Οταν πρωτοεμφανίστηκαν, αρκετοί πίστεψαν πως αποτελούν την ιδανική λύση για όλους τους καπνιστές του κόσμου που επιθυμούν να περιορίσουν τις αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος δίχως ωστόσο να αναγκαστούν να αποβάλουν την αγαπημένη τους συνήθεια. Χθες όμως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δημοσιοποίησε μια αναμενόμενη εδώ και καιρό έκθεση για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μέσω της οποίας ζητά τη χάραξη ενός αυστηρού νομοθετικού πλαισίου χρήσης σε κλειστούς χώρους, πώλησης σε ανηλίκους και εμπορική προώθησης.

Το πρώτο που ζητά ο ΠΟΥ από τις 194 χώρες-μέλη του είναι να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για τον περιορισμό των τοξικών ουσιών που εμπεριέχουν και εκλύουν στο περιβάλλον τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Ζητά επίσης την απαγόρευση διάθεσης χαρμανιών ατμού με γεύσεις φρούτων, γλυκών και αλκοολούχων ποτών ενώ υπογραμμίζει πως μέχρι «να παράσχουν οι κατασκευαστές ηλεκτρονικών τσιγάρων πειστικές επιστημονικές αποδείξεις και να λάβουν την απαραίτητη έγκριση από τις ρυθμιστικές Αρχές» θα πρέπει να απαγορευτούν και οι ισχυρισμοί αναφορικά με τα οφέλη της χρήσης τους για την υγεία.

Τα διαθέσιμα στοιχεία –όπως αναφέρεται στην έκθεση του ΠΟΥ που θα συζητηθεί τον Οκτώβριο σε ειδική σύνοδο στη Μόσχα –αποδεικνύουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν εμπεριέχουν μόνο «απλό ατμό νερού» και η χρήση τους επιφέρει «σοβαρές απειλές» για την υγεία των εγκύων γυναικών, των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία, των εφήβων και των εμβρύων. Συστήνεται επίσης η απαγόρευση της χρήσης τους σε κλειστούς δημόσιους χώρους με στόχο τον περιορισμό των αρνητικών συνεπειών του παθητικού καπνίσματος, «τουλάχιστον μέχρι να αποδειχθεί ότι οι ατμοί που εκλύονται δεν είναι επικίνδυνοι για την υγεία των παρευρισκομένων».

Ανησυχίες. Η υπηρεσία υγείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε επίσης την ανησυχία της για τη συγκέντρωση του ελέγχου της αγοράς των προϊόντων αυτών στα χέρια των πολυεθνικών του κλάδου της καπνοβιομηχανίας. Η αξία πωλήσεων των ηλεκτρονικών τσιγάρων έχει ήδη ξεπεράσει τα 3 δισ. δολάρια, όταν πριν από έξι χρόνια ήταν 20 εκατ. δολάρια. Οι μεγάλες πολυεθνικές όπως η Phillip Morris International, η Imperial Tobacco και η American British Tobacco, προωθούν σταδιακά όλο και περισσότερο τα δικά τους ηλεκτρονικά τσιγάρα στην αγορά καθώς οι πωλήσεις των συμβατικών προϊόντων καπνού μειώνονται διαρκώς στις δυτικές αγορές. Σύμφωνα με εκτίμηση αναλυτών της τράπεζας Wells Fargo η οποία δημοσιεύτηκε τον προηγούμενο μήνα, ώς το 2020 οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων και συναφών προϊόντων στις ΗΠΑ θα ξεπεράσουν τις πωλήσεις των συμβατικών τσιγάρων.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε καταστήσει σαφές ότι τάσσεται υπέρ της επιβολής παρόμοιων περιορισμών σε όλα τα προϊόντα που εμπεριέχουν νικοτίνη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν εμπεριέχουν καπνό, πριν από τη δημοσιοποίηση της συγκεκριμένης έκθεσης. Οσον αφορά τη θέση των ειδικών, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα εμφανίζεται διχασμένη. Τον Μάιο ομάδα ερευνητών είχε ζητήσει από τον ΠΟΥ να μην κατατάξει τα ηλεκτρονικά τσιγάρα στα προϊόντα καπνού, ισχυριζόμενη ότι θα χαθεί μια μοναδική ευκαιρία για τη δραστική μείωση των ασθενειών και των θανάτων που οφείλονται στο κάπνισμα. Εναν μήνα αργότερα, ωστόσο, άλλη ομάδα ειδικών διαφώνησε ρητά με τη συγκεκριμένη εισήγηση και τάχθηκε υπέρ μιας εισήγησης από τον ΠΟΥ για την υιοθέτηση ενός αυστηρού νομοθετικού πλαισίου από τις χώρες-μέλη του.