Επιστροφή στις κατοικίες του κέντρου της πόλης (με κίνητρα όπως φοροαπαλλαγές και χαμηλότοκα δάνεια) για να αντιμετωπιστούν τα γκέτο που έχουν δημιουργηθεί από την εγκατάλειψη, προαναγγέλλει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο νέος πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας, Γιάννης Πολύζος
Στόχος πλέον είναι η δημιουργία περισσότερων ελεύθερων χώρων και περιοχών πρασίνου έως το 2020 (όταν θα υπάρξει το Νέο Ρυθμιστικό) και ένα από τα «εργαλεία» που θα χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι η κλιμακωτή αύξηση- αλλά και η μείωση στις κορεσμένες περιοχές- του συντελεστή δόμησης από 10 έως 12%. Οι περιοχές στις οποίες σχεδιάζεται αλλαγή στον συντελεστή δόμησης είναι το ιστορικό κέντρο, τα δυτικά προάστια, τα Πατήσια, η Κυψέλη και το Παγκράτι.

«Το μήνυμα είναι ότι όλα δεν είναι οικοδομήσιμα και πλέον γίνεται προσπάθεια και να εξοικονομηθούν πόροι, αφού οι επεκτάσεις πρέπει να συνοδεύονται με τις απαραίτητες υποδομές και να προστατευθεί η αγροτική γη με το να μπει φρένο στις επεκτάσεις», λέει. Την ίδια ώρα ανοίγει και ο φάκελος για την ορθολογικότερη μετακίνηση- κυρίως προς τις δυτικές περιοχές- των υπηρεσιών της Δημόσιας Διοίκησης που σήμερα αναπτύσσονται κατά κύριο λόγο κατά μήκος της Κηφισίας και των Μεσογείων».

Όπως υποστηρίζει ο κ. Πολύζος, «στην Αττική υπάρχει το απαραίτητο οικιστικό απόθεμα- στην Ελλάδα αντιστοιχούν 30 τετραγωνικά μέτρα ανά άτομο, σε αντίθεση με τον μέσο όρο στην Ευρώπη όπου αντιστοιχούν λιγότερα από 20 τετραγωνικά μέτρα- και δεν χρειάζεται να επεκταθεί άλλο η πόλη σε βάρος των ελεύθερων χώρων. Έτσι, η οικοδομική δραστηριότητα μπορεί να βρει διέξοδο στην εποχή της κρίσης μέσα από τις αστικές αναπλάσεις και τις επεμβάσεις στα κτίρια».

Από την πλευρά του ο αρχιτέκτονας-δρ Πολεοδομίας, Σπύρος Τσαγκαράτος, υποστηρίζει ότι πέρα από την πραγματική αύξηση του συντελεστή δόμησης, προκειμένου να έχουμε ψηλότερα κτίρια και περισσότερους ελεύθερους χώρους, πρέπει να σταματήσει η εκτός σχεδίου δόμηση και να προχωρήσουμε ακόμα και σε γκρέμισμα οικοδομικών τετραγώνων σε πυκνοδομημένες περιοχές- όπως η Κυψέλη και το Παγκράτι- αλλά και εγκαταλελειμμένων κτιρίων. Στην Αττική τα εγκαταλελειμμένα κτίρια είναι γύρω στα 200- κυρίως παλιές βιομηχανίες στο Ηράκλειο, την Πειραιώς και τα Πατήσια.

Παρεμβάσεις λόγω κλίματος. Σύμφωνα με τον κ. Πολύζο, οι πολεοδομικές επεμβάσεις στο κέντρο και ιδίως στα δυτικά προάστια είναι πλέον επιβεβλημένες και εξ αιτίας της αλλαγής του κλίματος, αφού το φαινόμενο της θερμικής αστικής νησίδας θα επεκταθεί, με αποτέλεσμα να πληγούν οι πιο υποβαθμισμένες πολεοδομικά περιοχές- οι δήμοι της Δυτικής Αττικής και του Πειραιά ιδιαίτερα.

«Μετά τις απώλειες 70.000 στρεμμάτων στην Πάρνηθα το 2007 και 120.000 στρεμμάτων στη Βορειοανατολική Αττική το περσινό καλοκαίρι, όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν σε μια σημαντική άνοδο της μέσης θερμοκρασίας στο Λεκανοπέδιο τα επόμενα χρόνια από 2 έως 3 βαθμούς Κελσίου», σημειώνει. Και συμπληρώνει: «Έτσι είναι επιτακτική η ανάγκη για την προστασία και την αναβάθμιση των τεσσάρων περιαστικών ορεινών όγκων (Υμηττός, Πεντέλη, Πάρνηθα, Ποικίλον Όρος- Αιγάλεω) και την ανάδειξη του θαλάσσιου μετώπου της πρωτεύουσας. Σε πρώτη φάση ΣΕΦ- Βάρκιζα και σε δεύτερη η ενότητα Πειραϊκή Χερσόνησος έως τον κόλπο Ελευσίνας».

Στόχος της νέας διοίκησης του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας είναι η δημιουργία τεσσάρων διαδημοτικών μητροπολιτικών πάρκων (Πύργος Βασιλίσσης, Γουδή, Τουρκοβούνια και Ελληνικό), η προστασία και ανάδειξη τριών παραρεμάτιων περιοχών (Κηφισός, Ιλισός, Πικροδάφνη) και στις πιο πυκνοδομημένες περιοχές να δημιουργηθούν πάρκα «τσέπης», τα οποία θα συνδέονται με μεγάλους ανοιχτούς αστικούς και περιαστικούς χώρους πρασίνου, όπου θα δημιουργηθούν ποδηλατόδρομοι και θα γίνουν δενδροφυτεύσεις. Την ίδια ώρα σε άμεση προτεραιότητα είναι η προστασία της γης υψηλής παραγωγικότητας σε όλη την Αττική, όπως για παράδειγμα ελαιώνες και αμπέλια στα Μεσόγεια, με στόχο τον περιορισμό της αστικής διάχυσης.

Ελεύθεροι χώροι. Όπως αναφέρει ο υπεύθυνος του Παρατηρητηρίου για τους Ελεύθερους Χώρους της Αθήνας και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Ηλίας Γιαννίρης, συνολικά οι ελεύθεροι αδόμητοι χώροι στην Αθήνα είναι περίπου 45.000 τετραγωνικά μέτρα. Σύμφωνα με τον ίδιο «στην Αττική έχουμε από τα μικρότερα ποσοστά αστικού πρασίνου σε όλη την Ευρώπη. Περίπου 2,5 τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι από 7 έως 10 τετραγωνικά μέτρα. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που πρέπει πλέον να δούμε σοβαρά το γκρέμισμα όλων των εγκαταλελειμμένων κτιρίων, εκτός από τα διατηρητέα».

Οι περιοχές στις οποίες σχεδιάζεται αλλαγή στον συντελεστή δόμησης είναι το ιστορικό κέντρο, τα δυτικά προάστια, τα Πατήσια, η Κυψέλη και το Παγκράτι

Παράδειγμα προς μίμηση το Βερολίνο


«Η πρακτική των επεκτάσεων δοκιμάστηκε τις δεκαετίες τού ΄60 και του ΄70 στο Λονδίνο και το Παρίσι, αλλά απέτυχε. Έτσι, τα τελευταία περίπου 20 χρόνια στην Ευρώπη ξαναγυρίζουν στα κέντρα των πόλεων στα οποία έχουν γίνει σημαντικές αναπλάσεις- όπως τα doclands στο Λονδίνο και η περιοχή defence halles στο κέντρο του Παρισιού. Η νέα ευρωπαϊκή αντίληψη προβλέπει αναβάθμιση των πόλεων και αύξηση της πυκνότητας στις ήδη διαμορφωμένες περιοχές για αύξηση των ελεύθερων χώρων», σύμφωνα με τον κ. Σπύρο Τσαγκαράτο.

Το Βερολίνο. Όπως λέει στα «ΝΕΑ» ο αρχιτέκτων/μηχανικός-πολεοδόμος Φώτης Κουβέλης, που ζει και εργάζεται στο Βερολίνο, τη δεκαετία του ΄80 (1977-1987) έγινε μια τεράστια προσπάθεια αναβάθμισης κεντρικών περιοχών στην περιοχή Κρόιτσμπεργκ (από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές, που σήμερα θεωρείται in) ενώ παράλληλα αναδομήθηκαν περιοχές οι οποίες είχαν καταστραφεί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Πώς; Τέθηκε ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα 10 ετών για τους σχεδιασμούς και τις υλοποιήσεις, ενώ δημιουργήθηκε ένας ανεξάρτητος φορέας, με ταυτόχρονη παροχή κινήτρων στους ιδιοκτήτες για αναπαλαιώσεις κτιρίων.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Κουβέλη, «τίποτα δεν θα είχε γίνει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των κατοίκων. Έγιναν συνελεύσεις κατοίκων που θίγονταν από κάποια επέμβαση, συνελεύσεις ενοίκων σε ένα μόνο κτίριο το οποίο επρόκειτο να ανακαινιστεί- εν μέρει με δημόσια χρήματα- μέχρι και συνελεύσεις με αντικείμενο την πεζοδρόμηση! Έτσι, πολλές επεμβάσεις που είχαν την υποστήριξη κατοίκων μπόρεσαν να υλοποιηθούν παρά την αντίδραση κάποιου δήμου ή ακόμη και του υπουργείου».

Κλειδί το κυκλοφοριακό και η στάθμευση


«Το πρώτο στοίχημα για την επιστροφή στο κέντρο και το σταμάτημα της επέκτασης είναι να λυθεί το κυκλοφοριακό και η στάθμευση», σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχιτεκτόνων Τάκη Γεωργακόπουλο. Το δεύτερο είναι η ανανέωση του οικοδομικού πλούτου. Θεωρώ ότι είναι πιο οικονομικό να γκρεμίζεται ένα κτίριο από την αρχή παρά να προσπαθείς να κάνεις “λίφτινγκ”, δηλαδή επεμβάσεις στο εξωτερικό μέρος και ενεργειακή θωράκιση του κτιρίου».

Όπως υποστηρίζει, «αυτό μπορεί να επιτευχθεί με οικονομικά κίνητρα, όπως για παράδειγμα άτοκα δάνεια, αλλά και κίνητρα στις κατασκευάστριες εταιρείες που θα μπορούν να κτίζουν υψηλότερα κτίρια σε ορισμένα οικοδομικά τετράγωνα. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει μια αύξηση του συντελεστή δόμησης στις συγκεκριμένες περιοχές που θα απελευθερώνονται από το γκρέμισμα κτιρίων. Οι εταιρείες θα μπορούσαν, προκειμένου να κατεδαφίζουν τα κτίρια, να επιδοτούν το ενοίκιο εκείνων που πρέπει για ένα διάστημα να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους».

Έλλειψη δεδομένων.

«Δεν έχουμε συγκεκριμένη στόχευση σχετικά με το ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της Αθήνας. Και την ίδια ώρα δεν έχουμε μια πλήρη βάση δεδομένων για να δούμε πώς θα κινηθούμε», λέει ο πολεοδόμος-χωροτάκτης Φαίδωνας Γεωργιάδης. «Πρέπει να δούμε και να σκεφτούμε πώς θέλουμε να είναι η πόλη ακόμη και τον επόμενο αιώνα. Δεν είναι κάτι που… τρώμε σήμερα. Και υπάρχουν κομμάτια της πόλης για τα οποία σχεδόν κανείς δεν ασχολείται, όπως είναι για παράδειγμα ο Ελαιώνας. Εκεί θα μπορούσαμε να δούμε την αύξηση των συντελεστών δόμησης προκειμένου να έχουμε αύξηση του χώρου πρασίνου».

Τελευταία Νέα