Η καλή υγεία περνάει από το πιάτο μας, επιμένουν οι ειδικοί. Ισχύει όμως το ίδιο και για την όραση; Ευσταθεί επιστημονικά η συμβουλή της γιαγιάς, που μεταλαμπαδεύτηκε από γενιά σε γενιά, «φάε το ψάρι σου, για να βλέπεις καλύτερα»;

Ναι, απαντά η επιστημονική κοινότητα, καταλήγοντας ότι η σωστή διατροφή (και όχι αποκλειστικά το ψάρι) ωφελεί (και) την όραση. «Είναι γεγονός ότι, όπως η διατροφή επηρεάζει την υγεία της καρδιάς, έτσι επηρεάζει και την υγεία των ματιών», λέει ο χειρουργός-οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος Ι. Κανελλόπουλος, MD, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School.

Και συνεχίζει: «Μελέτες έχουν δείξει ότι η ακολούθηση μιας διατροφής χαμηλής σε λιπαρά και πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης ωφελεί τα μάτια. Αυτό είναι λογικό, αφού τα μάτια βασίζονται σε μικροσκοπικές αρτηρίες για να τροφοδοτηθούν με οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά, ακριβώς όπως η καρδιά βασίζεται στις δικές της, μεγαλύτερες αρτηρίες. Επομένως πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διατηρούμε αυτές τις αρτηρίες ανοιχτές, χωρίς στενώσεις που περιορίζουν τον αυλό τους».

Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά προστατεύουν τα μάτια χάρη στις αντιοξειδωτικές ιδιότητές τους. Ειδικότερα, η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη, οι βιταμίνες Α, C και Ε, το βήτα-καροτένιο, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και ο ψευδάργυρος αποτελούν «ασπίδα» για την καλή όραση. Πιο συγκεκριμένα, στις παθήσεις από τις οποίες μπορεί να προστατεύουν την όραση τα συστατικά αυτά συμπεριλαμβάνονται ο καταρράκτης, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (μειώνει προοδευτικά την κεντρική όραση και μπορεί να οδηγήσει έως την τύφλωση), το γλαύκωμα, η ξηροφθαλμία και η φτωχή όραση τη νύχτα.

ΤΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΟ. Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας εξέδωσε προσφάτως έναν κατάλογο με πέντε ομάδες τροφίμων, οι οποίες έχει αποδειχθεί σε πολλές μελέτες ότι ωφελούν τα μάτια.

Σαλάτες με σκούρα φυλλώδη λαχανικά: Το σπανάκι αλλά και ένα είδος λαχανίδας με το όνομα kale αποτελούν πλούσια πηγή λουτεΐνης και ζεαξανθίνης. Τα συστατικά αυτά ανήκουν στα καροτινοειδή και ανευρίσκονται σε υψηλά επίπεδα στο κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα των ματιών: την ωχρά κηλίδα. Υπό τα δεδομένα αυτά, η συχνή (εάν είναι δυνατόν καθημερινή) κατανάλωσή τους μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για εμφάνιση ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Το μαρούλι, τα φύλλα των γογγυλιών, τα σέσκουλα, το άγριο λάχανο, το μπρόκολο και τα μπιζέλια είναι επίσης πλούσια σε συγκεκριμένα συστατικά, όπως επίσης ο κρόκος του αβγού, το καλαμπόκι, το κάρδαμο και το κολοκύθι.

Βιταμίνες στο πιάτο ή το ποτήρι: Τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, το γκρέιπφρουτ και τα λεμόνια είναι πλούσια σε βιταμίνη C, ένα αντιοξειδωτικό πολύτιμο για την υγεία των ματιών. Οι επιστήμονες επιμένουν ότι τα μάτια χρειάζονται καθημερινά σχετικά υψηλές ποσότητες βιταμίνης C για να λειτουργούν ομαλά. Επιπλέον, τα αντιοξειδωτικά είναι απαραίτητα για την πρόληψη ή έστω την καθυστέρηση της ανάπτυξης καταρράκτη και εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Τα ροδάκινα, οι κόκκινες πιπεριές, οι τομάτες και οι φράουλες επίσης θρέφουν τα μάτια με βιταμίνη C.

Τα νόστιμα φασόλια: Ολα τα είδη φασολιών (π.χ. μαυρομάτικα, κόκκινα, φασόλια Λίμα κ.λπ.) περιέχουν ψευδάργυρο, ένα βασικό ιχνοστοιχείο που ανευρίσκεται σε υψηλές συγκεντρώσεις και στα μάτια. Μάλιστα, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι ο ψευδάργυρος μπορεί να προστατεύει τα μάτια από τις επιβλαβείς επιδράσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου. Τα αράπικα φιστίκια, τα στρείδια, το άπαχο κόκκινο κρέας, τα πουλερικά και τα εμπλουτισμένα δημητριακά αποτελούν επίσης καλές επιλογές.

«Φάτε μάτια ψάρια»: Τα παχιά ψάρια είναι  πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία έχει διαπιστωθεί ότι προστατεύουν μακροπρόθεσμα την υγεία των ματιών. Η σύσταση αναφέρεται στην κατανάλωση ψαριών (σολομό, τόνο, σαρδέλες, γλώσσα Ατλαντικού κ.λπ.) τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.

Τα πορτοκαλί φρούτα και λαχανικά: Τα καρότα, οι γλυκοπατάτες, τα βερίκοκα και το πεπόνι είναι πλούσια σε βήτα-καροτένιο, ένα θρεπτικό συστατικό που ενισχύει τη νυκτερινή όραση.