Σε λίγες ημέρες (17 Δεκεμβρίου 2003) τιμούμε τα εκατό χρόνια από την

πραγματοποίηση του ονείρου του Ίκαρου. Εκατό χρόνια από την πρώτη πτήση

αεροπλάνου που έμεινε στην Ιστορία σαν επίτευγμα των αδελφών Ράιτ οι οποίοι

διδάχθηκαν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά από τα λάθη και τις αποτυχίες

των προηγούμενων.

H πρώτη πτήση μετέτρεψε δραματικά τον χώρο και τον χρόνο, κάνοντας τον γύρο

της γης υπόθεση ωρών και ανοίγοντας διαδρόμους πάνω από βουνά και θάλασσες με

τρόπο που κανένα μέσο μέχρι τότε δεν είχε καταφέρει. Προσέφερε στην

ανθρωπότητα ένα επαναστατικό μεταφορικό μέσο αλλά και ένα πανίσχυρο όπλο που

μπορεί να σκορπίσει τον τρόμο και τον θάνατο. H ιστορία της πτήσης είναι

γνωστή. Λιγότερο γνωστή όμως είναι η ιστορία της αεροπορίας στην Ελλάδα.

Το 1912 ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος, γιος του Έλληνα πρεσβευτή στην Πετρούπολη,

με σπουδές Μηχανικής και Ηλεκτρολογίας στη Γερμανία, γοητευμένος από το

αεροπλάνο και αφού απέκτησε δίπλωμα αεροπόρου στην περίφημη σχολή Μπλεριό της

Γαλλίας, ήλθε στην Ελλάδα, έχοντας στις… αποσκευές του ένα μονοπλάνο τύπου

Νιούπορτ με κινητήρα των 50 ίππων! Για να είμαστε ακριβείς, είχε τα σχέδια, τα

ξύλα, το πανί και τη μηχανή, μιας και τα αεροπλάνα τότε ήταν κυριολεκτικά

συναρμολογούμενα όπως σήμερα τα ανάλογα παιχνίδια. Άλλωστε, για τους

περισσοτέρους δεν ήταν παρά ένα παιχνίδι για μεγάλα παιδιά, επικίνδυνο

μάλιστα! Για κάποιους άλλους όμως ήταν ένα βήμα προς το μέλλον. Όταν ο τότε

πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος πληροφορήθηκε για το «παιχνίδι» του

Αργυρόπουλου ζήτησε να μεταφερθεί στους στρατώνες του Μηχανικού στο Ρουφ, όπου

και συναρμολογήθηκε με τη βοήθεια των στρατιωτών της μονάδος. Το αεροπλάνο

σύρθηκε στον τόπο απογειώσεως με τη βοήθεια του αδελφού του αεροπόρου

Αλέξανδρου Αργυρόπουλου, του ανθυπολοχαγού Μηχανικού Λεώλη και πολλών

στρατιωτών.

Στις 8.10 το αεροπλάνο απογειώθηκε και ο Αργυρόπουλος έγραψε με χρυσά γράμματα

το όνομά του στην Ιστορία, ως ο πρώτος Έλληνας αεροπόρος που με ελληνικό

αεροπλάνο πέταξε στον ουρανό της πατρίδας μας. H πτήση του ήταν απόλυτα

πετυχημένη και διήρκεσε 16 λεπτά, διαγράφοντας κύκλους πάνω από την περιοχή

του Ρουφ και του Θησείου σε ύψος περίπου 300 μέτρων. Το πλήθος ήταν

κατενθουσιασμένο και ξέσπασε σε ζητωκραυγές. Το αεροπλάνο προσγειώθηκε και

επακολούθησε μία δεύτερη πτήση σε ύψος 60 έως 80 μέτρων πάνω από τον χώρο του

πρόχειρου αεροδρομίου διαρκείας περίπου 4 ½ λεπτών με επιβάτη τον ίδιο τον

Ελευθέριο Βενιζέλο!

Για τους περισσοτέρους, το αεροπλάνο και αυτή η πρώτη πτήση ήταν ένα αθλητικό

γεγονός που οφειλόταν στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Για τον διορατικό πρωθυπουργό

ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Ήταν το «όπλον των αδυνάτων», όπως επισήμανε στις

δηλώσεις του την επόμενη ημέρα. «Το αεροπλάνο ενδείκνυται ως το όπλον των

αδυνάτων. H ριψοκίνδυνος μάλιστα φύσις του Έλληνος θα καταστήσει τούτο λαμπρόν

εν πολέμω όπλον, μέλλον να προσφέρει μεγάλας υπηρεσίας». Δεν πέρασαν παρά

λίγοι μήνες και η Ελλάδα πραγματοποιεί τις πρώτες στην Ευρώπη αεροπορικές

επιχειρήσεις αναγνώρισης και βομβαρδισμού και την πρώτη στον κόσμο αεροναυτική

επιχείρηση όταν στις 24 Ιανουαρίου 1913 ο Τίμος Μωραϊτίνης διείσδυσε με

υδροπλάνο βαθιά στα Δαρδανέλλια.

Δεν υπάρχει καλύτερη εικόνα για να περιγράψει εκείνη την εποχή από τις

ζωγραφιές του Θεόφιλου με το υδροπλάνο να πετά πάνω από τη Μυτιλήνη…

Πέρασαν χρόνια από τότε κι αυτές είναι πια ιστορίες του παππού. Και τα

σημερινά παιδιά ψάχνουν να βρουν τον δικό τους Αργυρόπουλο, Μωραϊτίνη και

Βενιζέλο. Και το σύγχρονο όπλο των αδυνάτων. Για να μειώσουν τις αποστάσεις

και να καλύψουν τις καθυστερήσεις. Στην εποχή της κοινωνίας της γνώσης είναι

όπλο γνώσης. Επιτρέπει στους μαθητές την πρόσβαση στη μεγάλη παγκόσμια

βιβλιοθήκη και στους επιχειρηματίες την πρόσβαση στην παγκόσμια αγορά. Είκοσι

τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, τριακόσιες εξήντα έξι ημέρες τον χρόνο. Όπως

το 1900 κανείς κοιτώντας τον ουρανό δεν μπορούσε να φανταστεί αεροδιαδρόμους,

ραντάρ και FIR, έτσι και τώρα δύσκολα μπορεί να σχηματίσει την εικόνα του

δικτυωμένου πλανήτη του 21ου αιώνα. Υπάρχει βέβαια μια σημαντική διαφορά: δεν

χρειάζεται να σπουδάσει υπολογιστές στο Παρίσι και να τους μεταφέρει

ασυναρμολόγητους στις αποσκευές του, ούτε βέβαια τη βοήθεια του Μηχανικού για

να συνδεθεί με το Ίντερνετ. Είναι διαθέσιμα, λίγο ακριβά, αλλά είναι εδώ και

είναι δυνατόν να φθηνύνουν.

Ο Γιάννης Γιανναράκης είναι διευθυντής της δικτυακής πύλης in.gr

Στέφανος Κρίκκης, Εύη Ελευθεριάδου