Μια «υπερβολική εκδοχή» Ελλάδας;

Ανάμεσα στην καταστροφολογία και την υποτίμηση κερδίζει έδαφος μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση των συνεπειών που θα έχει η πανδημία του κορωνοϊού παγκοσμίως και στη χώρα μας. Ούτε η συντέλεια του κόσμου, της δημοκρατίας ή των ατομικών ελευθεριών θα έρθει, ούτε όμως η επιστροφή σε μια ήρεμη κανονικότητα. Οι ιστορικοί των επιδημιών μάς απέτρεψαν να βγάλουμε γενικούς κανόνες του τύπου «οι επιδημίες άλλαξαν τις κοινωνίες», υπογράμμισαν μάλλον ότι οι επιπτώσεις διαφέρουν κατά περίπτωση. Από την άλλη όμως ο κόσμος βίωνε ήδη μια εποχή αστάθειας και αβεβαιότητας. Πάνω της κάθισε η πανδημία που ασφαλώς θα οξύνει τις προϋπάρχουσες εντάσεις και θα δραματοποιήσει τα διλήμματα. Ο γνωστός οικονομολόγος Dani Rodrik το συνόψισε καίρια. Η κρίση τονίζει ακόμα πιο έντονα τα βασικά χαρακτηριστικά των εθνικών πολιτικών συστημάτων, και η κάθε χώρα γίνεται «υπερβολική εκδοχή του εαυτού της». Βάλτε αντί «κάθε χώρα», ΗΠΑ, Κίνα, ΕΕ, Τουρκία, Βραζιλία και η διάγνωση επαληθεύεται. Η επιδείνωση τής αστάθειας κάνει ακόμα πιο αβέβαιο το διεθνές σκηνικό μετά την υγειονομική κρίση. Προς το παρόν η παγκόσμια καραντίνα – κάτι σαν στιγμιαίος πολεμικός κομμουνισμός – έχει φαινομενικά παγώσει τη συνήθη πολιτική εξέλιξη. Χρόνος στεκούμενος, μοιάζει να καθυστερεί τον εαυτό του λίγο πριν αρχίσει να τρέχει με επιτάχυνση. Σαν να κυοφορεί μεγάλες αλλαγές, εγγραμμένες ήδη στη φορά των πραγμάτων, αλλά που είναι μεταξύ τους τόσο αντιφατικές και ανταγωνιστικές ώστε να μπορούν να εκβάλουν σε εναλλακτικά σενάρια μέλλοντος, του κόσμου και της κάθε χώρας.