Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε αυτή την εβδομάδα ότι οι δυνάμεις του θα υπερασπιστούν πάση θυσία την ανατολική πόλη Μπαχμούτ, ακριβώς τη στιγμή που δυτικοί αξιωματούχοι και ακόμη και ορισμένοι oυκρανοί στρατιώτες αναρωτιούνται εάν ίσως θα ήταν σοφότερο να αποσυρθούν. Η μάχη για το Μπαχμούτ, που μαίνεται εδώ και εννέα μήνες, έχει μετατραπεί σε παγίδα, με Ρώσους και Ουκρανούς να προσπαθούν να εξαντλήσουν ο ένας τις τάξεις του άλλου και να αποκτήσουν πλεονέκτημα για μεγαλύτερες επιθέσεις αργότερα μέσα στην άνοιξη.

Η πολιτική αξία που δίνουν ο πρόεδρος Ζελένσκι και ο υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα στην αντίσταση στο Μπαχμούτ αντιμετωπίζεται με απορία από το ΝΑΤΟ, το οποίο θεωρεί άσκοπη την ολομέτωπη υπεράσπιση της πόλης. Ο υπουργός Aμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Oστιν δήλωσε ότι μια ουκρανική υποχώρηση από την πόλη δεν θα αποτελούσε «επιχειρησιακή ή στρατηγική οπισθοχώρηση» και ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι δεν θα αποτελούσε «σημείο καμπής», σχόλια που αφήνουν να εννοηθεί ότι και οι δύο μπορεί να ευνοούν μια υποχώρηση. Ομως ο Ζελένσκι ανέβασε το διακύβευμα, διατάσσοντας τις ένοπλες δυνάμεις του να ενισχύσουν τις θέσεις τους εκεί και προειδοποιώντας ότι η εγκατάλειψη της Μπαχμούτ θα άφηνε στους Ρώσους έναν «ανοιχτό δρόμο» προς την υπόλοιπη επαρχία του Ντονέτσκ, την οποία η Μόσχα είναι αποφασισμένη να καταλάβει.

Οι μυστικές υπηρεσίες

Οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες δεν συμμερίζονται τις εκτιμήσεις του Κιέβου σχετικά με τον κίνδυνο η υποχώρηση να ανοίξει τον δρόμο για μια πλήρους κλίμακας επίθεση: οι μυστικές υπηρεσίες δεν βρήκαν κανένα ίχνος των ρωσικών εφεδρειών που θα έπρεπε να διεξαγάγουν αυτή την επίθεση, οι οποίες σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τις νέες οχυρώσεις που χτίστηκαν πίσω από το Μπαχμούτ. Σε τέτοιον βαθμό που η Αβρίλ Χάινς, η επικεφαλής όλων των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών, απέκλεισε το ενδεχόμενο η Μόσχα να κατακτήσει περισσότερα εδάφη τις επόμενες εβδομάδες.

Το Κίεβο ισχυρίζεται ότι έχει σκοτώσει χιλιάδες ρώσους μαχητές, κυρίως μισθοφόρους που στρατολογήθηκαν από τις φυλακές στις τάξεις της μισθοφορικής εταιρείας Βάγκνερ και διατάχθηκαν να επιτεθούν σε ουκρανικές θέσεις κατά κύματα – τακτική που θυμίζει τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά και η Ουκρανία έχει μεγάλες απώλειες, γεγονός που ενδεχομένως να αλλάξει την εκτίμηση κόστους – οφέλους της διατήρησης της πόλης. Οι ρώσοι επιτιθέμενοι έχουν σταδιακά πλησιάσει την Μπαχμούτ από τα βόρεια, τα νότια και τα ανατολικά, αφήνοντας μόνο μία στενή οδό ανεφοδιασμού από τα δυτικά για τα στρατεύματα της Ουκρανίας. «Ο εχθρός επιτίθεται από όλες τις πλευρές», δήλωσε ουκρανός στρατιώτης στους «Financial Times» από το Μπαχμούτ. «Παίρνουμε προμήθειες. Αλλά η κατάσταση γίνεται κάθε μέρα όλο και πιο δύσκολη».

Δόλωμα για τον Πούτιν;

Γιατί λοιπόν ο Ζελένσκι δίνει τόσο μεγάλη βαρύτητα στο «Φρούριο Μπαχμούτ»; Μια υπόθεση είναι ότι πρόκειται για ένα δόλωμα που θα ωθήσει τον Πούτιν να εντείνει τις προσπάθειές του και στη συνέχεια να εξαπολύσει αντεπίθεση για να εγκλωβίσει εκεί τους μισθοφόρους που έχουν εισέλθει στην πόλη: οι πολιορκητές καταλήγουν πολιορκημένοι, όπως οι Γερμανοί στο Στάλινγκραντ το 1943. Ενα παλιό κόλπο, γράφει η «Corriere della Sera», που διαχειρίζεται με τα εργαλεία της σύγχρονης προπαγάνδας, το οποίο ήδη κατάφερε να ξεγελάσει τους στρατηγούς του Κρεμλίνου το περασμένο καλοκαίρι.

Η κατάσταση επιτόπου δεν αφήνει άλλο κλειδί ερμηνείας, επειδή η πρόοδος των δυνάμεων της μισθοφορικής εταιρείας Βάγκνερ είναι αργή αλλά συστηματική. Μια ανάλυση των τελευταίων συγκρούσεων δείχνει το διπλό πρόσωπο αυτής της ιδιωτικής εταιρείας που έχει γίνει πρωταγωνιστής στη σύγκρουση. Υπάρχουν οι στρατιώτες που στρατολογούνται στις φυλακές και στέλνονται στην επίθεση κατά κύματα για να αποδεκατιστούν από τα πολυβόλα. Υπάρχουν όμως και ομάδες επιδρομών που ειδικεύονται στη μάχη σε κατοικημένο τόπο και φαίνονται ανίκητες. Είναι βετεράνοι των επιχειρήσεων από σπίτι σε σπίτι στη Συρία και τη Λιβύη, σχεδόν πάντα επιτίθενται τη νύχτα χρησιμοποιώντας ειδικές διόπτρες νυκτερινής όρασης και χρησιμοποιούν όπλα με σιγαστήρα για να μην προδώσουν τη θέση τους.

Ευέλικτοι «εργολάβοι»

Είναι αυτοί που εισβάλλουν στα οχυρά της ουκρανικής άμυνας, που σχεδόν πάντα είναι επανδρωμένα με άπειρους εφέδρους, και συντονίζουν τις βολές του πυροβολικού. Σε αντίθεση με τις μονάδες του τακτικού στρατού, οι οποίες ασφυκτιούν από την ιεραρχία σοβιετικού τύπου και δεν είναι συνηθισμένες στη λήψη αυτόνομων αποφάσεων, αυτοί οι «εργολάβοι» είναι πολύ ευέλικτοι: αυτοσχεδιάζουν ανάλογα με την κατάσταση και τα εμπόδια. Φυσικά, οι επιτυχίες της ταξιαρχίας του Εβγκένι Πριγκόζιν εξαρτώνται και από τον όγκο πυρός των ρωσικών πυροβόλων, ο οποίος είναι τετραπλάσιος από αυτόν των αμυνομένων. Αλλά είναι η εμπειρία των πραιτοριανών του σε μάχες δρόμου που κάνει τη διαφορά.