Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Ανατρέχοντας στη νομοθεσία, που από το 1982 και μετά έθεσε το πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ, η πολιτεία σταθερά και με παρόμοια διατύπωση στο σχετικό άρθρο του εκάστοτε νόμου, αναγνωρίζει την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας στη διδασκαλία και την έρευνα, καθώς και την ελεύθερη έκφραση και διακίνηση ιδεών. Πολύς λόγος έχει γίνει από εκεί και έπειτα για την πρόβλεψη του νομοθέτη σε ό,τι αφορά την προστασία των ακαδημαϊκών ελευθεριών, έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να τις καταλύσει ή περιορίσει, και εκεί διαπιστώνονται οι διαφορετικές προσεγγίσεις από τις εκάστοτε κυβερνήσεις και υπουργούς Παιδείας. Ομως, η κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών δεν αμφισβητείται σε καμία περίπτωση.
Το ίδιο το Σύνταγμα, που θεμελιώνει την έννομη τάξη και συγκροτεί νομικά το κράτος δικαίου, στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 16 αναφέρει πως «η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του κράτους», καθώς και ότι «η ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα». Τα πρόσφατα γεγονότα στο Αριστοτέλειο, η σοκαριστική επίθεση στον πρύτανη του ΟΠΑ και εκατοντάδες περιστατικά επιθέσεων σε καθηγητές, εργαζόμενους και φοιτητές, κατά τα τελευταία χρόνια, δείχνουν πως όσο καλές κι αν ήταν οι προθέσεις του εκάστοτε νομοθέτη, αυτό που επικράτησε στα πανεπιστήμια ήταν ένας «άγραφος νόμος», της επιβολής απόψεων περιθωριακών ομάδων διά της βίας. Πολλοί προσπάθησαν να δώσουν ιδεολογικοπολιτικά χαρακτηριστικά σε επιθέσεις, που οδήγησαν ανθρώπους στο νοσοκομείο, που στοχοποίησαν ανθρώπους, που τους στέρησαν το δικαίωμα στη διδασκαλία, στην εργασία. Ομως η βία είναι κατάφωρη παραβίαση κάθε έννοιας ελευθερίας και δη της ακαδημαϊκής, ενώ ακόμη και όταν ασκείται ως μέσο προώθησης οποιασδήποτε ιδεολογίας, ποτέ δεν θα αποτελέσει μέσο επιβολής επί του κράτους δικαίου. Πριν από κάποια χρόνια νομπελίστας Ιατρικής, που βραβεύτηκε για την ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA πήγε να μιλήσει σε συνέδριο που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Πατρών. Στο αμφιθέατρο του πανεπιστημίου νεαρός κουκουλοφόρος κρατώντας ένα κοντάρι προσπάθησε να επιτεθεί στον καθηγητή, δύο καθηγητές έτρεξαν να τον βοηθήσουν και δέχτηκαν χτυπήματα και ένας χτυπήθηκε στο κεφάλι και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Για ποια ακαδημαϊκή ελευθερία μιλάμε;
Οι αντιδημοκρατικές πρακτικές που έχουν ριζώσει στα πανεπιστήμια για να εξαλειφθούν απαιτούν ευρεία ακαδημαϊκή, πολιτική και κυρίως κοινωνική συναίνεση και αποφασιστικότητα να περιφρουρήσουμε το ακαδημαϊκό περιβάλλον. Ας ξεκινήσουμε τη συζήτηση από τα βασικά: Πώς αντιλαμβανόμαστε τις ακαδημαϊκές ελευθερίες που κατοχυρώνει ο νόμος και τι κάνουμε για να υπηρετήσουμε τη συνταγματική επιταγή;
Ο Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου είναι πρύτανης ΑΠΘ
