Νέα μελέτη επιβεβαιώνει ότι η γιγάντια τρύπα που εντοπίστηκε πριν από περίπου 20 χρόνια στον βυθό της Βόρειας Θάλασσας, ανατολικά της Βρετανίας, δημιουργήθηκε από την πρόσκρουση αστεροειδούς. Σύμφωνα με τα ευρήματα, το καταστροφικό συμβάν προκάλεσε τσουνάμι ύψους έως και 100 μέτρων.
Ο κρατήρας του Σίλβερπιτ ανακαλύφθηκε το 2002, κατά τη διάρκεια σεισμικών ερευνών για υδρογονάνθρακες, 80 χιλιόμετρα ανατολικά του Γιόρκσαϊρ. Ο σχηματισμός έχει διάμετρο 20 χιλιομέτρων και περιβάλλεται από ζώνες ομόκεντρων ρηγμάτων που εκτείνονται σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων.
Αρχικά, οι υποψίες για κρατήρα πρόσκρουσης είχαν αμφισβητηθεί από γεωλόγους, καθώς υποστήριζαν ότι η κοιλότητα ίσως προήλθε είτε από τη μετακίνηση μεγάλων ποσοτήτων αλατιού είτε από κατάρρευση του βυθού λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας.
Η νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στο Nature Communications, βασίστηκε σε επικαιροποιημένα σεισμικά δεδομένα και αναλύσεις πετρωμάτων. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο κρατήρας σχηματίστηκε πριν από 43 έως 46 εκατομμύρια χρόνια από την πρόσκρουση διαστημικού βράχου, διαμέτρου περίπου 160 μέτρων.
Ο Ούστιν Νίκαλσεν από το Πανεπιστήμιο Heriot Watt στο Εδιμβούργο δήλωσε σε δελτίο Τύπου ότι ο αστεροειδής προσέκρουσε στον βυθό υπό μικρή γωνία από τα δυτικά, δημιουργώντας μέσα σε λίγα λεπτά ένα παραπέτασμα πετρωμάτων και νερού ύψους 1,5 χιλιομέτρων. Η κατάρρευση αυτού του παραπετάσματος στη θάλασσα προκάλεσε το μεγαλειώδες τσουνάμι ύψους 100 μέτρων.
Κύριο στοιχείο που στηρίζει την επιστημονική ομάδα αποτελούν οι κρύσταλλοι χαλαζία, οι οποίοι ανασύρθηκαν μέσω γεώτρησης από τον βυθό και βρέθηκαν να φέρουν ίχνη κρουστικής παραμόρφωσης. Ο ερευνητής τόνισε ότι η ανεύρεση αυτών των κρυστάλλων ήταν εξαιρετικά δύσκολη, υπογραμμίζοντας ότι «αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολία την υπόθεση του κρατήρα πρόσκρουσης», καθώς η συγκεκριμένη δομή τους μπορεί να δημιουργηθεί μόνο από ακραίες συνθήκες πίεσης που προκαλούνται από πρόσκρουση.
Παρόλο που ο αστεροειδής είχε αρκετή ενέργεια ώστε να προκαλέσει σημαντικές τοπικές καταστροφές, ήταν σαφώς μικρότερος από το διαστημικό αντικείμενο που δημιούργησε τον κρατήρα Τσιξουλούμπ στο Μεξικό πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, το οποίο οδήγησε στην εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
Ο κρατήρας του Σίλβερπιτ θεωρείται ιδιαίτερα καλοδιατηρημένος και παρουσιάζει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον, όπως σημειώνει ο Νίκαλσεν. Συνολικά, περίπου 200 επιβεβαιωμένοι κρατήρες πρόσκρουσης έχουν εντοπιστεί στην ξηρά, ενώ μόλις 33 έχουν ανακαλυφθεί κάτω από ωκεανούς.
Επιστημονική αξία και μελλοντικές προοπτικές
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα ευρήματα από τον κρατήρα του Σίλβερπιτ προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για την κατανόηση του ρόλου των προσκρούσεων αστεροειδών στη διαμόρφωση του πλανήτη. Παράλληλα, συμβάλλουν στην εκτίμηση του τι θα μπορούσε να συμβεί σε περίπτωση μίας νέας πρόσκρουσης αστεροειδούς στο μέλλον.
