν ως βιβλιογραφία σ΄ ένα σχολικό εγχειρίδιο κατά βάση τα ίδια τα δικά τους έργα (σ. 252);
Πώς εξηγείται άραγε η πάγια μεροληψία του βιβλίου υπέρ της άκρας Δεξιάς, όπως όταν αποσιωπά τον ρόλο της Εθνικής Εταιρείας στον καταστροφικό πόλεμο του 1897, και αποφεύγει εντελώς ν΄ αναφερθεί στα αίτιά του· ή όταν επαναλαμβάνει το γνωστό ψέμα πως το ΙΚΑ συστήθηκε επί Μεταξά (σ. 107) και όχι από τις προηγούμενες δημοκρατικές κυβερνήσεις; Γιατί απαλλάσσονται οι ΗΠΑ από τις ευθύνες τους για τη χούντα του 1967-74 (απλώς τηρούσαν «μια στάση ανοχής προς τους δικτάτορες», σ. 158); Γιατί δυσάρεστες αλήθειες παρουσιάζονται σαν να ήταν υποκειμενικές και αβέβαιες εκτιμήσεις (η συνέχεια της προηγούμενης πρότασης: «Αυτό προκάλεσε την αντίδραση του ελληνικού λαού, που απέδωσε στις ΗΠΑ την επιβολή και την επιβίωση του τυραννικού καθεστώτος»);
