Επί δεκαετίες, η είσοδος των ρομπότ στον χώρο εργασίας αποτελούσε πηγή ανησυχίας και φόβου για το ενδεχόμενο αντικατάστασης των εργαζομένων και την ανεργία. Πλέον, με την εμφάνιση πιο εξελιγμένων, ανθρωποειδών ρομπότ, το σκηνικό αλλάζει, καθώς κάποιοι αρχίζουν να τα βλέπουν μάλλον ως υποσχόμενους συνεργάτες παρά σαν ανεπιθύμητους ανταγωνιστές.

Η ιταλική εταιρεία βιομηχανικών αυτοματισμών Comau έχει δημιουργήσει ένα ρομπότ το οποίο μπορεί να συνεργαστεί με τους εργαζομένους – και να ενισχύσει την ασφάλειά τους – σε αυστηρά αποστειρωμένους χώρους στη βιομηχανία φαρμάκων, καλλυντικών, ηλεκτρονικών ειδών, τροφίμων και ποτών.  Αυτό το καινοτόμο είδος ρομπότ είναι γνωστό ως συνεργατικό ρομπότ – collaborative robot ή «cobot».

Διττή λειτουργία

Το cobot της Comau, το οποίο έχει μορφή ρομποτικού βραχίονα και έχει σχεδιαστεί για την εκτέλεση εργασιών χειρισμού και συναρμολόγησης, μπορεί αυτόματα να επιβραδύνει τη βιομηχανική ταχύτητά του, κάθε φορά που ένας άνθρωπος εισέρχεται στον χώρο εργασίας. Χάρη σε αυτό το νέο χαρακτηριστικό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα ρομπότ, αντί για δύο, το οποίο συνεπάγεται μεγαλύτερη παραγωγικότητα και προστασία των εργαζομένων. «Αυτός ο διττός τρόπος λειτουργίας οδηγεί σε νέες προόδους», δήλωσε ο δρ Σωτήρης Μακρής, υπεύθυνος βιομηχανικών εφαρμογών ρομποτικών συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Πατρών. «Μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως ένα συμβατικό ρομπότ είτε, όταν βρίσκεται σε συνεργατική λειτουργία, ως βοηθητική συσκευή επιτρέποντας στον εργαζόμενο να το χειρίζεται και να το κινεί στον χώρο».

Ο δρ Μακρής ήταν υπεύθυνος συντονισμού του προσφάτως ολοκληρωμένου χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου SHERLOCK, το οποίο εξέτασε νέες μεθόδους για τον ασφαλή συνδυασμό ανθρώπινων και ρομποτικών ικανοτήτων από μια ερευνητική οπτική γωνία, η οποία, όπως υποστηρίζει, πολλές φορές παραβλέπεται: την ψυχολογική και κοινωνική ευεξία.

Οικονομικό όφελος

Η κοινωνική διάσταση της αξιοποίησης των ρομπότ συνδυάζεται επίσης με οικονομικό όφελος χάρη στη μεγαλύτερη βιομηχανική αποδοτικότητα, αποδεικνύοντας ότι δεν είναι απαραίτητο μία επιλογή να αποβαίνει εις βάρος μιας άλλης. «Οι σύγχρονες εξελίξεις στη ρομποτική έχουν οδηγήσει σε ολοένα αυξανόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό», δήλωσε ο δρ Μακρής. «Ο ανταγωνισμός αυτός απαιτεί ανάληψη δράσεων και συνεχή βελτίωση στην Ευρώπη».

Το έργο SHERLOCK διερεύνησε ακόμη τη δυνητική υποστήριξη των εργαζομένων από έξυπνους εξωσκελετούς κατά τη μεταφορά και τον χειρισμό βαρέων αντικειμένων σε χώρους εργασίας, όπως εργαστήρια, αποθήκες ή μονάδες συναρμολόγησης. Φορετοί αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιήθηκαν για την παρακολούθηση και την καταγραφή των ανθρώπινων κινήσεων.

Η συνεργασία

Για την υλοποίηση του SHERLOCK, η οποία ολοκληρώθηκε μόλις φέτος τον Σεπτέμβριο και διήρκεσε τέσσερα έτη, συνεργάστηκαν 18 ευρωπαϊκοί οργανισμοί που ασχολούνται με διαφορετικούς τομείς της ρομποτικής και εδρεύουν σε πολλές χώρες, από την Ελλάδα έως την Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Αλλο ένα έργο με χρηματοδότηση της ΕΕ, το οποίο ολοκληρώθηκε φέτος, το CO-ADAPT, χρησιμοποίησε συνεργατικά ρομπότ για την υποστήριξη ηλικιωμένων εργαζομένων σε ψηφιοποιημένο χώρο εργασίας.

Η ομάδα έργου ανέπτυξε έναν προσαρμοστικό σταθμό εργασίας εξοπλισμένο με cobot για την υποβοήθηση των εργαζομένων σε εργασίες συναρμολόγησης, όπως η κατασκευή τηλεφώνων, αυτοκινήτων ή παιχνιδιών – ή, ακόμη και για την προσθήκη οποιουδήποτε συνόλου μεμονωμένων μερών σε ένα τελικό προϊόν κατά την κατασκευή. Ο σταθμός διαθέτει τη δυνατότητα ρύθμισης του ύψους του πάγκου εργασίας και του φωτισμού ανάλογα με τα φυσικά χαρακτηριστικά και την οπτική ικανότητα των εργαζομένων. Περιλαμβάνει επίσης χαρακτηριστικά όπως γυαλιά με σύστημα παρακολούθησης των οφθαλμικών κινήσεων για τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τον πνευματικό φόρτο εργασίας.

Ενας από τους τομείς τους οποίους εξέτασε η ομάδα ήταν η ανάπτυξη λογισμικού για τον «προγραμματισμό έξυπνων ωραρίων εργασίας, το οποίο οργανώνει τις βάρδιες των εργαζομένων ανάλογα με τις προσωπικές τους περιστάσεις. Αυτή η προσέγγιση φάνηκε να μειώνει τις αναρρωτικές άδειες, το άγχος και τις διαταραχές ύπνου των εργαζομένων στους κλάδους της κοινωνικής πρόνοιας και της υγειονομικής περίθαλψης.

Η έρευνα για το παρόν άρθρο χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ. Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στο περιοδικό «Horizon», το περιοδικό της ΕΕ για την Ερευνα και την Καινοτομία.

Τελευταία Νέα