Μια χώρα βγαλμένη από δυστοπία;

«Αύριο δεν είναι το τέλος του κόσμου, αλλά μπορεί να είναι το τέλος της δημοκρατίας. Αύριο δεν είναι η μέρα της κρίσεως αλλά μπορεί να είναι οι τελευταίες εκλογές»: αυτό το μήνυμα είχε στείλει, παραμονή του δεύτερου προεδρικού γύρου, μέσα από τη φυλακή, ο ηγέτης του φιλοκουρδικού HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς. Την απάντηση του την έδωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το επόμενο κιόλας βράδυ, κατά την επινίκια ομιλία του στην Αγκυρα, με τον όρκο που έδωσε να τον κρατήσει στη φυλακή, και τις κραυγές των υποστηρικτών του που ζητούσαν από κάτω την κεφαλή του Ντεμιρτάς επί πίνακι. Ούτε αυτός, ούτε ο επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος Οσμάν Καβάλα (ούτε οι χιλιάδες υπόλοιποι πολιτικοί κρατούμενοι της Τουρκίας...) αναμένεται να βγουν σύντομα από τη φυλακή - κι ας εκκρεμoύν από το 2018 και το 2019 αντίστοιχα αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αξιώνουν την απελευθέρωσή τους. Η προειδοποίηση του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου ότι «έρχονται δύσκολες μέρες» στην Τουρκία δύσκολα μπορεί να απορριφθεί ως πικρία του ηττημένου, κι ας αμαύρωσε ο ηγέτης της αντιπολίτευσης τα διαπιστευτήριά του με τους εθνικιστικούς τόνους που υιοθέτησε μεταξύ πρώτου και δεύτερου προεδρικού γύρου.

Η πρόβλεψη που κάνει για τη νέα προεδρική θητεία του Ερντογάν ο Μουσταφά Ακιόλ, ένας από τους κορυφαίους ειδικούς παγκοσμίως στα τουρκικά ζητήματα, παραπέμπει σε δυστοπία: «Μπορεί να εξαφανίσει ό,τι έχει απομείνει από ανεξάρτητη δικαιοσύνη, ελεύθερο Τύπο και κριτική πανεπιστημιακή κοινότητα. Εχει επίσης υποσχεθεί ένα εντελώς νέο Σύνταγμα, που θα μπορούσε να κάνει πραγματικότητα πολλά από τα όνειρα της θρησκευτικής Δεξιάς. Μεταξύ των εισηγήσεων των φιλοερντογανικών περιλαμβάνεται η κατάργηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η έγχυση ακόμα περισσότερης θρησκείας στη δημόσια εκπαίδευση, η περιστολή των γυναικείων δικαιωμάτων και η απαγόρευση των "αιρετικών" (φιλελεύθερων) ερμηνειών του Ισλάμ». Οποιαδήποτε αισιόδοξη σκέψη πως η εκλογική νίκη ενδεχομένως να μαλάκωνε τον τούρκο πρόεδρο προσέκρουσε τάχιστα στην επιθετική ρητορική που χρησιμοποίησε στην επινίκια ομιλία του, όταν παρουσίασε την αντιπολίτευση ως πρόσωπα υποστηριζόμενα από εξωτερικούς εχθρούς, συνένοχα στην υποστήριξη μιας αντι-κρατικής εξέγερσης, και υπέρ ενός ακραίου, υποτίθεται, εναγκαλισμού των φεμινιστικών και ΛΟΑΤ+ «ιδεολογιών». «Απηύθυνε την πλέον επιθετική ομιλία του διότι έτσι γαντζώνονται από την εξουσία οι απολυταρχικοί ηγέτες κόντρα στα δυσμενή προγνωστικά», σχολίασε χαρακτηριστικά ο αναλυτής Γκιονούλ Τολ. «Υποδαυλίζουν τον φόβο και παρουσιάζουν τις εκλογές ως έναν πόλεμο επιβίωσης».

Δεκάδες γυναίκες μουσικοί, ηθοποιοί, συγγραφείς και ακτιβίστριες είχαν συνυπογράψει, παραμονές των εκλογών, δήλωση μιας οργάνωσης για τα γυναικεία δικαιώματα που προειδοποιούσε πως «είτε θα καταφέρουμε να διαλύσουμε το σκοτάδι και να δούμε φευγαλέα το φως της αυγής, είτε θα πεθάνουμε από ασφυξία». Οι κίνδυνοι για τις γυναίκες και τους ΛΟΑΤ+ στην Τουρκία είχαν ήδη ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια. Οι γυναικοκτονίες και η έμφυλη βία αυξάνονται. Πολλές οργανώσεις που τις πολεμούσαν έκλεισαν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, και άλλες απειλούνται με κλείσιμο. Ο Ερντογάν απέσυρε προ διετίας την Τουρκία από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, μια διεθνή συνθήκη για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας και προκατάληψης. Και - όπως σημειώνει στην «Guardian» η Κωστάνζα Λετς - πολλοί λένε πως η Τουρκία ουδέποτε είχε ένα περισσότερο υπερσυντηρητικό και μισογυνικό κοινοβούλιο. Δύο ακραία, περιθωριακά ισλαμιστικά κόμματα εντάχθηκαν σε αυτό, στο πλευρό του Ερντογάν: ειδικά στον τομέα των δικαιωμάτων των γυναικών και των ΛΟΑΤ+ τόσο το Νέο Κόμμα Ευημερίας όσο και το Huda-Par παραπέμπουν στους Ταλιμπάν.

Συνολικά 27 εκατομμύρια ψήφισαν υπέρ του Ερντογάν την τελευταία Κυριακή. Αλλα 25 εκατομμύρια, ωστόσο, ψήφισαν εναντίον του. Ας μην τους ξεχνάμε.