Το νέο κύμα e-απατών έρχεται από το TikTok

Στο TikTok δεν καταφεύγουν μόνο οι πολιτικοί – εσχάτως και στα καθ’ ημάς – που προσπαθούν να πείσουν τη νεολαία να τους ψηφίσει. Το χρησιμοποιούν (μαζί με το Facebook, το Instagram και το Twitter) και πολλοί επιτήδειοι οι οποίοι επιχειρούν να εξαπατήσουν ανυποψίαστους χρήστες και να τους αποσπάσουν χρήματα και προσωπικά δεδομένα. Δυστυχώς, πολλοί εξ αυτών τα καταφέρνουν.

Η εκπρόσωπος της Οργάνωσης Καταναλωτών Βρετανίας (Which?) είπε στα «ΝΕΑ» ότι τους τελευταίους μήνες οι χρήστες κοινωνικών δικτύων «βομβαρδίζονται από κάθε κατεύθυνση» από ένα «νέο κύμα ιδιαιτέρως πειστικών ηλεκτρονικών απατών». Οι απατεώνες ποντάρουν στην κυριολεξία στο συναίσθημα, είτε «πουλώντας» έρωτα σε μοναχικούς χρήστες είτε διακινώντας ψεύτικες αναρτήσεις για αναζητήσεις προσώπων που δήθεν αγνοούνται.

Τα ευφάνταστα κόλπα τους δεν έχουν τέλος: από τη λεγόμενη «σφαγή του γουρουνιού» έως τα ψεύτικα «φιρμάνια» της εφορίας για πληρωμή οφειλών, οι απατεώνες νέας γενιάς έχουν ξεγελάσει δεκάδες χιλιάδες πολίτες. «Είναι σοκαριστικό ότι, εν έτει 2023, οι επιτήδειοι συνεχίζουν να δρουν ανενόχλητοι. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα νέο κύμα πειστικών απατών. Δυστυχώς, οι τεχνολογικές πλατφόρμες – κοινωνικά δίκτυα, ηλεκτρονικά καταστήματα εφαρμογών ή υπηρεσίες πληρωμών – δεν μπορούν πάντα να εγγυηθούν την ασφάλειά μας» δήλωσε η Λίζα Μπάρμπερ, διευθύντρια του Κλάδου Τεχνολογίας της Which?. «Ωστόσο, η ευθύνη δεν πρέπει να πέφτει αποκλειστικά στους ώμους των καταναλωτών. Οι πλατφόρμες και η κυβέρνηση πρέπει να κάνουν περισσότερα για να σταματήσουν τους απατεώνες».

Οι τέσσερις πιο συχνές απάτες του 2023

1. Η «σφαγή του γουρουνιού». Το ανατριχιαστικό όνομα οφείλεται σε μια μέθοδο που θυμίζει την… πάχυνση των χοίρων: οι επιτήδειοι «παχαίνουν» με λόγια τα θύματά τους, τους «πουλάνε» έρωτα και τους κάνουν να πέσουν στην παγίδα τους. Πρώτα, «ψαρεύουν» μοναχικούς χρήστες σε εφαρμογές γνωριμιών. Κατόπιν, τους «βομβαρδίζουν» επί εβδομάδες με μηνύματα, χτίζοντας μια σχέση εμπιστοσύνης μαζί τους. Επειτα, τους προτρέπουν να μιλήσουν σε εφαρμογές όπως το Viber, το WhatsApp ή το Messenger. Οταν το θύμα έχει πειστεί για τις «αγνές προθέσεις» του απατεώνα, ο τελευταίος του ξεφουρνίζει το παραμύθι: ισχυρίζεται ότι έχει κερδίσει πολλά λεφτά επενδύοντας σε ακίνητα ή κρυπτονομίσματα και «προσφέρεται» να επενδύσει τα χρήματα του θύματος σε πλατφόρμες συναλλαγών που στην πραγματικότητα ελέγχονται από τον ίδιον. Ενα θύμα, που είναι μάλιστα συνταξιούχος αστυνομικός, έχασε 107.000 στερλίνες πιστεύοντας ότι επενδύει σε διαμερίσματα στην Κύπρο.

2. Αναζητήσεις-μαϊμού. Εσχάτως παρατηρείται βροχή ψευδών αναρτήσεων σε κοινωνικά δίκτυα με θέμα δήθεν εξαφανισμένα παιδιά ή ηλικιωμένους. Οι χρήστες παρακινούνται να «μοιραστούν» με τους φίλους τους τα επίμαχα ποστ ώστε να βρεθούν οι «αγνοούμενοι». Οταν η ανάρτηση έχει συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό «λάικ» και κοινοποιήσεων, οι απατεώνες κάνουν επεξεργασία της δημοσίευσης αλλάζοντας εντελώς το περιεχόμενό της: έτσι, αντί για το παιδάκι που αγνοείται, οι χρήστες αντικρίζουν ένα ποστ με οδηγίες για το πώς θα κάνουν δήθεν κερδοφόρες επενδύσεις. Τα σχόλια συνήθως απενεργοποιούνται για να αποφευχθεί η αποκάλυψη της απάτης από άλλους χρήστες.

3. Απάτες στο PayPal. Οι χρήστες λαμβάνουν αιτήματα πληρωμών που προέρχονται από ένα φαινομενικά γνήσιο email το οποίο δήθεν ανήκει στο PayPal. Τα αιτήματα αφορούν συνήθως αγορές αντικειμένων αξίας ή ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία. Σε άλλες περιπτώσεις, στέλνονται email που αναφέρουν ότι ο λογαριασμός του παραλήπτη έχει παραβιαστεί και τον προτρέπουν να καλέσει σε μια ψεύτικη τηλεφωνική γραμμή βοήθειας.

4. Εφαρμογές-αρπακτικά. Ορισμένες εφαρμογές εγκαθιστούν κακόβουλο λογισμικό σε τηλέφωνα ζητώντας από τους χρήστες άδεια για χρήση της κάμερας ή του καταλόγου επαφών και υποκλέπτουν τα δεδομένα τους. Προτού κατεβάσετε μια εφαρμογή, κάντε κλικ στο όνομα του δημιουργού της, ελέγξτε ποια άλλα apps έχει δημιουργήσει και δείτε αν φαίνονται ύποπτα. Να θυμάστε ότι κάποιες από τις κριτικές χρηστών μπορεί να είναι ψεύτικες.