Ο «Μεγάλος Αδελφός» αποφασίζει

Οι «έξυπνες» βόμβες ­ των ηλιθίων εγκεφάλων που καταστρέφουν σήμερα τη Νέα

Γιουγκοσλαβία ­ δεν πλήττουν μόνο την οικονομική δομή και τη στρατιωτική ισχύ

της χώρας, σωρεύοντας εκατόμβες αθώων θυμάτων που το μόνο τους έγκλημα είναι η

θέλησή τους να ζήσουν με ειρήνη και αξιοπρέπεια…

Ακρωτηριάζουν τη Δημοκρατία, περιφρονούν τον πολιτισμό και την ιστορική μνήμη

των λαών, ακυρώνουν τις ελπίδες που γεννά η είσοδος στον νέο αιώνα. Η

βαρβαρότητα, που εκδηλώνεται στο πολιτικο-στρατιωτικό επίπεδο, έχει ως στόχο

να αφανίσει λαούς, να ξαναχαράξει τα σύνορα της Ευρώπης ­ προς Ανατολάς και

προς Νότον ­ και να αναδείξει σε κεντρικό νόημα της μετα-νεωτερικότητας το

μήνυμα ότι οι λαοί οφείλουν να υποταχθούν στην απόλυτη βούληση του Μεγάλου

Αδελφού ­ των ΗΠΑ ­ που δικαιούται πλέον να αποφασίζει για το παρόν και το

μέλλον τους.

Όμως αυτή η πολιτικο-στρατιωτική βαρβαρότητα δεν εμφανίσθηκε «εξ ουρανού».

Προηγήθηκε η οικονομικο-κοινωνική βαρβαρότητα του μοντέλου της ασύδοτης αγοράς

και του ανηλεούς ανταγωνισμού, που εδώ και δύο τουλάχιστον δεκαετίες

προετοιμάζει συστηματικά το έδαφος… Γιατί πρώτα πρέπει να υπονομευθούν και

να διασυρθούν οι ανθρώπινες και κοινωνικές αξίες, να καταργηθεί ο σεβασμός

στην ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια, ώστε να κυριαρχήσει η «μονόδρομη σκέψη»

που αντιμετωπίζει τα άτομα σαν οικονομικές μονάδες, οι οποίες δρουν με

μοναδικό κριτήριο το κέρδος και την εξόντωση του συνανθρώπου-ανταγωνιστή.

Ο «ζωτικός χώρος» του Χίτλερ

Αυτός ο οικονομιστικός εκβαρβαρισμός θεσμοποιείται, νομιμοποιείται και

επικρατεί σήμερα στο πολιτικο-στρατιωτικό επίπεδο. Προτάσσοντας ως κύριες

αξίες την ισχύ (power) και την άνευ όρων κυριαρχία της, η μόνη υπερδύναμη

μπορεί να ερμηνεύει τη βούληση των λαών και των πολιτών, να καθορίζει τα

σύνορα και τις ηγεσίες των κρατών, να οδηγεί τις ιστορικές εξελίξεις σύμφωνα

με τα δικά της συμφέροντα. Ο «ζωτικός χώρος» που ζητούσε ο Χίτλερ,

προσλαμβάνει σήμερα παγκόσμιες διαστάσεις… Αποτελεί τη στρατιωτικο-πολεμική

όψη της «παγκοσμιοποίησης»… αφού το «μακρύ χέρι» του Μεγάλου Αδελφού πρέπει

να φθάνει παντού…

Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και του διπολισμού συνοδεύθηκε από την ψευδαίσθηση

ότι θα οδηγηθούμε σ’ ένα πλουραλιστικό-πολυκεντρικό πρότυπο, ικανό να

διασφαλίσει την ισότιμη συνεργασία και την αυτονομία των ισχυρών

οικονομικο-πολιτικών δυνάμεων (ΗΠΑ, Ευρωπαϊκής Ένωσης, Άπω Ανατολής) σ’ ένα

καθεστώς ειρηνικής συνύπαρξης.

Σήμερα όμως αποκαλύπτεται ότι οικοδομήθηκε μια αυστηρά ιεραρχική πυραμίδα

ισχύος και κυριαρχίας, στην κορυφή της οποίας βρίσκονται οι ΗΠΑ διεκδικώντας

την αναγνώριση μιας άνευ όρων ηγεμονίας από τους υποτελείς εταίρους.

Οι τραγικές εξελίξεις, τις οποίες σήμερα βιώνουμε, αποτελούν εκφράσεις αυτού

του αυταρχικά δομημένου προτύπου. Δεν πρόκειται συνεπώς για την αυθαίρετη

βούληση του προέδρου των ΗΠΑ ούτε για κάποιους άβουλους Ευρωπαίους ηγέτες που

έχασαν «αγεληδόν» την προσωπικότητά τους και ξέχασαν αιφνιδίως τι εκπροσωπούν.

Γιατί άλλωστε αυτός ο τύπος της αυταρχικής «δημοκρατίας», της άνευ όρων

κυριαρχίας, προϋποθέτει ως κυβερνήτες απρόσωπα κατασκευάσματα-διαχειριστές,

τους οποίους παράγουν και «εμφυτεύουν» στους κυβερνητικούς θώκους οι

μηχανισμοί κυριαρχίας.

Απέναντι σ’ αυτό το μοντέλο της ωμής βίας η Ιστορία, οι ιστορικοί πολιτισμοί,

δεν έχουν αξία και νόημα. Δεν αποτελούν ερμηνευτική βάση για την κατανόηση του

παρόντος και τη χάραξη του μέλλοντος των ανθρώπινων κοινωνιών.

Η βία και η επιβολή, ο πόλεμος, έχουν μόνο παρόν. Γιατί με την αναγωγή τους

στην ιστορική μνήμη των λαών αυτόματα ακυρώνονται. Πώς μπορεί στ’ αλήθεια να

κατανοήσει η προσφάτως συγκροτηθείσα ­ σύμφωνα με τα ιστορικά μέτρα ­ κοινωνία

των ΗΠΑ τον ιστορικό πολιτισμό της Ευρωπαϊκής Ηπείρου που αριθμεί χιλιετίες;

Πώς μπορεί άραγε μια κοινωνία, της οποίας το αξιακό πρότυπο εκφράζεται από τον

θείο Σκρουτζ και τον καουμπόι/σερίφη, να συλλάβει έναν ιστορικό πολιτισμό

εκφράσεις του οποίου υπήρξαν ο Αριστοτέλης, ο Καντ, ο Μαρξ, ο Ρουσό, ο Μιχαήλ

Άγγελος, ο Ρήγας Φεραίος;

Υπάρχει πράγματι σύγκρουση πολιτισμών: ταα όρια της αντιπαράθεσης όμως δεν

είναι αυτά που προσδιορίζει η θεωρία του Huntington… Θα πρέπει να τα

αναζητήσουμε στη σύγκρουση μεταξύ δημοκρατίας και βίαιης επιβολής, μεταξύ

ιστορικής μνήμης και άχρονου παρόντος, μεταξύ της συνύπαρξης και της ανοχής

των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και του βίαιου χωρισμού των, τον οποίο

επιβάλλει η αμφίστομη μάχαιρα του σύγχρονου Προκρούστη, που τεμαχίζει σήμερα

τη Βαλκανική όπως την τούρτα των γενεθλίων του ΝΑΤΟ…

Ο Μεγάλος Αδελφός επιβάλλει το δικό του πλανητικό «δίκαιο». Ευτελίζει και

καταργεί τα διεθνή νόμιμα και τους διεθνείς οργανισμούς και θεωρητικοποιεί το

πρόβλημα των «δικαιωμάτων», προκειμένου να επιτεθεί κατά της έννοιας του

κράτους-έθνους και της νόμιμης κυριαρχίας του. Το πώς θα εφαρμόζονται και ποιο

θα είναι το περιεχόμενο των δικαιωμάτων αυτών δεν δικαιούνται πια να το

αποφασίζουν οι λαοί και οι νόμιμες ηγεσίες τους. Σκέπτεται και δρα γι’ αυτούς

ο Μεγάλος ­ των ΗΠΑ ­ Αδελφός…

Ας προσέξουμε: το ιστορικό δράμα που ζούμε στον περίγυρό μας δεν αποτελεί ένα

απλό προϊόν φιλοδοξιών, έπαρσης ή εσφαλμένων εκτιμήσεων των ΗΠΑ και ορισμένων

ευρωπαϊκών ηγεσιών. Πρόκειται για τη «μακέτα» ενός νέου προτύπου που

οικοδομείται ταχύτατα. Για ένα συγκροτημένο νεο-βαρβαρισμό που θέλει να

οργανώσει την οικονομία, την κοινωνία, τα έθνη και τις ενώσεις των, στα

πρότυπα ενός αυταρχικού μοντέλου στην κορυφή του οποίου ο Ηγεμόνας θα

αποφασίζει για τη μοίρα, αλλά και τον ίδιο τον τρόπο σκέψης των υπηκόων του…

Η Ευρώπη έχει ελάχιστο χρονικό περιθώριο να σκεφθεί, να αποφασίσει, να πράξει.

Άλλως, πριν εισέλθουμε στον 21ο αιώνα, φαίνεται ότι θα «ξαναπεράσουμε» από τον

19ο και τον 20ό…

Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.