Μήνυμα αγάπης, ειρήνης και αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες, αλλά και ευαισθητοποίησης της παγκόσμιας κοινότητας απέναντι στο προσφυγικό δράμα, απηύθυναν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, μιλώντας στο προαύλιο της καταχώρησης των προσφύγων, στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια.

«Δεν είστε μόνοι σας» και «μην χάνετε την ελπίδα» ήταν το μήνυμα του Πάπα Φραγκίσκού προς τους πρόσφυγες. Εξήρε τον ρόλο της χώρας στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, τονίζοντας ότι «ο ελληνικός λαός με μεγάλη γενναιοδωρία ανταποκρίθηκε στις ανάγκες παρά το γεγονός ότι διανύει μια δύσκολη περίοδο».

«Ήρθα εδώ με τους αδελφούς μου τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο απλά και μόνο για να σταθώ δίπλα σας, να ακούσω τις ιστορίες σας, ήρθαμε για να επιστήσουμε και πάλι την προσοχή του κόσμου στη σοβαρή αυτή ανθρωπιστική κρίση, για να κάνουμε μια έκκληση ώστε να βρεθεί μια λύση». «Θα θέλαμε να ενώσουμε τις φωνές μας με τις δικές σας και να μιλήσουμε στο όνομα σας ως άνθρωποι της πίστης».

«Ταξιδέψαμε εδώ για να ακούσουμε τις φωνές σας και να σας κοιτάξουμε στα μάτια», «όσοι φοβούνται εσάς δεν σας κοίταξαν στα μάτια. Όσοι σας φοβούνται δεν βλέπουν τα πρόσωπα σας, δεν βλέπουν τα παιδιά σας», σημείωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Υπογράμμισε ότι η Μεσόγειος δεν θα πρέπει να γίνει ένας τάφος, αλλά μιας θάλασσα ειρήνης. «Θρηνήσαμε», είπε, «καθώς είδαμε την σκληρότητα των αδελφών μας, των αδελφών σας, να κλείνουν τα σύνορα και να γυρίζουν τις πλάτες τους».

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είπε ότι με την επίσκεψή «ενώνουμε τις φωνές μας για να στηρίξουμε τους ξεριζωμένους». «Μόνοι όσοι δουν τα μάτια αυτών των μικρών παιδιών που συναντήσαμε θα μπορέσουν να αντιληφθούν αμέσως το πλήρες μέγεθος της χρεοκοπίας της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης που επιδεικνύει η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια σε αυτούς τους ανθρώπους και όχι μόνο», είπε και τόνισε ότι καμαρώνει για τους Έλληνες που παρά τις δικές τους δυσκολίες κάνουν τον «Γολγοθά» των προσφύγων ελαφρύτερο.

Αναλυτικότερα τα μηνύματα των τριών θρησκευτικών ηγετών, κατά τη σειρά που τα εκφώνησαν.

-Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος χαρακτήρισε καθοριστικής σημασίας την παρουσία του στον τόπο μας, στα χώματα της Εκκλησίας της Ελλάδος, «διότι μαζί υπογραμμίζουμε ενώπιον ολοκλήρου του χριστιανικού και όχι μόνο κόσμου την σύγχρονη τραγωδία των προσφύγων». Ευχαρίστησε θερμά τον Παναγιότατο Οικουμενικό Πατριάρχη και αγαπητό εν Χριστώ αδελφό Βαρθολομαίο, όπως είπε, που ως πρώτος της Ορθοδοξίας μας ευλογεί με την παρουσία του και ως πρώτος ήρθε να ενώσει τη φωνή του».

«Σήμερα ενώνουμε τις φωνές μας για να καταδικάσουμε τον ξεριζωμό των προσφύγων, να στηλιτεύσουμε κάθε μορφή απαξίωσης του ανθρώπινου προσώπου», τόνισε και εξέφρασε την ελπίδα από τη Λέσβο να ξεκινήσει ένα παγκόσμιο κίνημα ευαισθητοποίησης ώστε αυτοί που κρατούν τις ζωές άλλων στα χέρια τους να αλλάξουν ρότα ώστε η ευθύνη και η ασφάλεια να επιστρέψουν σε κάθε χώρα και σπίτι και πολίτη.

Επισήμανε ότι δεν είναι πρώτη φορά που καταδικάζουν οι τρεις θρησκευτικοί ηγέτες τις πολιτικές που φέρνουν αυτούς τους ανθρώπους σε αδιέξοδο και τόνισε ότι «θα δράσουμε μέχρι να πάψει αυτός ο παραλογισμός και η απαξίωση του ανθρώπινου προσώπου».

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος επισήμανε ότι δεν χρειάζονται πολλά λόγια, για να τονίσει πως «μόνο όσοι δουν τα μάτια αυτών των μικρών παιδιών που συναντήσαμε στον καταυλισμό προσφύγων θα μπορέσουν να αντιληφθούν αμέσως το πλήρες μέγεθος της χρεοκοπίας της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης που επιδεικνύει η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια σε αυτούς τους ανθρώπους και όχι μόνο».

Είπε ότι καμαρώνει για τους Έλληνες που παρά τις δικές τους δυσκολίες, βοηθούν τους πρόσφυγες ώστε να γίνει ο «Γολγοθάς» του ελαφρύτερος. Είπε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος και ο ίδιος προσωπικά θρηνούν τις χιλιάδες ψυχές που χάθηκαν στο Αιγαίο.

«Έχουμε κάνει αρκετά και θα εξακολουθήσουμε να κάνουμε περισσότερα για να αντιμετωπίσουμε αυτή την προσφυγική κρίση», τόνισε και στο ίδιο πλαίσιο απηύθυνε έκκληση «να αναλάβει επιτέλους ο ΟΗΕ με την μεγάλη εμπειρία που διαθέτει να πράξει τα δέοντα ώστε να αντιμετωπίσει αυτή η τραγική κατάσταση που ζούμε».

«Ελπίζω να μην ξαναδούμε παιδάκια να ξεβράζονται στις παραλίες του Αιγαίου. Εύχομαι σύντομα να τα δούμε να παίζουν εκεί ανέμελα και να χαίρονται τη ζωή», είπε, ολοκληρώνοντας το μήνυμα του.

-Ο Οικουμενικός Πατριάρχης

Απευθυνόμενος στους πρόσφυγες με την προσφώνηση «αδελφοί και αδελφές μου», ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε ότι ταξιδέψαμε εδώ «για να σας κοιτάξουμε στα μάτια να ακούσουμε τις φωνές σας, να κρατήσουμε τα χέρια σας, για να σας πούμε οτι σας νοιαζόμαστε, γιατί ο κόσμος δεν σας έχει ξεχάσει». Είπε ότι με τους αδελφούς του τον Πάπα Φραγκίσκο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, βρίσκονται εδώ για να εκφράσουν την αλληλεγγύη και την υποστήριξη τους στους Έλληνες που καλωσόρισαν και φρόντισαν τους πρόσφυγες, για να τους θυμίσουν ότι ακόμα κι αν οι άνθρωποι απομακρύνονται από εμάς, ο Θεός είναι καταφύγιο δύναμης.

Αναφέρθηκε στις αιτίες του ξεριζωμού των προσφύγων, που είναι η αποφυγή των πολέμων και της πείνας, αλλά και στην αγωνία που έχουν αυτοί οι άνθρωποι στην καρδιά τους για τις οικογένειες τους, αναζητώντας ένα ασφαλέστερο και πιο ασφαλές μέλλον.

«Θρηνήσαμε βλέποντας τη Μεσόγειο να γίνεται ένας τάφος για τους προσφιλείς σας. Θρηνήσαμε καθώς γίναμε μάρτυρες της ευαισθησίας των ανθρώπων της Λέσβου και άλλων νησιών. Θρηνήσαμε καθώς είδαμε την σκληρότητα των αδελφών μας, των αδελφών σας, να κλείνουν τα σύνορα και να γυρίζουν τις πλάτες τους», τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης για να συμπληρώσει: «Όσοι φοβούνται εσάς δεν σας κοίταξαν στα μάτια. Όσοι σας φοβούνται δεν βλέπουν τα πρόσωπα σας, δεν βλέπουν τα παιδιά σας. Ξεχνούν ότι η αξιοπρέπεια και η ελευθερία υπερβαίνουν τον φόβο και τις διακρίσεις. Ξεχνούν ότι η μετανάστευση δεν είναι ένα θέμα που αφορά τη Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική και την Ευρώπη και την Ελλάδα, αλλά όλον τον κόσμο». Είπε ότι «ο κόσμος θα κριθεί από τον τρόπο που σας αντιμετώπισε και όλοι μας θα βρεθούμε υπόλογοι για τον τρόπο θα αντιδράσουμε στην κρίση και τις συγκρούσεις».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε ότι η Μεσόγειος δεν θα πρέπει να γίνει ένας τάφος, είναι ένα σταυροδρόμι πολιτισμών και πως το Αιγαίο θα πρέπει να γίνει μια θάλασσα ειρήνης. Ευχήθηκε οι συρράξεις στη Μ. Ανατολή «που βρίσκονται στη ρίζα της μεταναστευτικής κρίσης σύντομα να τελειώσουν». «Προσευχόμαστε για όλους τους ανθρώπους. Ιδιαίτερα θα θέλαμε να τονίσουμε την δραματική κατάσταση των χριστιανών στη Μ. Ανατολή, αλλά και των άλλων εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων στην περιοχή που κατεπείγοντα χρειάζεται την κινητοποίηση μας αν δεν θέλουμε να εξαφανιστούν», είπε.

«Υποσχόμαστε», συνέχισε, «ότι δεν θα σας ξεχάσουμε ποτέ, δεν θα σταματήσουμε να μιλάμε για εσάς» και διαβεβαίωσε οτι θα κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να ανοίξουν τα μάτια και οι καρδιές του κόσμου. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι «η Ειρήνη δεν είναι το τέλος της ιστορίας, η Ειρήνη είναι η αρχή της ιστορίας που είναι δεμένη με το μέλλον», για να υπογραμμίσει ότι «η Ευρώπη θα πρέπει να το ξέρει αυτό πολύ καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη ήπειρο».

-Ο Πάπας Φραγκίσκος

«Αγαπητοί αδελφοί, αγαπητές αδελφές μου. Σήμερα ήθελα να βρεθώ δίπλα σας και θα ήθελα να σας πω ότι δεν είστε μόνοι σας».

Με αυτή την φράση ξεκίνησε το μήνυμα του ο Πάπας Φραγκίσκος απευθυνόμενος στους πρόσφυγες, επισημαίνοντας ότι αυτές τις εβδομάδες, αυτούς τους μήνες, πέρασαν πάρα πολλά δεινά σε αναζήτησή μιας καλύτερης ζωής, καθώς πολλοί από τους πρόσφυγες υποχρεώθηκαν να φύγουν από συνθήκες συγκρούσεων για χάρη των παιδιών τους. Μίλησε για τις πολλές θυσίες που έκαναν για τις οικογένειες τους, για το ότι γνώρισαν πόσο πονάει το ότι άφησαν πίσω τους όσα τους ήταν προσφιλή. «Και αυτό είναι το πιο δύσκολο, δίχως να γνωρίζετε τι επιφυλάσσει το μέλλον για εσάς», πρόσθεσε, όπως και πολλοί άλλοι, όπως εκείνοι, που βρίσκονται σε καταυλισμούς, ελπίζοντας να φτιάξουν μια καινούρια ζωή σε αυτή την ήπειρο.

Μιλώντας για την επίσκεψή τους με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, είπε ότι ήρθαν εδώ «απλά και μόνο για να σταθώ δίπλα σας, να ακούσω τις ιστορίες σας, ήρθαμε για να επιστήσουμε και πάλι την προσοχή του κόσμου στη σοβαρή αυτή ανθρωπιστική κρίση, για να κάνουμε μια έκκληση ώστε να βρεθεί μια λύση». «Θα θέλαμε να ενώσουμε τις φωνές μας με τις δικές σας και να μιλήσουμε στο όνομα σας ως άνθρωποι της πίστης. Ελπίζω ο κόσμος να προσέξει αυτές τις τραγικές καταστάσεις και να αποκριθεί με έναν αξιοπρεπή τρόπο», υπογράμμισε.

Ο Πάπας Φραγκίσκος είπε ότι ο Θεός έφτιαξε τους ανθρώπους σαν μία οικογένεια, για να εξηγήσει πως όταν πάσχει ο αδελφός ή η αδελφή μας αυτό μας αγγίζει όλους.

«Ξέρουμε», είπε, «πόσο εύκολο είναι για μερικούς ανθρώπους να αγνοήσουν τα δεινά των άλλων και να εκμεταλλευτούν την ευάλωτη θέση στην οποία έχουν περιέλθει».

«Ξέρουμε όμως ότι αυτές οι κρίσεις μπορεί να βγάλουν προς τα έξω ό,τι καλύτερο έχουμε», συνέχισε, για να επισημάνει πως αυτό το είδαμε, παραπέμποντας στη στάση του ελληνικού λαού: «ο ελληνικός λαός με μεγάλη γενναιοδωρία ανταποκρίθηκε στις ανάγκες παρά το γεγονός ότι διανύει μια δύσκολη περίοδο». Πρόσθεσε ότι μένουν πολλά να γίνουν, όμως θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τον Θεό πως στα δεινά μας δεν μένουμε ποτέ μόνοι μας.

«Μη χάνετε την ελπίδα», είναι το μήνυμα που έστειλε σήμερα ο Πάπας Φραγκίσκος προσθέτοντας πως το μεγαλύτερο δώρο που μπορούμε να προσφέρουμε οι μεν στους δε είναι η αγάπη, ένα ελεήμον βλέμμα, η διάθεση να ακούσουμε ο ένας τον άλλον, ένας ενθαρρυντικός λόγος, μια προσευχή». «Αυτό το δώρο μπορείτε να το μοιραστείτε μεταξύ σας», είπε.

Αναφέρθηκε στην παραβολή του «καλού Σαμαρείτη» που, όπως επισήμανε, είναι μια παραβολή για το έλεος του Θεού που προορίζεται για τον καθέναν μας. Είπε ότι ο Θεός είναι εκείνος που δείχνει οίκτο στους ανθρώπους κι αυτό είναι μια έκκληση για να δείξουμε την αγάπη μας σε αυτούς που έχουν ανάγκη. «Μακάρι, όπως ο καλός Σαμαρείτης, οι αδελφοί μας και οι αδελφές μας να σας βοηθήσουν, σε πνεύμα αλληλεγγύης, αδελφοσύνης και σε σεβασμού για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια», τόνισε.

Ο Πάπας Φραγκίσκος ολοκλήρωσε το μήνυμα του με την αναφορά «σας αγκαλιάζω όλους με στοργή» και κάνοντας επίκληση στα θεία δώρα της δύναμης και της ειρήνης.

Η έκκληση-διακήρυξη

«Ημείς ο Πάπας Φραγκίσκος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, συναντηθήκαμε στο ελληνικό νησί της Λέσβου για να αποδείξουμε την βαθειά ανησυχία μας για την τραγική κατάσταση των πολυάριθμων προσφύγων, των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο, που έχουν έλθει στην Ευρώπη, προσπαθώντας να ξεφύγουν από καταστάσεις συγκρούσεων και, σε πολλές περιπτώσεις, καθημερινών απειλών για την επιβίωσή τους.

» Η παγκόσμια κοινή γνώμη δεν μπορεί να αγνοήσει την τεράστια ανθρωπιστική κρίση που δημιουργήθηκε από την εξάπλωση της βίας και των ενόπλων συγκρούσεων, τις διώξεις και τον εκτοπισμό των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων και τον ξεριζωμό των οικογενειών από τα σπίτια τους, κατά παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών τους.

» Η τραγωδία της αναγκαστικής μετανάστευσης και της μετατόπισης επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπων, και είναι ουσιαστικά μια κρίση της ανθρωπότητας, καλώντας για μια απάντηση αλληλεγγύης, συμπόνιας, γενναιοδωρίας και άμεσης πρακτικής δέσμευσης πόρων. Από τη Λέσβο, κάνουμε έκκληση προς τη διεθνή κοινότητα να ανταποκριθεί με θάρρος στη αντιμετώπιση αυτής της τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης και των βαθυτέρων αιτίων της, μέσω διπλωματικών, πολιτικών και φιλανθρωπικών πρωτοβουλιών, και μέσα από συλλογικές προσπάθειες, τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Ευρώπη.

» Ως ηγέτες των αντίστοιχων Εκκλησιών μας, εκφράζουμε από κοινού την επιθυμία μας για ειρήνη και την ετοιμότητά μας να προωθήσουμε την επίλυση των συγκρούσεων μέσω του διαλόγου και της συμφιλίωσης. Καθώς αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες που ήδη γίνονται για την παροχή βοήθειας και φροντίδας στους πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο, καλούμε όλους τους πολιτικούς ηγέτες να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο, για να εξασφαλισθεί ότι πρόσωπα και κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών, παραμένουν στις πατρίδες τους και απολαμβάνουν το θεμελιώδες δικαίωμα να ζουν με ειρήνη και ασφάλεια.

» Μια ευρύτερη διεθνής συναίνεση και ένα πρόγραμμα βοήθειας, χρειάζονται επειγόντως, για να διατηρηθεί το κράτος δικαίου, για την προάσπιση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων σ αυτή τη μη βιώσιμη κατάσταση, για την προστασία των μειονοτήτων, για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου, για την εξάλειψη των μη ασφαλών διαδρομών, όπως αυτές μέσα από το Αιγαίο και το σύνολο της Μεσογείου και για να αναπτυχθούν ασφαλείς διαδικασίες επανεγκατάστασης.

» Με αυτό τον τρόπο θα είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε άμεσα αυτές τις χώρες οι οποίες εμπλέκονται στην ικανοποίηση των αναγκών των πολυάριθμων βασανισμένων αδελφών μας. Ειδικότερα, εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας προς τον λαό της Ελλάδας, ο οποίος παρά τις δικές του οικονομικές δυσκολίες, έχει ανταποκριθεί με γενναιοδωρία σ΄ αυτή την κρίση.

» Απευθύνουμε κοινή έκκληση για τον τερματισμό του πολέμου και της βίας στη Μέση Ανατολή, μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη, και την έντιμη επιστροφή όσων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Ζητούμε από τις θρησκευτικές κοινότητες να εντείνουν τις προσπάθειες τους στην υποδοχή, παροχή βοήθειας και προστασίας στους πρόσφυγες όλων των θρησκειών, και τις θρησκευτικές και πολιτικές υπηρεσίες ανακούφισης (των προσφύγων) να εργάζονται για να συντονίζουν τις πρωτοβουλίες τους.

» Για όσο διάστημα υπάρχει η ανάγκη, επιμόνως ζητούμε από όλες τις χώρες να παράσχουν προσωρινό άσυλο, να προσφέρουν την ιδιότητα του πρόσφυγα σε όσους έχουν δικαίωμα, να επεκτείνουν τις προσπάθειες αρωγής τους και να συνεργαστούν με όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης για τον άμεσο τερματισμό των συνεχιζομένων συγκρούσεων.

» Η Ευρώπη αντιμετωπίζει σήμερα μία από τις πιο σοβαρές ανθρωπιστικές κρίσεις της από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Για την αντιμετώπιση αυτής της σοβαρής πρόκλησης, κάνουμε έκκληση σε όλους τους ακολούθους του Χριστού να ενθυμούνται τα λόγια του Κυρίου, σύμφωνα με τα οποία όλοι μας θα κριθούμε μια μέρα: επείνασα γάρ και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψησα και εποτίσατέ με, ξένος ήμιν και συνηγάγετέ με, γυμνός και περιεβάλετέ με, ησθένησα και επεσκέψασθε με, εν φυλακή ήμιν και ήλθατε προς με ….αμήν λέγω υμίν, εφ΄όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε (Ματθαίος 25:35 – 36, 40).

» Από την πλευρά μας, υπακούοντας στο θέλημα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, πιστεύουμε ακράδαντα, ολόψυχα και με αποφασιστικότητα, ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες μας για την προώθηση της πλήρους ενότητας όλων των Χριστιανών. Επιβεβαιώνουμε την πεποίθηση μας ότι η συμφιλίωση (μεταξύ των Χριστιανών) περιλαμβάνει την προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης εντός και μεταξύ όλων των λαών… Μαζί, θα κάνουμε το χρέος μας, ώστε να προσφέρουμε στους μετανάστες, τους πρόσφυγες, και τους αιτούντες άσυλο, μία ανθρώπινη υποδοχή στην Ευρώπη (Οικουμενική Χάρτα, 2001). Με την υπεράσπιση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των προσφύγων, των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών, καθώς και των πολλών περιθωριοποιημένων ανθρώπων στις κοινωνίες μας, έχουμε ως στόχο να εκπληρώσουμε την αποστολή των Εκκλησιών, που είναι η διακονία του κόσμου.

» Η συνάντηση μας σήμερα έχει ως στόχο να δώσει κουράγιο και ελπίδα σε όσους αναζητούν καταφύγιο και σε όλους εκείνους που τους καλωσορίζουν και τους βοηθούν. Καλούμε την διεθνή κοινότητα να θέση την προστασία της ανθρώπινης ζωής ως προτεραιότητα, και σε κάθε επίπεδο, να υποστηρίξει πολιτικές εντάξεις που εκτείνονται σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες.

» Η φοβερή κατάσταση όλων όσων επηρεάζονται από την παρούσα ανθρωπιστική κρίση, συμπεριλαμβανομένων πολλών Χριστιανών αδελφών μας, απαιτεί συνεχή προσευχή από μέρους μας.»