Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τα σχέδια της Μόσχας, η Ρωσία προτείνει να παραδώσει μικρές κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας, ενώ το Κίεβο θα πρέπει να υποχωρήσει από τμήματα της ανατολικής χώρας που η Ρωσία δεν κατάφερε να καταλάβει. Η πρόταση αυτή συζητήθηκε μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα.
Η συνάντηση, η πρώτη μεταξύ ηγετών ΗΠΑ και Ρωσίας από την έναρξη του πολέμου, δεν εξασφάλισε την εκεχειρία που ήθελε ο Τραμπ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, συμφωνήθηκαν σε μεγάλο βαθμό ζητήματα εδαφικών παραχωρήσεων και εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι αναμένεται να ταξιδέψει στη Ουάσινγκτον για να συζητήσει το ενδεχόμενο μιας συνολικής διευθέτησης. Παρόλα αυτά, οι απαιτήσεις της Ρωσίας θεωρούνται εξαιρετικά δύσκολο να γίνουν αποδεκτές, καθώς περιλαμβάνουν πλήρη απόσυρση του Κιέβου από τις ανατολικές περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, ενώ το Κίεβο επιμένει ότι αυτές οι περιοχές είναι κρίσιμες για την άμυνα της χώρας.
Παρά το γεγονός ότι η σύνοδος δεν κατέληξε στην κατάπαυση πυρός που επιθυμούσε, ο Τραμπ δήλωσε σε συνέντευξη στο Fox News με τον Σον Χάνιτι ότι ο ίδιος και ο Πούτιν συζήτησαν για εδαφικές παραχωρήσεις και εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, καταλήγοντας σε «μεγάλο βαθμό σε συμφωνία».
«Πιστεύω ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά σε μια συμφωνία», δήλωσε ο Τραμπ, προσθέτοντας: «Η Ουκρανία πρέπει να συμφωνήσει. Ίσως πουν ‘όχι’».
Δύο πηγές, που ζήτησαν να παραμείνουν ανώνυμες λόγω της ευαίσθητης φύσης των πληροφοριών, ανέφεραν ότι η γνώση τους για τις προτάσεις Πούτιν βασίζεται κυρίως σε συζητήσεις μεταξύ ηγετών στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ και τόνισαν ότι δεν είναι πλήρης.
Ο Τραμπ ενημέρωσε τον Ζελένσκι και τους Ευρωπαίους ηγέτες για τα αποτελέσματα της συνόδου νωρίς το Σάββατο.
Δεν ήταν άμεσα σαφές αν οι προτάσεις του Πούτιν αποτελούν αρχική πρόταση για να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις ή πρόκειται για τελική προσφορά που δεν επιδέχεται συζήτησης.
Ουκρανική γη για ειρήνη
Με μια πρώτη ματιά, τουλάχιστον ορισμένες από τις απαιτήσεις θα αποτελούσαν τεράστια πρόκληση για την ηγεσία της Ουκρανίας να τις αποδεχθεί.
Η πρόταση του Πούτιν αποκλείει την κατάπαυση πυρός μέχρι να επιτευχθεί συνολική συμφωνία, εμποδίζοντας έτσι μια βασική απαίτηση του Ζελένσκι, ενώ η χώρα του πλήττεται καθημερινά από ρωσικά drones και βαλλιστικούς πυραύλους.
Σύμφωνα με την προτεινόμενη ρωσική συμφωνία, το Κίεβο θα αποσύρει πλήρως τις δυνάμεις του από τις ανατολικές περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, σε αντάλλαγμα για τη ρωσική δέσμευση να «παγώσουν» τα μέτωπα στις νότιες περιφέρειες Χερσώνα και Ζαπορίζια, όπως ανέφεραν οι πηγές.
Η Ουκρανία έχει ήδη απορρίψει οποιαδήποτε υποχώρηση από ουκρανικό έδαφος, όπως η περιφέρεια Ντονέτσκ, όπου οι στρατιώτες της είναι ανασκαμμένοι και την οποία το Κίεβο θεωρεί κρίσιμο αμυντικό οχυρό για την αποτροπή ρωσικών επιθέσεων βαθύτερα στην επικράτειά του.
Σύμφωνα με τις πηγές, η Ρωσία θα ήταν διατεθειμένη να επιστρέψει σχετικά μικρές περιοχές ουκρανικού εδάφους που κατέχει στις βόρειες περιφέρειες Σούμι και βορειοανατολικές περιοχές του Χαρκόβου. Σήμερα, οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν εκτάσεις περίπου 440 τετραγωνικών χιλιομέτρων στις περιοχές Σούμι και Χαρκόβου, ενώ η Ουκρανία διατηρεί τον έλεγχο περίπου 6.600 τετραγωνικών χιλιομέτρων του Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουχάνσκ), περιοχές που διεκδικεί η Ρωσία.
Οι πηγές ανέφεραν επίσης ότι ο Πούτιν επιδιώκει, τουλάχιστον, την επίσημη αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας στην Κριμαία, την οποία η Μόσχα κατέλαβε από την Ουκρανία το 2014. Δεν έχει διευκρινιστεί αν αυτό θα σήμαινε αναγνώριση μόνο από τις ΗΠΑ ή από όλες τις δυτικές δυνάμεις και την Ουκρανία, ενώ το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του απορρίπτουν τέτοια αναγνώριση.
Η Ρωσία θα ζητούσε επίσης την άρση τουλάχιστον ορισμένων κυρώσεων που έχουν επιβληθεί σε βάρος της, χωρίς να είναι σαφές αν αφορά αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις. Ο Τραμπ δήλωσε ότι προς το παρόν δεν χρειάζεται να εξετάσει την επιβολή δασμών σε χώρες όπως η Κίνα για την αγορά ρωσικού πετρελαίου, αλλά ίσως το κάνει «σε δύο ή τρεις εβδομάδες».
Η Ουκρανία δεν θα επιτρέπεται να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αν και ο Πούτιν φαινόταν ανοιχτός στο να λάβει η χώρα κάποιας μορφής εγγυήσεις ασφαλείας, χωρίς όμως να είναι σαφές πώς θα εφαρμοζόταν αυτό στην πράξη. Ευρωπαίοι ηγέτες ανέφεραν ότι ο Τραμπ συζήτησε τις εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία και έθιξε την ιδέα ενός «Άρθρου 5» εκτός ΝΑΤΟ, σύμφωνα με το οποίο οποιαδήποτε επίθεση σε ένα από τα 32 κράτη μέλη θεωρείται επίθεση σε όλα. Η ένταξη στη Συμμαχία αποτελεί στρατηγικό στόχο για το Κίεβο και είναι κατοχυρωμένη στο Σύνταγμα της χώρας.
Επιπλέον, η Ρωσία ζητά επίσημο καθεστώς για τη ρωσική γλώσσα σε περιοχές ή σε όλη την επικράτεια της Ουκρανίας, καθώς και το δικαίωμα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας να λειτουργεί ελεύθερα. Η ουκρανική υπηρεσία ασφαλείας κατηγορεί την εκκλησία που συνδέεται με τη Μόσχα ότι υποστηρίζει τον πόλεμο της Ρωσίας, διαδίδοντας φιλορωσική προπαγάνδα και φιλοξενώντας κατασκόπους, κάτι που η ίδια αρνείται, δηλώνοντας ότι έχει κόψει τους κανονικούς δεσμούς με τη Μόσχα. Η Ουκρανία έχει περάσει νόμο που απαγορεύει τις θρησκευτικές οργανώσεις που συνδέονται με τη Ρωσία, αλλά η εφαρμογή του δεν έχει ξεκινήσει ακόμη.
