«Ποτέ άλλοτε ο κινεζικός λαός δεν βρέθηκε τόσο κοντά στην εκπλήρωση των ονείρων του» λέει συχνά ο Σι Τζινπίνγκ. Πράγματι, μέσα σε λίγες δεκαετίες, η Κίνα έχει αναδειχθεί σε έναν γεωοικονομικό κολοσσό. Και έχει δρόμο ακόμα μπροστά της. Ο Σι είναι αποφασισμένος να δημιουργήσει μια σύγχρονη σοσιαλιστική υπερδύναμη.

Οπως είχε υποσχεθεί λίγο αφότου ανέλαβε την εξουσία το 2012: «Ο Μάο έκανε την Κίνα ανεξάρτητη, ο Ντενγκ τής έδωσε ευημερία – εγώ θα την κάνω ισχυρή». Και τα μεγάλα οράματα δεν χωρούν σε στενά, θεσμικά χρονοδιαγράμματα. Κανονικά, ο Σι δεν θα έπρεπε σήμερα να είναι πρόεδρος. Το 2018, όμως, δρομολόγησε την παραμονή του στην εξουσία επ’ αόριστον. Τον Μάρτιο, το Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο κατήργησε το όριο των δύο προεδρικών θητειών που είχε εισαγάγει ο Ντενγκ, προκειμένου να αποτρέψει την επανάληψη του μαοϊκού μοντέλου προσωπολατρίας.

Τον Σεπτέμβριο, το Πολίτμπιρο εισήγαγε την έννοια των «Δύο Στηριγμάτων»: της ηγετικής θέσης του Σι και της συγκεντρωτικής καθοδήγησης του Κόμματος. Η αρχή αυτή ενσωματώθηκε στο Σύνταγμα το 2022, παγιώνοντας τον απόλυτο έλεγχό του Σι, ο οποίος εξάλειψε έτσι κάθε εσωτερικό ανταγωνισμό. Ούτε διάδοχος έχει οριστεί· το χρίσμα και μόνο θα προκαλούσε «αχρείαστους τριγμούς». Η εξουσία του έχει λάβει νομοτελειακό χαρακτήρα: μόνο αυτός μπορεί να οδηγήσει την Κίνα στη Νέα Εποχή.

Ο Σι χωρίζει την ιστορία της Κίνας σε δύο μεγάλες περιόδους: τις τρεις δεκαετίες μετά τον Μάο, που έθεσαν τέλος σε έναν αιώνα συρράξεων και ταπείνωσης και έβαλαν τα θεμέλια της Λαϊκής Δημοκρατίας, και τις τρεις δεκαετίες μετά τον Ντενγκ, που έστρεψαν τη χώρα στην οικονομική ανάπτυξη. Η δική του φιλοδοξία είναι να οδηγήσει την Κίνα στην επόμενη φάση. Για να γίνει αυτό χρειαζόταν μια αντιμεταρρύθμιση.

Για τον Σι, το μάθημα της Ιστορίας είναι σαφές: η διάλυση της ΕΣΣΔ οφείλεται στην αδυναμία του Κόμματος να διατηρήσει τον έλεγχο. Είχε έρθει η ώρα, λοιπόν, για επιστροφή στην κεντρική καθοδήγηση και την κομματική πειθαρχία. Για την εκπλήρωση του «κινεζικού ονείρου» χρειάζεται ένας πατριάρχης κομφουκιανού τύπου, που κυβερνά τη χώρα όπως την οικογένειά του – και όλα τα «τέκνα» του οφείλουν απόλυτη αφοσίωση.

Η «Σκέψη του Σι για τον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά» προστέθηκε στο προοίμιο του Συντάγματος, διδάσκεται στα σχολεία, αναπαράγεται στις ειδήσεις και προβάλλεται παντού. Σήμερα, στα 72 του χρόνια, ο Σι οραματίζεται την Κίνα του 2049. Στην εκατονταετηρίδα της Λαϊκής Δημοκρατίας, θέλει μια Κίνα ισχυρή εντός και εκτός συνόρων. Γι’ αυτό επενδύει τρισεκατομμύρια σε υποδομές και επιρροή κατά μήκος του Νέου Δρόμου του Μεταξιού, ενώ αναβαθμίζει τον κινεζικό στρατό σε όλα τα επίπεδα.

Στο εξωτερικό, αναγνωρίζει έναν μόνο αντίπαλο: τις ΗΠΑ. Στο εσωτερικό, ενισχύει τους μηχανισμούς ασφάλειας και επιβάλλει ιδεολογική καθαρότητα. Ακόμη και οι σποραδικές φωνές διαμαρτυρίας, όπως στη Γουχάν το 2022 με σύνθημα «Δεν θέλουμε ισόβιους ηγέτες», έπαψαν άμεσα.

Σε έναν κόσμο αβεβαιότητας, ο Σι υπόσχεται σταθερότητα και ευημερία. Την ώρα που η δυτική δημοκρατία δείχνει δυσλειτουργική, το Πεκίνο προβάλλει την ανθεκτικότητά του ως εναλλακτικού προτύπου διακυβέρνησης. Ο Σι δεν είναι απλώς ο ισχυρότερος ηγέτης της Κίνας μετά τον Μάο· είναι εκείνος που φιλοδοξεί να επανακαθορίσει τους παγκόσμιους όρους ισχύος τον 21ο αιώνα.

← Επιστροφή στο μενού του αφιερώματος