Ο θεμελιωτής της σύγχρονης κοινωνιολογίας

Εφυγε χθες από τη ζωή, σε ηλικία 97 ετών, ο Αλέν Τουρέν, μία από τις πιο γνωστές και σημαντικές μορφές της γαλλικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας κοινωνιολογίας, με σοβαρή συνεισφορά τόσο σε κοινωνικά κινήματα της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής όσο και στην πολιτική σκέψη της σύγχρονης εποχής. Την ανακοίνωση έκανε η κόρη του, Μαρισόλ, η οποία διετέλεσε υπουργός Υγείας και Κοινωνικών Υποθέσεων της Γαλλίας την περίοδο 2012-17, επί προεδρίας του Σοσιαλιστή Φρανσουά Ολάντ.

«Από τα πρώτα χρόνια της εργασίας του στα εργοστάσια αυτοκινήτων της Renault μέχρι τις πιο πρόσφατες μελέτες του για τις μεταμορφώσεις του κερδοσκοπικού καπιταλισμού, αυτός ο ενθουσιώδης ταξιδευτής δεν σταμάτησε ποτέ να παρατηρεί το πραγματικό κοινωνικό γίγνεσθαι, τις σημαντικές μεταλλάξεις του, τις νέες διαχωριστικές γραμμές, όπως επίσης και τις πηγές της αγανάκτησης», σημειώνει η εφημερίδα «Le Monde», παραπέμποντας σε μια δήλωση του ίδιου του Τουρέν: «Αυτό που με ενδιαφέρει, αυτό που προσπαθώ πάντα να φέρω στο φως, είναι οι συγκρούσεις». Είναι γνωστό, άλλωστε, ότι είναι δικό του «παιδί» η αποκαλούμενη «κοινωνιολογία της δράσης», που αντιμετωπίζει την εξέλιξη των κοινωνιών μέσα από το πρίσμα των αντιθέσεων στους κόλπους τους - ενώ αποφασιστική θεωρείται η συμβολή του στη μελέτη των «μεταβιομηχανικών» κοινωνιών.

Γεννηθείς το 1925 στη Νορμανδία, σε μια μάλλον εύπορη και συντηρητική αστική οικογένεια, ο Τουρέν μεγάλωσε περιτριγυρισμένος από βιβλία λογοτεχνίας και επιστήμης, κάτι που ο ίδιος αναγνώρισε ότι διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητά του. Εκτός από την ενασχόλησή του με τη Renault, εταιρεία - σύμβολο του γαλλικού καπιταλισμού, ενεπλάκη στον γαλλικό Μάη του '68, καθώς και στην ανάπτυξη του συνδικάτου της «Αλληλεγγύης» στην Πολωνία, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κατάρρευση του προηγούμενου καθεστώτος. Ο Τουρέν διετέλεσε διευθυντής σπουδών και ερευνών στη Σχολή Ανωτάτων Σπουδών Κοινωνικών Επιστημών, ενώ μέχρι τον θάνατό του προσπαθούσε να παραμείνει ενεργός.

Γιώργος Παυλόπουλος