Η προσπάθεια για την επαναλειτουργία του ιστορικού σιδηροδρόμου της Πελοποννήσου περνά μέσα από ελληνοελβετική πρωτοβουλία που έχουν αναλάβει η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ελβετίας στην Ελλάδα.
Τον Μάρτιο, με μάρτυρα την Ελβετική Πρεσβεία, 9 φορείς είχαν συνυπογράψει μαζί με την ΕΛΛΕΤ κοινή δήλωση στήριξης της ελληνοελβετικής πρωτοβουλίας ενώ σε πρόσφατο συμπόσιο στο Ναύπλιο έγινε ένα ακόμα βήμα. Αυτή ήταν η αφορμή για μια συζήτηση με τον πρεσβευτή της Ελβετίας Stefan Estermann.
«Το βασικό συμπέρασμα από το Ναύπλιο είναι πως το πρότζεκτ πρέπει να σχεδιαστεί σε στέρεες βάσεις. Κάποιος είπε ότι αν αποτύχεις να σχεδιάσεις, τότε σχεδίαζες να αποτύχεις. Γι’ αυτό και πρέπει να βαδίσουμε προσεκτικά, να αναλύσουμε την κατάσταση, να ετοιμάσουμε μια πολύ στέρεη μελέτη σκοπιμότητας και ένα επιχειρηματικό σχέδιο και να συγκεντρώσουμε τους ενδιαφερόμενους. Συζητήθηκε η ιδέα να γίνουν τρεις ομάδες που να λειτουργούν παράλληλα, μια ελληνική, μια ελβετική και μια ελληνοελβετική. Θα υπάρχει και επόπτης. Τα συμπεράσματα των τριών ομάδων θα δώσουν μια καλή ιδέα για το τι είναι εφικτό, θα συγκρίνουμε και θα βρούμε τον κοινό τόπο των τριών ομάδων. Φυσικά αν θέλει κανείς να το κάνει αυτό με τους καλύτερους ειδικούς θα κοστίσει κάποια χρήματα. Η άμεση πρόκληση, λοιπόν, είναι να βρεθεί χρηματοδότηση για την μελέτη σκοπιμότητας και το επιχειρηματικό σχέδιο».
«Η ωραία κοιμωμένη»
Ο Stefan Estermann στο Ναύπλιο χαρακτήρισε το Τρένο του Τρικούπη «ωραία κοιμωμένη». Εξηγεί γιατί: «Είναι εκτός λειτουργίας για περισσότερα από 10 χρόνια. Η Ελλάδα αναπτύσσεται ταχύτατα, φτιάχνονται δρόμοι, η ζωή συνεχίζεται. Ο σιδηρόδρομος είναι λιτός, οι γραμμές έχουν σκεπαστεί από άγρια βλάστηση, τα κτίσματα είναι μικρά και όμορφα. Αν δεν δώσεις προσοχή, τείνεις να τον ξεχάσεις. Για αυτό και χρησιμοποίησα τη λέξη «κοιμωμένη». Από την άλλη είναι κάτι ωραίο – λόγω της ιστορικής αξίας, της μοναδικής αρχιτεκτονικής των σταθμών, των γεφυρών, των αποθηκών. Τον ονόμασα λοιπόν «ωραία κοιμωμένη» γιατί είναι κάτι λιτό, όμορφο, αλλά υπάρχει ο κίνδυνος να το παραβλέψεις και με τον καιρό να το ξεχάσεις. Πρέπει κάποιος να δώσει το φιλί που θα το ξυπνήσει».
Μιλάει ιδιαίτερα για την αξία του σιδηροδρόμου στην Πελοπόννησο. «Είναι πολιτιστική κληρονομιά, συνδέεται με το νεοελληνικό κράτος του 19ου αιώνα. Ο πρωθυπουργός Τρικούπης τον έφτιαξε με όραμα να εκβιομηχανίσει την Πελοπόννησο, να εκσυγχρονίσει τη χώρα. Παρεμπιπτόντως, είχαμε παρόμοια ιστορία στην Ελβετία – ο σιδηρόδρομος υπήρξε η αφετηρία της εκβιομηχάνισής μας. Αποτελεί, λοιπόν, μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Πελοποννήσου. Αυτό που επίσης κάνει είναι να ενώσει τους υπέροχους ιστορικούς τόπους της Πελοποννήσου: Μεσσήνη, Ναύπλιο, Επίδαυρο. Από την άλλη πλευρά, Μύλοι, Τρίπολη, Καλαμάτα. Στα δυτικά, Πύργος και Ολυμπία – το πιο σημαντικό μέρος της Πελοποννήσου και, όπως λέω πάντα, το πιο πολύτιμο τουριστικό μπραντ. Θα μπορούσε λοιπόν να κάνει κανείς μια περιήγηση με τον σιδηρόδρομο, που θα ένωνε όλα αυτά τα σπουδαία αρχαιολογικής σημασίας μέρη σε έναν υπέροχο κύκλο, και στη συνέχεια θα έφτανε στην Πάτρα. Είναι ένα φανταστικό «πακέτο» για να προτείνει κανείς στους τουρίστες. Θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνει πολλά: την κουλτούρα του ελαιολάδου και της ελιάς, για παράδειγμα, και του κρασιού». Αναφέρει ιδιαίτερα τους σταθμούς. «Είναι κατασκευασμένοι από γάλλους μηχανικούς της εποχής, με ιδιαίτερο στυλ, μοιάζουν μεταξύ τους, είναι αρθρωτοί, σε ανθρώπινη κλίμακα. Αποτελούν κομμάτι της ταυτότητας κάθε μέρους. Θα μπορούσαν να στεγάσουν μικρά μουσεία, κέντρα ενημέρωσης, μικρά καφέ. Καθώς βρίσκονται στο κέντρο των οικισμών θα ξαναδώσουν ζωή σε κάποια χωριά που υποφέρουν από ερήμωση».
Ρωτάμε τον πρεσβευτή αν πιστεύει ότι σε μια εποχή που αποθεώνεται η ταχύτητα μπορεί να επιβιώσει ένας μετρικός σιδηρόδρομος (ονομάζεται μετρικός γιατί η απόσταση της μιας ράγας με την άλλη είναι ένα μέτρο. Ονομάζεται και «στενού εύρους»). Είναι απόλυτος. «Πιστεύω ότι ταιριάζει στον 21ο αιώνα. Μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά, να ενσωματωθεί σε οικισμούς, να ενώνει χωριά, μικρές πόλεις, δήμους και επίσης είναι αρκετά γρήγορο (κινείται με ταχύτητα 80, 100, 120 χλμ. την ώρα). Μην το υποτιμάτε». Αναφέρει μάλιστα την θετική εμπειρία από την Ελβετία όπου τα περισσότερα σιδηροδρομικά συστήματα στα βουνά είναι «στενού εύρους».
