Η πορεία προς ένα ποίημα

Είναι εμφανής η φιλοσοφική διάθεση του Λεονάρδου Χατζηανδρέου στη συλλογή «Βιαστική περιπλάνηση», η οποία εντάσσεται στη σειρά με έργα νεοελλήνων ποιητών του «Στοχαστή». Τόσο εμφανής που φαντάζεται κανείς ότι ο συγγραφέας ανάλωσε πολλές «εργατοώρες» αναζητώντας τις κατάλληλες λέξεις για να κρύψει πίσω τους αυτό το «κυνήγι» των εννοιών.

Κι αυτή η κρυπτικότητα είναι φυσικά που οδηγεί στα 44 ποιήματα της συλλογής.

Ξεκινώντας με ένα σημείωμα μάλλον για όσα θα ακολουθήσουν ο Χατζηανδρέου δηλώνει τις αναφορές του από τον Ηράκλειτο («Νομοταγής η εξέλιξη, πειθαρχημένη/ στα βήματα της διαλεκτικής κίνησης/ στην κρυφή αρμονία της αντίθεσης») και τις απαρχές της φιλοσοφίας.

Στη συνέχεια θα περάσει από τα στάδια τόσο της νοηματοδότησης του κόσμου, όσο και από εκείνα που μεταμορφώνουν την παρατήρηση και το αίσθημα σε ποίημα. Εκεί που χωράει ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας: «Υποτιμάται η δυναμική/ του ποσοτικά ελάχιστου/ δίχως να αξιολογείται η συνεισφορά του/ και η προστιθέμενη αξία».

Στη διαδικασία αυτή ο ποιητής συγκεντρώνει πρώτες ύλες από πολλές αναμνήσεις («μαθητικά τετράδια», «το παιδί γυρίζει από το σχολείο», «στον κήπο πανηγυρίζουν οι μυρωδιές», «στις παλιές γειτονιές»), παρατηρεί τον εαυτό του «στη θλίψη του τοπίου», αργότερα αναζητά την ελπίδα - περνάει από τις απαραίτητες μεταπτώσεις πριν μεταμορφώσει τελικά την παρατήρηση (ή το τραύμα) σε ποιητική εμπειρία.

Μέχρι να φτάσει στον τελικό προορισμό - η συλλογή κλείνει με «Το ίχνος της μέρας» - ο Χατζηανδρέου δηλώνει και την υπόγεια, αλλά κυρίαρχη αγωνία του: «Τις λέξεις πρώτα να βάλω σε τάξη/ να πειθαρχήσουν σε γραμμή συντονισμού».

Λίγο πριν, στην «Αθέατη πλευρά», είναι ήδη τολμηρή η πρόσκληση προς τον αναγνώστη να μπει στο εργαστήριο του συγγραφέα:

Παρωχημένα προσωπικά βιώματα

συλλογικών χρόνων

απαξιώθηκαν και ηττήθηκαν.

Κράτησες μόνο την ανάμνηση

στη συνθήκη της μετεξέλιξης.

Ψάχνεις μοναχικά

την αντισυμβατική ιδέα

εκείνη την ευφάνταστη, την εκκεντρική

την άνευ προηγουμένου.

Απροσδόκητα καταγράφεις

συναισθηματική ψυχρότητα

στην απαίτηση να διαφέρεις

και στην ανάγκη να επιβληθείς

σε ανταγωνισμό αδυσώπητο.

Το εγώ εξωθείται

στη σκοτεινή πλευρά του.