Η κατανάλωση των μικροσνάκ, που συνήθως έχουν σαν βάση το αλάτι, τη ζάχαρη ή τη σοκολάτα, θεωρείται βασικό συστατικό των περισσότερων διατροφικών προσεγγίσεων για μείωση του σωματικού βάρους και συνιστάται από τους περισσοτέρους διαιτολόγους.

Θεωρείται μάλιστα ότι η κατανάλωση αυτών των μικροσνάκ αντισταθμίζεται από το ακολουθούμενο υγιεινό και προσεγμένο γεύμα.

Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει το ακριβώς αντίθετο, ότι δηλαδή ακόμα και ένα μόνο ανθυγιεινό σνακ την ημέρα είναι αρκετό για να απορρυθμίσει την αρτηριακή πίεση, τα επίπεδα της χοληστερόλης και το σάκχαρο.

Αυτό είναι πιο αληθές όσο αυξάνει η ποσότητα και η συχνότητα χρήσης των ανθυγιεινών σνακ.

Η κατανάλωση των σνακ αμφίβολης ποιότητας αποβλέπει  κυρίως στην προσδοκώμενη «ενέργεια» και στην «καλή μνήμη» που αποδίδεται στη σοκολάτα.

Αντίθετα, όσοι καταναλώνουν καλής ποιότητας σνακ όπως ξηρούς καρπούς και φρούτα έχουν καλύτερη μεταβολική υγεία, πιο ισορροπημένο βάρος και μειωμένο αίσθημα πείνας, γεγονός πολύ σημαντικό αν αναλογιστεί κανείς ότι περίπου το 24% της ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης προέρχεται από σνακ.

Τα ανωτέρω επιβεβαιώθηκαν και από πρόσφατη μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία παρακολούθησε τις συνήθειες κατανάλωσης σνακ 854 συμμετεχόντων με μέσο όρο ηλικίας τα 46 έτη. Το 95% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι «τσιμπολογά» μεταξύ των κύριων γευμάτων, με το 47% να καταναλώνει δύο σνακ ημερησίως και το 29% περισσότερα από δύο, ενώ το 26% ανέφερε ότι κατανάλωνε υγιεινά κύρια γεύματα, αλλά σνακ κακής ποιότητας (όπως γλυκά και πολύ επεξεργασμένες τροφές).

Τέτοια σνακ συσχετίστηκαν με υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος, σπλαχνικό λίπος και αυξημένα τριγλυκερίδια μετά τα γεύματα, επιβεβαιώνοντας ότι αυτή η μικρή παρασπονδία όχι μόνο αναιρούσε τα οφέλη των υγιεινών γευμάτων, αλλά είχε αρνητική επίδραση και σε μεταβολικούς δείκτες όπως το σάκχαρο και τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, αυξάνοντας τον κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια, καρδιακά επεισόδια με συνοδό παχυσαρκία.

Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι σημαντικό ρόλο παίζει και το πότε καταναλώνονται τα σνακ, με τη δυσμενέστερη επίδραση όταν λαμβάνονται μετά τις 9 το βράδυ.

Συμπερασματικά, η διατροφή είναι περίπλοκη υπόθεση. Η αναντιστοιχία μεταξύ καλής ποιότητας γευμάτων και ανθυγιεινών σνακ έχει ως αποτέλεσμα να αναιρούνται τα θρεπτικά οφέλη του γεύματος, αφήνοντας το άτομο εκτεθειμένο όχι μόνο στις «ένοχες απολαύσεις» του αλλά και στους συνοδούς καρδιαγγειακούς κινδύνους που ελλοχεύουν.

Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Αθηνών