Tο βιβλίο του Νίκου Δήμου «Η δυστυχία του να είσαι Ελληνας» υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες εγχώριες εκδοτικές επιτυχίες. Ο γνωστός συγγραφέας με μια σειρά σατιρικών και σαρκαστικών αφορισμών αποτυπώνει την ανθρωπολογική, ψυχολογική και ιδεολογική, πολύπλοκη και σχεδόν παράλογη κατάσταση του στερεοτυπικού Ελληνα. Ενδεχομένως και τηρουμένων των αναλογιών, του ενδιαφέροντος και των αριθμητικών και πολιτικών μεγεθών, ένα βιβλίο με θέμα τη δυστυχία του να είναι κάποιος κεντροαριστερός στην Ελλάδα σήμερα να είχε επιτυχία.

Πράγματι η πολιτική, η ιδεολογική και η ψυχολογική ακόμα κατάσταση του έλληνα κεντροαριστερού σήμερα είναι η κατάσταση ενός ανθρώπου σε κρίση. Σήμερα ο κεντροαριστερός, ο οποίος πάντα είχε μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, ανεξάρτητα συχνά από την ιδέα που είχαν οι άλλοι γι’ αυτόν, βλέπει οι πολιτικές και ιδεολογικές του σταθερές να μη συντονίζονται με την τρέχουσα συγκυρία και τις κινήσεις και θέσεις των κομμάτων στο εσωτερικό της. Ο κεντροαριστερός, φορέας, κατά τη γνώμη του πάντα, των ιδεών του Διαφωτισμού και των θεωρητικών και πολιτικών παραδόσεων της ιστορικής σοσιαλδημοκρατίας και της ανανεωτικής Αριστεράς, χρήστης και κήρυκας του ορθού λόγου και του διαλόγου, νιώθει ότι δεν μπορεί να αναλύσει συγκεκριμένα την παρούσα συγκεκριμένη κατάσταση.

Αίφνης για το περιβόητο μακεδονικό ζήτημα πίστευε και πιστεύει ότι είναι επιβεβλημένη για πολλούς, ιστορικούς, οικονομικούς και κυρίως πολιτικούς, εσωτερικούς και διεθνείς, λόγους μια λύση αμοιβαίου συμβιβασμού. Πιστεύει ότι μια τέτοια λύση είναι η συμφωνία των Πρεσπών. Βλέπει βέβαια ότι τη συμφωνία τη διαπραγματεύτηκε και την υπέγραψε η κυβέρνηση ενός κόμματος με την πολιτική και τη ρητορική του οποίου, τόσο την προηγούμενη αντιπολιτευτική όσο και την τρέχουσα κυβερνητική, διαφωνεί ριζικά. Βλέπει ακόμα ότι η συμφωνία αυτή χρησιμοποιείται από το κόμμα αυτό για την αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού για δικό του όφελος και επιπλέον για τη διείσδυσή του στον χώρο της Κεντροαριστεράς με μέσο κάποιους χρήσιμους, τουλάχιστον, αφελείς. Βλέπει όμως και τον υποτιθέμενο φορέα του φιλελευθερισμού στην Ελλάδα να αντιδρά ακραία στη συμφωνία και να νομιμοποιεί έναν ακροδεξιό εμφυλιοπολεμικό λόγο. Το πλέον τραγικό βέβαια για τον κεντροαριστερό είναι η στάση του δικού του οργανωμένου πολιτικού χώρου. Κόντρα στην έως πρόσφατη γραμμή του για το ζήτημα αυτό και αντίθετα σε μια ορθολογική και αντιλαϊκιστική ερμηνεία των πραγμάτων, υποτάσσεται στον φόβο του ενδεχόμενου πολιτικού κόστους και δυστυχώς στον αναβράζοντα εγχώριο, παλιό και νέο, εθνικισμό. Η ηγεσία του χώρου δεν αντιλαμβάνεται το προφανές. Οτι με τη γραμμή του μόνο χάνει κόσμο και ψήφους προς τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν κερδίζει τίποτα, διότι όσοι είναι εναντίον της συμφωνίας έχουν ήδη κατευθυνθεί στη Νέα Δημοκρατία ή σε διάφορα ακροδεξιά σχήματα.

Ετσι ο κεντροαριστερός βρίσκεται σε μια ιδιαίτερη σχιζοειδή κατάσταση. Είναι υπέρ μιας συμφωνίας αλλά εναντίον της κυβέρνησης που την επεξεργάστηκε και την προτείνει. Διαφωνεί δε κάθετα με τη θέση του πολιτικού φορέα της Κεντροαριστεράς για το ζήτημα αυτό. Επειδή όμως ο δυστυχής αυτός κεντροαριστερός, ενθυμούμενος, παραφράζοντας τον Μιχάλη Κατσαρό, διατελεί εν πλήρει συγχύσει, αλλά δεν προσποιείται τον αθώο, πιστεύει ότι πρέπει να ψηφιστεί στη Βουλή η συμφωνία των Πρεσπών. Ούτως ή άλλως η κυβέρνηση θα τελειώσει τον ιλαροτραγικό βίο της.

Ο Κώστας Καρακώτιας είναι νομικός – κριτικός βιβλίου