Τον Μάρτιο του 1990, υπουργός Οικονομικών στην οικουμενική κυβέρνηση του Ξ. Ζολώτα ήταν ο Γεώργιος Αγαπητός. Σχεδόν δύο μήνες έμεινε στο υπουργείο Οικονομικών – από τις 13 Φεβρουαρίου έως τις 11 Απριλίου – αλλά μια διάταξη νόμου η οποία φέρει την υπογραφή του έμελλε να μακροημερεύσει, αφού κανένας από τους διαδόχους του δεν φρόντισε να την αλλάξει μέχρι σήμερα.

Είναι η διάταξη που αποτελεί έναν από τους σύγχρονους εφιάλτες των φορολογουμένων με ληξιπρόθεσμα χρέη, καθώς προβλέπει ποινικές κυρώσεις, με Αυτόφωρο και φυλακή, για όσους έχουν καθυστερήσει πάνω από δύο μήνες να πληρώσουν φορολογικές οφειλές ή δεν έχουν πληρώσει τρεις συνεχόμενες δόσεις χρεών τους στην Εφορία.

Ορισμένοι μπορεί να είναι καραμπινάτοι φοροφυγάδες και εκεί η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών όχι μόνο δεν προτίθεται να μειώσει τις ποινές, αλλά εξετάζει το ενδεχόμενο να τις κάνει ακόμα αυστηρότερες. Οσοι όμως είναι οικονομικά αδύναμοι;

ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. «Πουθενά στην ΕΕ δεν υπάρχει ως διακριτό έγκλημα η μη καταβολή χρεών και επομένως δεν προβλέπεται ποινική δίωξη» αναφέρει στα «ΝΕΑ» έγκριτος νομικός. Υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, από την πλευρά του, τονίζει ότι τίθεται πλέον με σαφήνεια «ζήτημα ευθυγράμμισης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία».

Το θέμα αποτελεί συναρμοδιότητα των υπουργείων Οικονομικών και Δικαιοσύνης και η διευθέτησή του θα περιληφθεί σε νομοσχέδιο το οποίο σχεδιάζεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Σεπτέμβριο.

Περιθώριο αναβολών δεν υπάρχει καθώς αποτελεί μία από τις μνημονιακές δεσμεύσεις και η τρόικα πιέζει για ριζικό επανακαθορισμό των ποινών από τις μικρές φορολογικές παραβάσεις έως τα εγκλήματα φοροδιαφυγής.

Αν δεν υπάρξουν αλλαγές, καθώς πλήρης συμφωνία με την τρόικα ακόμα δεν έχει επέλθει, από τον επόμενο μήνα όσοι χρωστούν στην Εφορία, χωρίς όμως να βαρύνονται με πράξεις φοροδιαφυγής, θα μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι ως προς το ενδεχόμενο σύλληψής τους. Θα συνεχίσουν βέβαια να απειλούνται με κατασχέσεις κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων τους (με βάση τις νέες διατάξεις για το ακατάσχετο των 1.500 ευρώ μισθών, συντάξεων ή ενός καταθετικού λογαριασμού), αλλά δεν θα κινδυνεύουν με Αυτόφωρο. Οι αλλαγές που σχεδιάζονται είναι ευρύτερες. «Χρειάζεται πιο ορθολογική διαφοροποίηση των ποινών, μια πιο αναλογική κλιμάκωση» τονίζει στέλεχος που εμπλέκεται στη διαδικασία των αλλαγών.

ΠΙΕΖΕΙ Η ΤΡΟΪΚΑ. Το φόντο των αλλαγών δίνει η τελευταία συμφωνία με την τρόικα. Προβλέπει αρχικά την εκπόνηση αναλυτικής μελέτης με τις προβλεπόμενες διοικητικές και ποινικές κυρώσεις για φοροδιαφυγή και διαφθορά, προκειμένου να είναι σαφές τι ακριβώς προβλέπει ο νόμος. Αν επιχειρήσει κάποιος σήμερα να βρει τι ισχύει κατά περίπτωση χωρίς να ανατρέξει σε κάποιο λογιστικό κόμβο με κωδικοποίηση των διαφόρων αλλαγών, το πιθανότερο είναι ότι θα χαθεί σε διάσπαρτες διατάξεις. Η μελέτη αυτή σχεδόν έχει ολοκληρωθεί.

Αφού ξεκαθαρίσει το σκηνικό, θα αρχίσουν οι διορθώσεις στον κορμό του Νόμου 2523/1997, που αφορά «Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στη φορολογική νομοθεσία», τον οποίο υπογράφουν μεταξύ των άλλων οι τότε υπουργοί Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου και Δικαιοσύνης Ευ. Γιαννόπουλος. Ο νόμος αυτός με διάφορες παρεμβάσεις εξακολουθεί να αποτελεί τον κορμό της νομοθεσίας όσον αφορά τις κυρώσεις για φορολογικές παραβάσεις.

ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ. Η ιστορία πηγαίνει όμως πολύ πιο πίσω. Ο Νόμος 2523, το 1997, στο επίμαχο σημείο των ποινικών κυρώσεων για όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη δεν κάνει τίποτα περισσότερο από το να αλλάζει ελαφρώς τα όρια που προέβλεπε ο Νόμος 1882/1990 στο άρθρο 25.

Μετά τις αλλαγές του 1997, οι τέσσερις μήνες φυλάκιση για όσους χρωστούν περισσότερα από 100.000 δραχμές – το όριο του 1990 – παραμένουν, αλλά η ληξιπρόθεσμη οφειλή διευρύνεται σε ένα εκατομμύριο δραχμές και ανάλογα προσαρμόζονται και τα υπόλοιπα κατώφλια οφειλών. Ποινή φυλάκισης ενός έτους προβλέπεται, το 1997, για όσους έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη 4,5 εκατ. δραχμές και πάνω (από 1,5 εκατ. ευρώ που προέβλεπε ο νόμος του 1990).

Τα χρόνια που μεσολάβησαν έως σήμερα, το συγκεκριμένο άρθρο (μιλάμε ακόμα για το άρθρο 23 του Νόμου 2523) τροποποιήθηκε ελάχιστα. Αλλαξαν οι δραχμές σε ευρώ. Εγινε και μια στρογγυλοποίηση προς… όφελος του οφειλέτη.

Τα 4,5 εκατ. δραχμές έγιναν 14.000 ευρώ. Οι ποινές φυλάκισης όμως αρχίζουν από τα χαμηλά: για χρέη ληξιπρόθεσμα άνω των 3.000 ευρώ. Σήμερα 3.000 ευρώ μπορεί να οφείλει με χαρακτηριστική… άνεση οποιοσδήποτε φορολογούμενος ακόμα και αν εργάζεται (ακόμα), ακόμα και αν η επιχείρηση στην οποία απασχολείται καταβάλλει τις αποδοχές σχεδόν στην ώρα τους.

Είναι σαφές στους κόλπους του υπουργείου Οικονομικών αλλά και της τρόικας ότι ο νόμος πρέπει να αλλάξει. Και η κατεύθυνση δεν είναι άλλη από την κατάργηση του Αυτοφώρου για όσους διέπραξαν το αδίκημα να μην μπορούν να πληρώσουν, εξαιτίας οικονομικής αδυναμίας, τους φόρους που τους έπεσαν στο κεφάλι τα χρόνια της αδυσώπητης κρίσης.

Συλλήψεις από την Οικονομική Αστυνομία

2012

1.758 άτοµα συνελήφθησαν για χρέη €2,117 δισ.

2013

3.072 συλλήψεις για οφειλές €9,947 δισ.

2014 (α’ εξάμηνο)

717 συλλήψεις για οφειλές € 480,285 εκατ.

Τελευταία Νέα