Ενα πλέγμα γραφειοκρατικών εμποδίων και περιορισμών δόμησης έχουν να αντιμετωπίσουν οι επίδοξοι αγοραστές στο προστατευόμενο νησιωτικό σύμπλεγμα των Εχινάδων. Λόγω αυτών των δυσκολιών πριν από μερικούς μήνες η βασιλική οικογένεια του Κατάρ φερόταν να αποσύρει το ενδιαφέρον της. «Δεν ψάχνετε επενδυτές αλλά μαζοχιστές», είχαν δηλώσει εκπρόσωποί τους στον δήμαρχο της Ιθάκης.

Μαζί με τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου οι Βόρειες και Νότιες Εχινάδες έχουν χαρακτηριστεί Εθνικό Πάρκο που υπάγεται στη Σύμβαση Ramsar. Η περιοχή, σύμφωνα με Κοινή Υπουργική Απόφαση του 2006 (ΦΕΚ 477/06), «διακρίνεται για τη μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και παιδαγωγική της αξία». Αποτελεί έναν από τους πλουσιότερους υδροβιότοπους της Ευρώπης στην ορνιθοπανίδα, τόσο σε αριθμό ειδών όσο και σε πληθυσμό.

ΟΙ ΖΩΝΕΣ. Συγκεκριμένα, όπως εξηγεί η διευθύντρια της Πολεοδομίας Ιθάκης Αθηνά Αδαλοπούλου, οι Εχινάδες χωρίζονται σε δύο ζώνες προστασίας. Στα νησιά Απάσα, Γκράβαρης, Σωρός και Μόδι (ζώνη απόλυτης προστασίας) δεν επιτρέπεται σχεδόν καμία κατασκευή. Στα υπόλοιπα δίνεται η δυνατότητα εγκατάστασης μόνιμης ελαφράς υποδομής που εξυπηρετεί την περιβαλλοντική εκπαίδευση. Παράλληλα μπορεί να χτιστεί εκεί αγροτική κατοικία επιφάνειας μέχρι 80 τ.μ. και αποθήκη φύλαξης αγροτικών εργαλείων επιφάνειας μέχρι 50 τ.μ.
Τον Ιούλιο του 2011 σε σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για αναθεώρηση της συγκεκριμένης ΚΥΑ είχε προστεθεί νέα παράγραφος για τους όρους δόμησης στα νησιά Πεταλάς, Δρακονέρα, Μάκρη, Οξιά, Προβάτι. Βάσει της οποίας προβλεπόταν διημέρευση, διανυκτέρευση και δημιουργία διακριτών καταλυμάτων συνολικού ύψους μέχρι πέντε μέτρων και χαμηλού συντελεστή δόμησης (0,03). Σύμφωνα με τις πληροφορίες, δεν θεωρείται πιθανό να περάσει αυτή η αναθεώρηση ως Προεδρικό Διάταγμα, καθώς θα χρειαστεί να εγκριθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας και να γνωμοδοτήσουν όλοι οι φορείς διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων της χώρας. Η άλλη, λιγότερο χρονοβόρα, οδός είναι να περάσουν αυτές (ή άλλες αλλαγές) ως νέα υπουργική απόφαση.
«Αυτή τη στιγμή νόμος είναι η απόφαση του 2006, που επιτρέπει στα νησιά τη μελισσοκομία, τη βόσκηση, την ήπια αναψυχή, την ανέγερση αγροτικής κατοικίας», εξηγεί η κ. Αδαλοπούλου. Ακόμα και έτσι, οι διαδικασίες που απαιτούνται για τις επιτρεπόμενες χρήσεις είναι ιδιαίτερα πολύπλοκες. Βάσει της ΚΥΑ, ορίζεται ως ανώτατο όριο κατάτμησης στις Εχινάδες τα 10 στρέμματα. Για να γίνει όμως κατάτμηση σε οικόπεδο εκτός σχεδίου πόλεως, πρέπει να υπάρχει πρόσβαση σε κοινόχρηστο δρόμο. Σε αυτά τα νησιά δεν υπάρχουν καν δρόμοι. Κάποιος πρέπει να τους δημιουργήσει.

«Δεν μπορούν να χτίσουν ό,τι θέλουν. Υπάρχουν περιορισμοί και είναι λογικό. Οι αρχιτέκτονες και οι δικηγόροι τους είμαι σίγουρος ότι θα τα μεταφέρουν αυτά στους Καταριανούς», λέει ο δήμαρχος της Ιθάκης Ιωάννης Κασσιανός. Η γραφειοκρατία είναι, όπως προσθέτει, ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει καθημερινά η Τοπική Αυτοδιοίκηση. «Οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού είναι 3.500, ενώ η διασπορά μας 12.000. Πολλοί από όσους μετανάστευσαν σε ΗΠΑ και Αυστραλία επιστρέφουν για να φτιάξουν εδώ εξοχική κατοικία και απογοητεύονται όταν μπλέκουν στα γρανάζια της Πολεοδομίας και του Δασαρχείου», τονίζει.

ΟΙ ΕΛΠΙΔΕΣ. Οι συντοπίτες του δεν περιμένουν τους επίδοξους αγοραστές των νησιών να επενδύσουν σε τουριστικά καταλύματα. Αλλωστε, λένε, κάτι τέτοιο –πέρα από τους ισχύοντες περιορισμούς –θα ήταν εξαιρετικά δαπανηρό και ασύμφορο. Οι περισσότεροι στην Ιθάκη πιστεύουν ότι οι Αραβες θα χτίσουν στην Οξιά ή σε άλλη Εχινάδα νήσο κάποια βίλα. Προσδοκούν ακόμη ότι θα αυξηθεί η ζήτηση για την περιοχή από συνεργάτες του Εμίρη του Κατάρ που θα θέλουν να αγοράσουν γη κοντά του.

«Οι Καταριανοί θα ήθελαν να χτίσουν μέχρι το καλοκαίρι, εάν έχουν την ευκαιρία. Δυστυχώς, από ό,τι φαίνεται το χτίσιμο και οι σχετικές αδειοδοτήσεις θα πάρουν περισσότερο χρόνο από ό,τι η αγορά», λέει ο κ. Κασσιανός. «Ελπίζουμε να μην απογοητευτούν και φύγουν οριστικά».