Μία σημαντική αλλαγή που εισάγουν τα ΔΛΠ είναι στον τρόπο αντιμετώπισης της

φορολογίας εισοδήματος. H νομοθεσία στην Ελλάδα αντιμετωπίζει τον φόρο

εισοδήματος σαν μία δεδομένη και αυτονόητη εισφορά της εταιρείας προς το

Δημόσιο για τις παροχές και τις διευκολύνεις που αυτό προσφέρει. Θεωρεί ότι το

πλαίσιο λειτουργίας όλων των επιχειρήσεων είναι τόσο ρητά συνδεδεμένο με το

κοινωνικο-πολιτικό περιβάλλον, ώστε η λειτουργία τους θα ήταν αδύνατη χωρίς τη

χρήση δημοσίων αγαθών. Κατά συνέπεια και ο φόρος εισοδήματος πρέπει να

αντλείται από τη διάθεση των κερδών. Αυτό είναι λογικό και αποδεκτό ώς ένα

βαθμό. Τα ΔΛΠ όμως διατείνονται ότι οι επιχειρήσεις στο σύνολό τους

χρησιμοποιούν τα δημόσια αγαθά σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο φόρος εισοδήματος δεν

πρέπει να αντλείται από τη διάθεση των κερδών της επιχείρησης αλλά να

καταλογίζεται ως δαπάνη και να λειτουργεί αφαιρετικά προς αυτά. Συνεπώς το

συνολικό ποσό του φόρου που βαρύνει τα αποτελέσματα της χρήσης, πρέπει να

καταχωρείται ως δαπάνη στον λογαριασμό «Αποτελέσματα Χρήσης» και όχι στον

λογαριασμό «Αποτελέσματα προς Διάθεση».

H πρακτική εφαρμογή των προτύπων στην Ελλάδα απαιτεί την τροποποίηση του

Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, που πραγματοποιήθηκε αρχικά με το άρθρο 12 του

N. 3301/2004 και στη συνέχεια με τις ερμηνευτικές εγκυκλίους ΠΟΛ. 1025 και

ΠΟΛ. 1016. Το πρώτο ερώτημα που προέκυψε από την πρώτη απόπειρα εφαρμογής ήταν

αν οι επιχειρήσεις πρέπει να βγάζουν ξεχωριστά αποτελέσματα βάσει της

φορολογικής νομοθεσίας και σύμφωνα με τα ΔΛΠ. Το γεγονός ότι ο ΚΒΣ είναι

προσαρμοσμένος στο ΕΓΛΣ και η λύση της αναπροσαρμογής του στα ΔΛΠ είναι

πρακτικά αδύνατη, μας οδηγεί αναγκαστικά στη λύση της τήρησης των βιβλίων με

δύο διαφορετικές μεθόδους: α) βάσει της υπάρχουσας φορολογικής νομοθεσίας και

β) βάσει των ΔΛΠ.

Οι διαφορές αυτές ανάμεσα στη φορολογική νομοθεσία και τα ΔΛΠ υποχρεώνουν τον

επιτηδευματία που τηρεί τα βιβλία του σύμφωνα με τα ΔΛΠ, τα εξής:

1. Να συντάσσει Πίνακα Συμφωνίας Λογιστικής – Φορολογικής Βάσης (ΠΣΛΦΒ)

2. Να τηρεί Φορολογικό Μητρώο Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων

3. Να συντάσσει τους παρακάτω φορολογικούς πίνακες:

Ι. Πίνακα Φορολογικών Αποτελεσμάτων Χρήσης

ΙΙ. Πίνακα Σχηματισμού Φορολογικών Αποθεματικών

ΙΙΙ. Ανακεφαλαιωτικό Πίνακα Φορολογικών Αποθεματικών

1. Ο ΠΣΛΦΒ είναι απαραίτητος για την αποτύπωση της διαφοράς ανάμεσα στη

λογιστική και τη φορολογική αξία ενός στοιχείου. H αξία των δεδομένων που

αποτυπώνονται στον πίνακα προκύπτει από τα τηρούμενα βιβλία (Λογιστική Βάση)

και από τους κανόνες της φορολογικής νομοθεσίας (Φορολογική Βάση). H ανάγκη

αυτή πηγάζει από το γεγονός ότι στο ελληνικό φορολογικό καθεστώς το λογιστικό

κέρδος (ζημιά) μπορεί να διαφέρει από το φορολογητέο κέρδος (ζημιά). Ένα

μηχάνημα για παράδειγμα με αξία κτήσης 10.000 ευρώ έχει αποσβεστεί βάσει της

ωφέλιμης ζωής του κατά 3.000 ευρώ. H λογιστική βάση λοιπόν του παγίου ισούται

με την αναπόσβεστη αξία του, δηλαδή με 7.000 ευρώ. Αν για το μηχάνημα η

φορολογική απόσβεση 4.000 ευρώ έχει εκπέσει από τα φορολογητέα έσοδα της

τρέχουσας και των προηγούμενων χρήσεων, η φορολογική βάση του παγίου θα

ισούται με 6.000 ευρώ (αξία κτήσης 10.000 ευρώ μείον αποσβέσεις βάσει των

φορολογικών συντελεστών 4.000 ευρώ). Το ποσό των 6.000 ευρώ απεικονίζει την

έκπτωση από τα μελλοντικά φορολογητέα εισοδήματα. H διαφορά της λογιστικής από

τη φορολογική βάση (7.000 ευρώ – 6.000 ευρώ = 1.000 ευρώ) πιστώνεται στον

ΠΣΛΦΒ.

2. H αλλαγή στον τρόπο αποτίμησης των παγίων στοιχείων και η μη

αναγνώριση από την ελληνική νομοθεσία της αναπροσαρμογής της αξίας των παγίων,

λόγω αύξησης ή απομείωσης της αξίας τους, επιβάλλουν την τήρηση Φορολογικού

Μητρώου Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων. Το Φορολογικό Μητρώο είναι αθεώρητο

όπως και το Μητρώο Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων και ενημερώνεται μέχρι την

ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού. Σε αυτό καταχωρούνται μόνο τα πάγια

που διαφοροποιούνται λόγω εφαρμογής των ΔΛΠ. Οι λόγοι διαφοροποίησης φαίνονται

στον πίνακα 2. Για κάθε πάγιο η νομοθεσία επιβάλλει την απεικόνιση: της

φορολογικής του αξίας, των φορολογικών αποσβέσεων και της φορολογικής

αναπόσβεστης αξίας.

3. H τήρηση των φορολογικών πινάκων είναι ένα από τα πιο δύσκολα θέματα

στην εφαρμογή των ΔΛΠ στις ελληνικές επιχειρήσεις. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που

μας οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα. Καταρχήν, προκειμένου να γίνει εφικτή η

παρακολούθησή τους πρέπει να αναβαθμιστεί το λογιστικό πληροφοριακό σύστημα

μιας εταιρείας. Αυτό είναι προβληματικό από τη φύση του, αφενός γιατί πολλά

προγράμματα λογιστικής έχουν μείνει στάσιμα τα τελευταία χρόνια (οι εταιρείες

ανάπτυξης λογιστικών πακέτων έχουν σταματήσει την εξέλιξη και αναβάθμισή

τους), αφετέρου γιατί οι εταιρείες που χρησιμοποιούν προγράμματα ανοικτής

αρχιτεκτονικής (ERP) είναι σχετικά λίγες. Ακόμα όμως και στην περίπτωση αυτή

το κόστος της προσαρμογής των προγραμμάτων (ως επί το πλείστον υποστηρίζονται

από πολυεθνικές) θα είναι μεγάλο, ενώ θα χρειαστεί μία περίοδος αφομοίωσης των

συστημάτων αυτών από τις εταιρείες και τους χρήστες. Σε κάθε περίπτωση πάντως,

θα αυξηθεί το κόστος λειτουργίας των λογιστηρίων εξαιτίας της ανάγκης διπλής

καταχώρησης των οικονομικών γεγονότων (βάσει των ΔΛΠ και βάσει Φορολογικής

Νομοθεσίας).

H εγκύκλιος ΠΟΛ. 1025 δίνει τη δυνατότητα στον επιτηδευματία να επιλέγει έναν

από τους ακόλουθους τρόπους διπλογραφικής λογιστικής παρακολούθησης, χωρίς να

αποκλείει το ενδεχόμενο χρησιμοποίησης ενός άλλου τρόπου που θα οδηγούσε στην

τήρηση των παραπάνω φορολογικών πινάκων.

i. Τήρηση δύο αυτοτελών Λογιστικών Συστημάτων

Με τον τρόπο αυτό η εταιρεία διατηρεί δύο παράλληλα διπλογραφικά συστήματα με

χωριστό Ημερολόγιο και Καθολικό, αλλά με το ίδιο σχέδιο λογαριασμών (βάσει του

ΕΓΛΣ). Στο σύστημα αυτό θα λογιστικοποιούνται οι συναλλαγές βάσει των

δεδομένων της φορολογικής νομοθεσίας, είτε με την ίδια ημερομηνία, είτε

συγκεντρωτικά στο τέλος του μήνα, είτε στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου.

ii. Τήρηση συμπληρωματικού Λογιστικού Συστήματος

Στο σύστημα αυτό λογιστικοποιούνται οι διαφορές που έχουν αποτυπωθεί στο κύριο

λογιστικό σύστημα είτε με την ίδια ημερομηνία, είτε συγκεντρωτικά στο τέλος

του μήνα, είτε στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου. Το άθροισμα των

πρωτοβάθμιων λογαριασμών του κύριου και συμπληρωματικού συστήματος αποτελεί

την αξία κάθε πρωτοβάθμιου λογαριασμού σε φορολογική βάση που καταχωρείται

στον ΠΣΛΦΒ.

iii. Τήρηση Λογαριασμών (τάξεως) στα λογιστικά βιβλία που τηρούνται

σύμφωνα με τις αρχές και τους κανόνες των ΔΛΠ.

Οι λογαριασμοί που απαιτούνται για τη σύνταξη των πινάκων παρακολουθούνται στα

τηρούμενα λογιστικά βιβλία με βάση τις αρχές και τους κανόνες των ΔΛΠ, σε

σύστημα λογαριασμών τάξεως ή σε οποιοδήποτε άλλο σύστημα, που θα εξασφαλίζει

τη μη ανάμειξή τους με τους λογαριασμούς ουσίας των ΔΛΠ. Στην περίπτωση αυτή,

ο λογαριασμός φορολογικών αποτελεσμάτων χρήσης διαμορφώνεται από το υπόλοιπο

του λογαριασμού 86 «Αποτελέσματα Χρήσης Διεθνών Λογιστικών Προτύπων» και από

τις διαφορές που προκύπτουν από την εφαρμογή των κανόνων των ΔΛΠ και της

ελληνικής νομοθεσίας. Τέλος, ας σημειωθεί ότι το άρθρο αυτό δεν έχει σκοπό να

λύσει το φορολογικό πρόβλημα των ΔΛΠ, αλλά να βοηθήσει όχι μόνο στη

συνειδητοποίηση των προβλημάτων από την εφαρμογή των ΔΛΠ, αλλά και τις

προοπτικές που ανοίγονται από αυτήν ακριβώς τη συνειδητοποίηση.

Προτεινόμενες λύσεις

1. Σύσταση μιας επιτροπής που θα ελέγχει τη διαδικασία της εναρμόνισης.

Στις δραστηριότητές της θα περιλαμβάνεται η παροχή συμβουλών προς τις

επιχειρήσεις και η on-line ανάλυση των προτύπων και των διερμηνειών τους.

2. Αναφορικά με την τήρηση των λογιστικών συστημάτων προτείνεται η

χρησιμοποίηση ενός κύριου λογιστικού συστήματος βασισμένο στους λογαριασμούς

του ΕΓΛΣ και τήρηση των διαφορών με τα ΔΛΠ εσωλογιστικά μέσα από λογαριασμούς

ενταγμένους στο ΕΓΛΣ.

3. Επιβράδυνση της διαδικασίας εναρμόνισης των μη εισηγμένων A.E. και

ΕΠΕ, μέχρι να ολοκληρωθεί η σύγκλιση των φορολογικών κανόνων με τους

αντίστοιχους των ΔΛΠ ή τουλάχιστον μέχρι τη δημιουργία των λογαριασμών του

ΕΓΛΣ όπου θα αποτυπώνονται οι διαφορές.

4. Δημιουργία Λογαριασμών του ΕΓΛΣ στο οποίο θα αποτυπώνονται οι

φορολογικές διαφορές.

Τελευταία Νέα