Στο θέατρο Εκστάν παρουσιάζεται από τις 5 Νοεμβρίου το έργο του Ζωρζ Μπρασσάι «η Ιστορία της Μαρί» σε σκηνοθεσία Ζαν – Πωλ Ντενιζόν και την Ελένη Παπαχρηστοπούλου στον ρόλο της Μαρί.
Ένα παράδοξο πορτραίτο της καθαρίστριας Μαρί μεταφέρει στη σκηνή ο κορυφαίος φωτογράφος του Παρισιού του μεσοπολέμου, Ζωρζ Μπρασσάι στο ένα και μοναδικό κείμενό του. Σκιαγραφεί το πορτραίτο μιας γυναίκας αγράμματης, μιας κάποιας ηλικίας, και φτιάχνει ένα έργο όπου η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και η απανθρωπιά, ο αυθορμητισμός και η υποκρισία, η αφέλεια και το ψέμα, η αγάπη, η χαρά για τη ζωή, βρίσκονται ενωμένα με τη σκληρότητα και το ρατσισμό .
Πρόκειται για ένα έργο που το δράμα εναλλάσσεται με την κωμωδία όπως άλλωστε η ιδία η ζωή και συγκινεί με την βαθιά ανθρώπινη εξομολόγηση της ταπεινής και ασήμαντης Μαρι.
Η καθαρίστρια Μαρί άνιση, αδύναμη μπροστά σε πρόσωπα που αντιπροσωπεύουν την κοινωνική ιεραρχία, την Τάξη και την Ηθική και που πάνε να της πάρουν ακόμα και το δωμάτιό της στον έβδομο όροφο, δεν αφήνεται, ωστόσο. «Πώς να παλέψω; Πώς να γλυτώσω από το στόμα του λύκου» έλεγε το 1947. Κι εκείνα το λόγια της τότε, πόση αξία έχουν σήμερα.
Η Ελένη Παπαχρηστοπούλου μιλάει στα «Νέα» για το ρόλο της, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τους αόρατους ανθρώπους.
Η Μαρί είναι μια «ασήμαντη» γυναίκα με ασυνήθιστη αξιοπρέπεια και χιούμορ. Τι σας συγκίνησε περισσότερο στον χαρακτήρα της;
Η καθαρίστρια Μαρί είναι ένας συνδυασμός ανθρώπινων αντιθέσεων. Αυτό είναι που συγκινεί και που ταυτόχρονα κάνει αστείο το έργο του Ζωρζ Μπρασσάϊ , Η ιστορία της Μαρί. Συγκινεί η αθωότητά της που συγκρούεται με τη σκληρότητα, την κυνικότητα. Μας γεννά πόνο και τρυφερότητα.
Πώς προσεγγίσατε τον ρόλο μιας γυναίκας αγράμματης και από ταπεινή κοινωνική θέση χωρίς να την υποτιμήσετε;
Με την παιδική μου ματιά. Με τη δικιά μου αθωότητα. Να «μιλάω», πριν από τα λόγια.
Υπάρχει κάποιο προσωπικό στοιχείο σας που σας βοήθησε να μπείτε στο μυαλό της;
Η χαρά. Το να κρατάμε τη χαρά μας απέναντι σε μια πραγματικότητα που θα μπορούσε να μας καταστρέψει.
Η παράσταση εξερευνά κοινωνική ιεραρχία και υποκρισία. Πιστεύετε ότι αυτά τα θέματα είναι επίκαιρα σήμερα;
Η καθαρίστρια Μαρί είναι η φωνή των «αδύναμων» σ’ έναν κόσμο που τιμά μόνο τους «δυνατούς». Η Μαρί δεν έχει κύρος, εξουσία, θέση ή δεξιότητες που η κοινωνία θεωρεί «πολύτιμες». Σήμερα οι άνθρωποι που δεν χωρούν στα στερεότυπα της επιτυχίας συχνά παραγκωνίζονται ή γελοιοποιούνται. Το έργο σε συγκινεί βαθιά γιατί σε κάνει να νοιώσεις τι σημαίνει να σε θεωρούν ασήμαντο μόνο και μόνο από το κοινωνικό σου status.
Η αθωότητα της Μαρί είναι εκείνη που αποκαλύπτει την υποκρισία γύρω της. Σ’ έναν κόσμο όπου πολλοί παίζουν ρόλους, η Μαρί είναι απόλυτα διαφανής: Λέει αυτό που νιώθει, δείχνει αυτό που φοβάται, χαίρεται χωρίς δημόσιες σχέσεις. Η μοναξιά της είναι η δική μας μοναξιά σ’ έναν υπερκοινωνικοποιημένο κόσμο.
Η παράσταση θίγει το θέμα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Τι μήνυμα πιστεύετε ότι μπορεί να πάρει ο θεατής για τη δική του ζωή;
Ο θεατής μπορεί να πάρει πολλά και διαφορετικά μηνύματα, ανάλογα με τη δική του εμπειρία: Η αξία σου δεν μετριέται από το πώς σε βλέπουν οι άλλοι. Αυτό δεν αναιρεί την εσωτερική σου μοναδικότητα. Η αξιοπρέπεια δεν είναι κάτι που μπορεί να σου το πάρει ο άλλος, είναι κάτι που κουβαλάς εσωτερικά, ακόμα και μέσα στη δυστυχία. Η αξιοπρέπεια είναι αδιαπραγμάτευτη.
Τι σημαίνει για εσάς «η μάχη ενάντια στο στόμα του λύκου» που λέει η Μαρί;
Τη δύναμη ν’ αντισταθείς όταν όλα μοιάζουν χαμένα. Τη διεκδίκηση της ελευθερίας, της σωτηρίας.
Πώς η ιστορία της Μαρί μας κάνει να δούμε τους «αόρατους» ανθρώπους γύρω μας με περισσότερη κατανόηση και σεβασμό;
Το έργο καθιστά πιο ορατούς του «αόρατους» της κοινωνίας. Αμέτρητους ανθρώπους που βιώνουν την ταξική ανισότητα και την αδικία καθημερινά. Η Μαρί λειτουργεί σαν υπενθύμιση της ανθρωπιάς, αντίσταση στον κοινωνικό ρατσισμό, φωνή υπέρ της ισότητας, κριτήριο της ψυχής μας. Η Μαρί δεν είναι «αφελής» είναι το μέτρο του πόσο έχουμε απομακρυνθεί από το ανθρώπινο, κυρίως σε εποχές φτωχοποίησης.
