Αναζήτηση
|
|
Το πολυσυζητημένο και για κάποιους «δυσανάγνωστο» «μήνυμα» των δημοτικών
και νομαρχιακών εκλογών δεν περιέχει, βεβαίως, κανένα μυστήριο. Γιατί δεν
αποτελεί παρά ένα «ενσταντανέ» μιας αργόσυρτης πορείας φθοράς που ακολουθεί το
ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια.
ΤΟ ΠΑΣΟΚ δεν «οδηγεί» πλέον την Ιστορία. Αντίθετα, η «ιστορία» και
συγκεκριμένα το μονεταριστικό οικονομικό πρότυπο που εφαρμόζεται στην πράξη
διαμορφώνει και «αφομοιώνει» το ίδιο το ΠΑΣΟΚ. Το άλλοτε κραταιό,
πολιτικο-ιδεολογικά, λαϊκό Κίνημα ενσωματώνεται σταδιακά στο διαχειριστικό-
κρατικιστικό πρότυπο μιας νεο-κλασικής οικονομικής στρατηγικής.
Ποιος είναι άραγε ο εθνικός μας στόχος; Η ένταξη στην ΟΝΕ ή η συνοχή και η
πρόοδος της ελληνικής κοινωνίας; Φαίνεται ότι κάποιοι δεν μπορούν ή το
χειρότερο δεν θέλουν να ξεχωρίσουν τις στρατηγικές επιλογές από κάποια
ενδιάμεσα βήματα.
Σήμερα, στην πράξη ολόκληρη η κοινωνικο-οικονομική δομή εντάσσεται στον
«στόχο» της ΟΝΕ και όλοι οι επιμέρους «χώροι» και θεσμοί της οικονομίας και
της κοινωνίας, η ίδια η πολιτική, μετατρέπονται σε «μέσα», σε «εργαλεία», που
τίθενται στην υπηρεσία του ύπατου αυτού «εθνικού σκοπού».
Σ’ αυτή τη διαδικασία εντάσσεται και το ίδιο το ΠΑΣΟΚ, ως πολιτικός θεσμός,
είτε το συνειδητοποιούν τα ηγετικά του στελέχη είτε όχι. Αποβαίνει ένα
«μέσον», ένας κοινωνικο-πολιτικός θεσμός προς «ανάλωση», προκειμένου να
οδηγηθεί στο πέρας της η σκληρή οικονομική στρατηγική.
«ΠΡΟΪΟΝ»
Όταν φθάσει στην άλλη «όχθη» αυτής της επώδυνης διαδρομής, το ΠΑΣΟΚ δεν θα
αποτελεί πολιτικο-ιδεολογικά και κοινωνικά παρά μία δευτερεύουσα «εκδοχή»
της φυσιογνωμίας του και των κοινωνικών του αναφορών.
Το «νέο» ΠΑΣΟΚ ή ακριβέστερα το «μετα-ΠΑΣΟΚ» δεν θα προκύψει από τις αποφάσεις
των συνόδων και των συνεδρίων του. Θα αποτελέσει το ιστορικό «προϊόν» των
μηχανισμών της αγοράς, δηλαδή της αυστηρής μονεταριστικής πολιτικής στην οποία
έχει «ενταχθεί» και την οποία βέβαια δεν κατευθύνει ούτε ελέγχει.
Μέσα σ’ αυτή την ιστορικά κυρίαρχη διαδικασία το ΠΑΣΟΚ, με τον δικό του τρόπο,
«ιδιωτικοποιείται» πολύπλευρα.
Εισάγει κατ’ αρχήν και αναπαράγει αυτούσια ιδεολογικά στοιχεία που
χαρακτηρίζουν το φιλελεύθερο συντηρητικό πρότυπο (επιλεκτικά κοινωνικά
δικαιώματα, ηγετικός ρόλος μεσαίων στρωμάτων, μακροοικονομία έναντι πλέγματος
αναπτυξιακών πολιτικών κ.λπ.) προβάλλοντάς τα ως ιδεολογικούς «φάρους» του
«νεωτερικού» προτύπου του εκσυγχρονισμού.
Κατά δεύτερον, η εφαρμογή του αυστηρού μονεταριστικού προτύπου ισχυροποιεί
αντικειμενικά τις δυνάμεις του μεταπρατισμού και του ανταγωνισμού που
διεκδικούν «ζωτικό χώρο» στο πεδίο των αποφάσεων της εκτελεστικής εξουσίας.
Δίπλα στην «επίσημη» πολιτική εξουσία αναδύεται και συνυπάρχει μια, ισχυρή
πλέον, ιδιωτική «πολιτική» εξουσία… Γεγονός που έχει σοβαρές συνέπειες για
τη δημοκρατία και τον ιστορικό ρόλο των κομμάτων.
ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ
Η αφομοίωση και ενσωμάτωση του ΠΑΣΟΚ στο μονεταριστικό οικονομικό πρότυπο έχει
ως συνέπεια όχι μόνο την εκλογική του συρρίκνωση, αλλά την πολιτικο-ιδεολογική
αποδέσμευση των κοινωνικών ομάδων και στρωμάτων από το πρότυπο που τα
εξέφρασε. Σε τελική ανάλυση, αν κάποιες τάξεις αποδεχθούν την «οικονομική
λογική» του αυστηρού οικονομικού προτύπου, θα προτιμήσουν την αυθεντική
πολιτική του εκδοχή, δηλαδή τη Ν.Δ. και όχι την «ιμιτασιόν» έκδοση του ΠΑΣΟΚ…
Αυτή ακριβώς η κοινωνική αποδέσμευση και αποστασιοποίηση είναι η γενεσιουργός
αιτία των αντιθέσεων που υπάρχουν στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Πρώτα χάνεται η
εμπιστοσύνη και η αλληλεγγύη της κοινωνίας προς ένα κόμμα και στη συνέχεια
ως επακόλουθο χάνεται η εσωτερική αλληλεγγύη των στελεχών του. Γι’ αυτό και
εκδηλώθηκε ο πανικός ορισμένων στελεχών του κυβερνητικού κόμματος που
έσπευσαν, από την επόμενη της ήττας των εκλογών, να προτείνουν «συμμαχικές
κυβερνήσεις» προκειμένου να διατηρήσουν κυβερνητικές καρέκλες, έστω και ψάθινες…
ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΚΚΡΕΜΕΣ
Χάνοντας σταδιακά την ηγεμονική του παρουσία στον μεσαίο «χώρο» (κι όχι στα
«μεσαία» στρώματα) του πολιτικού φάσματος το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να διαμορφώνει
έναν τύπο «πολιτικού εκκρεμούς» που κινείται μεταξύ κεντροαριστεράς και
κεντροδεξιάς τροχιάς, χωρίς όμως να διαμορφώνει «ευσταθείς ισορροπίες» στο
κοινωνικό σώμα που απαιτεί ένα άλλο πρότυπο ανάπτυξης, ικανό να διασφαλίσει
την κοινωνική συνοχή, το δικαίωμα στην εργασία, την κοινωνική ασφάλεια.
Η ίδια η μακροοικονομική διαχειριστική πολιτική, εφαρμοζόμενη ως στρατηγική,
δεν μπορεί να αποδεχθεί και να ικανοποιήσει αυτά τα ουσιαστικά αιτήματα.
Κινείται στο ομιχλώδες τοπίο της δια-ταξικής συναίνεσης και αναζητεί τα
«μεσοστρώματα» δηλαδή τα εν δυνάμει στρώματα της αγοράς, του μεταπρατισμού,
του χρηματιστηρίου ως την «ατμομηχανή» που θα οδηγήσει στον τελικό «σταθμό»
της ΟΝΕ…
Όσο το «νεωτερικό» ΠΑΣΟΚ θα αναζητεί «ισοπεδωμένες» κοινωνικές αναφορές και
κεντροδεξιά ή κεντροαριστερά πολιτικά «σωσίβια», αντί να διαμορφώνει μια
αυθεντική σχέση με την κοινωνική του βάση, τόσο πιο έντονα θα συνθλίβεται
μεταξύ σφύρας και άκμονος και θα «λεηλατείται» και προς τις δύο κατευθύνσεις
του πολιτικού φάσματος.
Γιατί αυτή τελικά κινδυνεύει να είναι η κατάληξη ενός πολιτικού φορέα που ενώ
εισέβαλε στην Ιστορία ως «υπερήφανο άτι», κερδίζοντας την αγάπη και την
εκτίμηση ενός ολόκληρου λαού, μεταμορφώνεται σταδιακά σε «αγρίμι της αγοράς»
που γεννά τη δυσπιστία και τον φόβο…
Ο Μενέλαος Γκίβαλος είναι λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
