Γνωστή ως η επίσημη πατρίδα του Άη Βασίλη – ή Γιουλουπούκκι, όπως αποκαλείται στη Φινλανδία – η πόλη Ροβανιέμι προσφέρει στους επισκέπτες όλες τις γιορτινές εμπειρίες που περιμένει κανείς: συναντήσεις με τον ίδιο τον Άη Βασίλη πάνω στον Αρκτικό Κύκλο, βόλτες με έλκηθρα ταράνδων και περιηγήσεις σε θεματικά πάρκα. Η πόλη διαθέτει ακόμη και κατάστημα της φημισμένης φινλανδικής εταιρείας σχεδιασμού Μαριμεκό.
Όμως τη φετινή εορταστική περίοδο, πέρα από τις εκατοντάδες χιλιάδες τουριστών, η χιονισμένη πρωτεύουσα της Λαπωνίας προσελκύει ένα νέο, ασυνήθιστο κύμα επισκεπτών: διεθνείς στρατιωτικές δυνάμεις.
Στρατιωτική κινητικότητα λίγα χιλιόμετρα από τα ρωσικά σύνορα
Τις τελευταίες εβδομάδες χιλιάδες στρατιώτες του ΝΑΤΟ πέρασαν από το Ροβανιέμι –που διαθέτει και κρίσιμη αεροπορική βάση για να συμμετάσχουν σε ασκήσεις στη Ροβαγιάρβι, τη μεγαλύτερη περιοχή στρατιωτικών ασκήσεων στη δυτική Ευρώπη, μόλις 55 μίλια από τα ρωσικά σύνορα.
Η πόλη αναμένεται σύντομα να αποτελέσει βασική βάση για τις Forward Land Forces (FLF) της Φινλανδίας, το νατοϊκό τάγμα υπό σουηδική διοίκηση που θα λειτουργεί ως αποτρεπτική δύναμη στα ανατολικά σύνορα.
Οι τουρίστες «συναντούν» την πραγματικότητα του πολέμου
Η αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας δεν περνά απαρατήρητη από τους επισκέπτες.
Η Ντόνα Κόιλ και η κόρη της Λάιλα, από τη Σκωτία, έμειναν έκπληκτες όταν κατά τη διάρκεια σαφάρι με ταράνδους άκουσαν στρατιωτικά αεροσκάφη, δηλώνοντας ότι δεν είχαν ιδέα για τις επιχειρήσεις στην περιοχή.
Αντίστοιχα, η Χάννα Σλίκερ από τη Στουτγκάρδη παρατήρησε στρατιωτικά αεροσκάφη το ίδιο πρωί, σχολιάζοντας πως πλέον «δεν είναι δυνατό να ξεφύγει κανείς από την πραγματικότητα του πολέμου στην Ευρώπη, ακόμη και στην πόλη του Άη Βασίλη».
Στο Santa Park, το «σπίτι–σπηλιά του Άη Βασίλη», η αίσθηση αυτή εντείνεται, καθώς ο χώρος λειτουργεί ταυτόχρονα και ως καταφύγιο. Η Χάννα παραδέχεται πως η εγγύτητα στη Ρωσία προκαλεί φόβο, αλλά το καταφύγιο «της προσφέρει μια κάποια αίσθηση ασφάλειας».
Κλιμακούμενες εντάσεις Ρωσίας – Δύσης
Οι εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και δυτικής Ευρώπης οξύνονται, με τον Βλαντίμιρ Πούτιν να δηλώνει την προηγούμενη εβδομάδα πως είναι «έτοιμος» για πόλεμο, εφόσον η Ευρώπη τον ξεκινήσει.
Τα σχεδόν 900 μίλια συνόρων Φινλανδίας–Ρωσίας, εκ των οποίων τα 235 στη Λαπωνία, θεωρούνται πιθανή διαδρομή επίθεσης.
Ο φινλανδικός στρατός έχει προειδοποιήσει ότι μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία η Μόσχα σκοπεύει να μεταφέρει περισσότερα στρατεύματα στα σύνορα, ώστε να αποτελέσει «πιο ισχυρή δύναμη».
Η Φινλανδία σε νέα εποχή άμυνας
Η χώρα, με μακρά ιστορία προετοιμασίας για πολεμικό ενδεχόμενο, έχει υποχρεωτική εθνική άμυνα στο σύνταγμα.
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ το 2023 έφερε ενισχυμένη διεθνή συνεργασία και νέο νατοϊκό κέντρο διοίκησης στη Μικκέλι.
Ασκήσεις Lapland Steel 25 και Northern Strike 225
Ενώ το Santa Claus Village πλημμύριζε από παιδιά και τουρίστες, σε μικρή απόσταση περίπου 1.000 στρατιώτες από Σουηδία, Φινλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχαν στην άσκηση Lapland Steel 25, η οποία ακολούθησε την Northern Strike 225 με πάνω από 2.000 Φινλανδούς και Πολωνούς στρατιώτες.
Στις ασκήσεις, στις οποίες είχε πρόσβαση η Guardian, στρατεύματα χειρίζονταν τανκς, έκαναν σκι αντοχής και επιχειρούσαν σε χιονισμένα δάση, σε σενάρια εικονικής μάχης.
Η 19χρονη Σουηδή στρατιώτης και οδηγός τανκ Άλβα Στόρμαρκ, είπε χαρακτηριστικά: «προετοιμάζονται για τα χειρότερα», αναγνωρίζοντας τον πόλεμο που ήδη διεξάγεται στην Ευρώπη και την εγγύτητα με τη Ρωσία. Παρά τις δυσκολίες της επιλογής της, παραμένει αφοσιωμένη: η υπεράσπιση της Σουηδίας είναι «κάτι που θέλει να κάνει».
Ο Ταγματάρχης Μίκκο Κουουσίστο, επικεφαλής εκπαίδευσης της Ταξιαρχίας Γιάεγκερ, ανέφερε ότι η άσκηση δεν βασιζόταν σε συγκεκριμένο σενάριο, όμως ένας χάρτης έδειχνε «ένα μεγάλο κόκκινο βέλος να έρχεται από τα βορειοανατολικά, προς τη Ρωσία».
Παράλληλα, σημείωσε ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία πως το Ροβανιέμι είναι η πραγματική πατρίδα του Άη Βασίλη».
Η στρατηγική σημασία της Λαπωνίας
Πάνω από το ένα τέταρτο των φινλανδικών και εδώ και δύο χρόνια κλειστών συνόρων με τη Ρωσία βρίσκεται στη Λαπωνία, μια αχανή και αραιοκατοικημένη περιοχή.
Ο διοικητής της Ταξιαρχίας, Συνταγματάρχης Μάρκο Κιβελά, τονίζει τον στρατηγικό ρόλο της Λαπωνίας λόγω της εγγύτητας με τη χερσόνησο Κόλα, «όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη συγκέντρωση πυρηνικών όπλων στον κόσμο».
Προειδοποιεί ότι η Ρωσία «αλλάζει τη στάση της» και δημιουργεί νέες μεραρχίες και σώμα στρατού, προκειμένου να ενισχύσει τις δυνάμεις της μετά τον πόλεμο.
Το σύνθημα της Γιάεγκερ είναι «pohjoinen pitää» – «ο βορράς αντέχει». Ο Κιβελά χαρακτηρίζει την κατάσταση ως «νέο ψυχρό πόλεμο», εξηγώντας ότι η τήξη των πάγων κάνει τα αρκτικά αποθέματα πιο προσβάσιμα και, συνεπώς, τη στρατηγική σημασία της περιοχής ακόμη μεγαλύτερη.
Η γενιά των νέων κληρωτών
Η Φινλανδή κληρωτή Ρεμπέκα Μπρούν, 23 ετών, λέει πως παρότι οι πορείες με εξοπλισμό «που φτάνει στο μισό του σωματικού της βάρους» είναι εξαντλητικές, δεν μετανιώνει την απόφασή της, ακόμη κι αν η απειλή πολέμου αυξάνεται.
Δίπλα της, ο 20χρονος κληρωτός Γιόονα Λαχτελίν σημειώνει: «κάποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη» και πως, εφόσον οι περισσότεροι βρίσκονται εκεί από επιλογή, «δεν θα ήταν μεγάλο βήμα» να υπηρετήσουν σε πραγματικό πόλεμο, αν χρειαστεί.
Προς δημιουργία της φινλανδικής FLF
Την περασμένη εβδομάδα, αξιωματικοί από Σουηδία, Φινλανδία και Νορβηγία συναντήθηκαν στο Ροβανιέμι για τον σχεδιασμό των FLF Φινλανδίας, που θα έχουν ως βάση την πόλη.
Ο Σουηδός ταξίαρχος Μίκαελ Κάρλεν, διοικητής της 1ης Μεραρχίας, εξηγεί ότι τα τάγματα θα προέρχονται από την περιοχή Μπόντεν της Νορίμποττεν και ότι η FLF θα αποτελέσει «σημαντικό στοιχείο ενίσχυσης του ανατολικού μετώπου» του ΝΑΤΟ, σε μια περιοχή με ελάχιστες υποδομές και σκληρό χειμώνα.
Όπως τονίζει, οι διεθνείς ασκήσεις σκοπεύουν να «δείξουν την ικανότητά μας και την αποτρεπτική μας δύναμη», υπογραμμίζοντας ότι η σύγκρουση με τη Ρωσία πρέπει να αποφευχθεί μέσω της επίδειξης ετοιμότητας.
Τέλος σε κοινή δήλωση την 1η Δεκεμβρίου, οι πρωθυπουργοί Φινλανδίας και Σουηδίας, Πέτερι Όρπο και Ουλφ Κρίστερσον, ανακοίνωσαν ότι σχεδιάζουν «να εμβαθύνουν τη διμερή συνεργασία», ιδίως στον τομέα της άμυνς αλλά.
