Ο πρώτος κατά την τάξη Θρόνος της Χριστιανικής Εκκλησίας, εκείνος της Ρώμης, χηρεύει. Τη Δευτέρα της Διακαινησίμου, εφέτος που συνέπεσε το Πάσχα Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, άφησε την τελευταία του πνοή ο Πάπας Φραγκίσκος σε ηλικία 88 ετών. Η εκδημία του συγκίνησε τους πιστούς σε όλο τον κόσμο, ιδίως διότι είχε μόλις αρχίσει να συνέρχεται από την τελευταία περιπέτεια της υγείας του, που τον κράτησε επί ικανό διάστημα στο νοσοκομείο Τζεμέλι της Ρώμης.
Ο Πάπας Φραγκίσκος (κατά κόσμο Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο) ήταν ο πρώτος Αργεντινός που εξελέγη Πάπας, το 2013. Είχε διαδεχθεί, εν ζωή, τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ’, ο οποίος είχε παραιτηθεί για λόγους υγείας από τον Παπικό Θρόνο, κάτι που είχε να συμβεί 600 χρόνια! Ο γερμανικής καταγωγής Βενέδικτος, κατά κόσμον Γιόζεφ Ράτσινγκερ, διαπρεπής θεολόγος και πανεπιστημιακός, και ο Φραγκίσκος αντιπροσώπευαν δύο διαφορετικούς κόσμους. Ο Φραγκίσκος έφερε έναν νέο αέρα στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.
Από φαινομενικά ασήμαντες λεπτομέρειες, όπως ότι προτίμησε από το Παπικό Παλάτι να διαμένει στον ξενώνα της Αγίας Μάρθας, που προορίζεται, κυρίως, να φιλοξενεί τους Καρδιναλίους που μετέχουν στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων ενόψει εκλογής Πάπα, ή την άρνησή του να φορά κόκκινα υποδήματα, σύμβολο ισχύος του εκάστοτε Πάπα, την επιλογή του να ταφεί σε ένα απλό ξύλινο φέρετρο και όχι στο έως σήμερα χρησιμοποιούμενο τριπλής επένδυσης και μάλιστα στην αγαπημένη του εκκλησία έξω από το Βατικανό…
…έως ουσιαστικά ζητήματα, όπως η υποστήριξη των φτωχών και αδυνάτων, όπου γης, της υπόθεσης της Κύπρου και των κατατρεγμένων της Γάζας στην Παλαιστίνη. Αλλά και ζητήματα εκκλησιαστικής διπλωματίας, όπως η εξαιρετική σχέση του με το Πατριαρχείο της Νέας Ρώμης και Κωνσταντινούπολης, και με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, με τον οποίο είχε συμφωνηθεί ο από κοινού εορτασμός της συμπλήρωσης εφέτος 2.700 ετών από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο στη Νίκαια της Βιθυνίας, όπως ο ίδιος ο Πατριάρχης αποκάλυψε στο συλλυπητήριο μήνυμά του.
Ηδη έχουν αρχίσει οι ζυμώσεις για την εκλογή του νέου Ποντίφικα. Στη Ρώμη συρρέουν οι Καρδινάλιοι από όλο τον κόσμο για να παραβρεθούν στη εξόδιο ακολουθία που θα γίνει το Σάββατο 26 τρέχοντος και στην ταφή του Πάπα Φραγκίσκου. Η συγκέντρωση όλων των Καρδιναλίων θα δώσει την ευκαιρία για αλληλογνωριμία και διαβουλεύσεις κατά τις εννέα ημέρες του επίσημου πένθους και μέχρι τη ημέρα που θα αρχίσει η εκλογική διαδικασία.
Το Σώμα όμως που θα εκλέξει τον νέο Πάπα είναι συγκεκριμένο από τα διατάγματα που ορίζουν τα της εκλογής, με πιο πρόσφατο εκείνο επί Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ το 1996. Η εκλογή θα γίνει από τους Καρδιναλίους κάτω των 80 ετών, που υπολογίζονται σε 135 και θα λάβει χώρα στην Καπέλα Σιστίνα, το περιώνυμο παρεκκλήσι της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου σύμφωνα με τη μακραίωνη παράδοση.
Αυτή τη φορά όμως το Κονκλάβιο δεν θα σημαίνει και κλείδωμα των εκλεκτόρων, που ταυτόχρονα είναι όλοι και υποψήφιοι, μέσα στο παρεκκλήσι, αλλά απλώς αποκοπή τους από την επαφή με τον έξω κόσμο. Δεν θα διαμένουν μέσα στην Καπέλα Σιστίνα, όπως σε παλαιότερες εποχές, αλλά στον ξενώνα της Αγίας Μάρθας, από όπου θα μεταφέρονται για τις χρονοβόρες εκλογικές διαδικασίες κάθε μέρας.
Η πλειοψηφία που απαιτείται είναι τα 2/3 συν 1 των εκλεκτόρων, προκειμένου να αποφευχθεί όμως η παρέλκυση της διαδικασίας μετά την 33η ή 34η ψηφοφορία η εκλογή θα περιοριστεί στους δύο επικρατέστερους, οι οποίοι δεν θα μπορούν να ψηφίζουν.
Ο Καρδινάλιος, που θα εκλεγεί, θα ερωτηθεί αν αποδέχεται την εκλογή του, και εφόσον αποδεχθεί θα ερωτηθεί ποιο όνομα θα επιλέξει ως Πάπας. Θα ακολουθήσει η καταστροφή των ψηφοδελτίων, όπως γίνεται μετά κάθε γύρο της εκλογικής διαδικασίας, αυτή τη φορά όμως με πρόσμειξη χρωστικής ουσίας, ώστε να βγει λευκός καπνός και θα ακουστεί το Habemus Papam.
Ο νέος Πάπας θα αποσυρθεί στο σκευοφυλάκιο της Καπέλα Σιστίνα, γνωστό και ως «δωμάτιο των δακρύων», καθώς εκτιμάται ότι εκεί μπορεί να αναλυθεί σε δάκρυα συνειδητοποιώντας το βάρος της εκλογής του, και θα ενδυθεί τα παπικά άμφια, που θα υπάρχουν διαθέσιμα εκεί σε τρία μεγέθη. Θα ακολουθήσει η πανηγυρική πρώτη ευλογία του νέου Πάπα urbi et orbi, δηλαδή στην πόλη και στον κόσμο όλο.
Η Ρώμη θα έχει και πάλι τον Επίσκοπό της! Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τον ηγέτη της και το Κράτος του Βατικανού τον αρχηγό του.
Ο Ιωάννης Μ. Κονιδάρης είναι ομότιμος καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών